Των Νίκου Σιακαντάρη

και Δημήτρη Μωραλόγλου

Την προηγούμενη εβδομάδα εκδόθηκε η Εγκύκλιος 22/2023 του e-ΕΦΚΑ, με την οποία δόθηκαν διευκρινίσεις σχετικά με την υποχρέωση ή μη απόδοσης ασφαλιστικών εισφορών στις διατακτικές σίτισης που χορηγούν οι εταιρείες στο προσωπικό τους.

Παρότι για σκοπούς φόρου εισοδήματος οι σχετικές διατάξεις είναι ξεκάθαρες εδώ και χρόνια (από τον υπολογισμού του φορολογητέου εισοδήματος εξαιρείται η αξία των διατακτικών σίτισης έως 6 ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα), η αντιμετώπισή τους ως προς τις ασφαλιστικές εισφορές παρέμενε αδιευκρίνιστη.

Σύμφωνα με την παραπάνω Εγκύκλιο και με αναδρομική ισχύ (από 1/1/2023), διευκρινίστηκαν τα παρακάτω:

1. Σύμφωνα με τον Κανονισμό Ασφάλισης του ΙΚΑ, αποδοχές επί των οποίων υπολογίζονται εισφορές θεωρούνται οι κάθε είδους παροχές σε χρήμα και σε είδος που χορηγούνται από τον εργοδότη προς τον εργαζόμενο, τακτικά ή έκτακτα, είτε από συμβατική ή νόμιμη υποχρέωση, είτε οικειοθελώς, ως αντάλλαγμα για την εργασία τους.

2. Οι παροχές σε είδος προς τους εργαζόμενους, οι οποίες χορηγούνται αυτούσιες εξ ελευθεριότητας του εργοδότη, δεν περιλαμβάνονται στις τακτικές αποδοχές των εργαζομένων, δεν θεωρούνται εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, και δεν υπόκεινται σε κοινωνικο-ασφαλιστικές εισφορές ή άλλες κρατήσεις, εφόσον:

- Εξυπηρετούν λειτουργικές ανάγκες της επιχείρησης, συμβάλλουν στην αύξηση της παραγωγικότητάς της και στην ποιότητα των συνθηκών εργασίας και

- Χορηγούνται προσωπικά προς τους δικαιούχους, μόνο αυτούσια και όχι σε χρήμα.

Ειδικά ως προς τις διατακτικές σίτισης, η Εγκύκλιος αναφέρει ότι αυτές περιλαμβάνονται στις παραπάνω παροχές και απαλλάσσονται από ασφαλιστικές εισφορές, εφόσον πληρούνται όλες οι παρακάτω προϋποθέσεις:

1. Να χορηγούνται σε μηνιαία βάση από τον εργοδότη στους εργαζόμενους για την κάλυψη των αναγκών διατροφής τους κατά τη διάρκεια της εργασίας τους

2. Η αξία τους να μην υπερβαίνει τα 6 ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα

3. Να ανταλλάσσονται μόνο με γεύματα, έτοιμα φαγητά, τρόφιμα έτοιμα προς κατανάλωση, ροφήματα, και

4. Η παραπάνω ανταλλαγή να γίνεται σε συμβεβλημένο δίκτυο καταστημάτων, στη βάση συμβάσεων μεταξύ του εκδότη των διατακτικών σίτισης και των καταστημάτων, στις οποίες ρυθμίζεται ο τρόπος αποδοχής και ανταλλαγής των διατακτικών σίτισης από τους δικαιούχους εργαζόμενους.

Μάλιστα, σε ενδεχόμενο έλεγχο η Εγκύκλιος καλεί τους ελεγκτές του ΕΦΚΑ να εξετάζουν την ύπαρξη και τους όρους των παραπάνω συμβάσεων και, εφόσον δεν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις να καταλογίζουν ασφαλιστικές εισφορές. 

Η εγκύκλιος έχει εφαρμογή για διατακτικές που χορηγούνται από 1.1.2023 και εντεύθεν. 

Σχόλια:

Με την Εγκύκλιο τίθενται περιορισμοί στον τρόπο παροχής και εξαργύρωσης των διατακτικών, οι οποίες μέχρι σήμερα χρησιμοποιούνταν όπως εξυπηρετούσε τους εργαζόμενους (π.χ. χρήση σε supermarket για προμήθεια υλικών και τροφίμων, αντί της χρήσης σε καταστήματα έτοιμου φαγητού εντός ωραρίου.

Με τους περιορισμούς αυτούς φαίνεται να ευνοούνται κυρίως οι ιδιωτικές εταιρείες χορήγησης διατακτικών που έχουν συμβληθεί με συγκεκριμένα καταστήματα ή αλυσίδες έτοιμου φαγητού και να πλήττονται τα supermarket ή άλλες επιχειρήσεις που έδιναν διατακτικές για χρήση στα καταστήματά τους.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του ΙΚΑ, αφού στο ασφαλιστέο εισόδημα περιλαμβάνονται "οι κάθε είδους παροχές σε χρήμα και είδος" θα έπρεπε να αποδίδονται εισφορές και επί των υπόλοιπων παροχών (αυτοκίνητα κ.λπ.) οι οποίες δίνονται από τις επιχειρήσεις, αντί μισθού, προκειμένου εργοδότες και εργαζόμενοι να επωφεληθούν από τη μη επιβάρυνσή τους με ασφαλιστικές εισφορές.

Για πολλοστή φορά οι αρμόδιες αρχές έρχονται υπερβολικά ετεροχρονισμένα να ξεκαθαρίσουν (δυσμενώς) το τοπίο, σε μία αγορά που χρόνια τώρα λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο και σε μία περίοδο ανατιμήσεων των βασικών αγαθών, που οι διατακτικές ήταν ένα μέσο των επιχειρήσεων να προσθέσουν ένα ελάχιστο μηνιαίο εισόδημα στους εργαζομένους τους.  

* Ο Νίκος Σιακαντάρης είναι Managing Partner και ο Δημήτρης Μωραλόγλου είναι Tax Senior Associate στην Andersen Tax Greece.