Του Δημήτρη Σκάλκου 

Η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει μία πρωτόγνωρη πρόκληση. Καλείται να αντιμετωπίσει τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις μίας κρίσης με υψηλό βαθμό αβεβαιότητας. Καλούμαστε να σχεδιάσουμε και να εφαρμόσουμε οικονομικές πολιτικές σε ένα ρευστό περιβάλλον, στο βαθμό που τα επιδημιολογικά δεδομένα μεταβάλλονται. Τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα του ΕΣΠΑ, στο μέτρο των χρηματοδοτικών και κανονιστικών δυνατοτήτων τους, συμβάλλουν στην κάλυψη ενός σημαντικού μέρους της πρώτης δέσμης μέτρων που εξήγγειλε η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19.

Στην προηγούμενη προγραμματική περίοδο οι συγχρηματοδοτούμενοι πόροι λειτούργησαν ως το "ΕΣΠΑ της κρίσης" δεσμεύοντας σημαντικές πιστώσεις στη μείωση των επιπτώσεων της πολύχρονης ύφεσης της οικονομίας. Σήμερα ακόμη περισσότερο, αξιοποιώντας το νέο προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο ευελιξίας (δυνατότητα μεταφοράς πόρων ανάμεσα σε διαφορετικά Ταμεία, κατηγορίες περιφερειών, διεύρυνση επιλεξιμοτήτων) για τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, κινητοποιούμε πόρους άνω των 3,5 δισ. ευρώ(που με τη μόχλευση θα ξεπεράσουν τα 7 δισ. ευρώ), με προτεραιότητα τη στήριξη των πληττόμενων (κύρια μικρομεσαίων) επιχειρήσεων και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας.

Ειδικότερα οι πόροι του ΕΣΠΑ χρηματοδοτούν δράσεις που ήδη υλοποιούνται ή πρόκειται να ενεργοποιηθούν άμεσα σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία και τις Περιφέρειες, όπως:

- οι δαπάνες του τομέα της Υγείας, όπως η λειτουργία του δικτύου νοσηλευτών για τις κινητές μονάδες ανίχνευσης του ιού καθώς και προμήθειες υγειονομικού υλικού,

- ένα μέρος της έκτακτης ενίσχυσης των 800€ στους αυτοαπασχολούμενους και τις ατομικές επιχειρήσεις,

- ένα μέρος του Προγράμματος χαμηλότοκου δανεισμού της Επιστρεπτέας Προκαταβολής,

- την ενεργοποίηση και πρόσθετη χρηματοδοτική ενίσχυση του Ταμείου Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ ΙΙ),

- το Ταμείο Εγγυοδοσίας Covid-19, με διαχειριστή την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα,

- το Ταμείο Εγγυοδοσίας, με διαχειριστή το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (EIF),

-το Πρόγραμμα Επιδότησης Επιτοκίου υφιστάμενων ενήμερων επιχειρηματικών δανείων, 

- δράσεις κλαδικών πολιτικών, όπως ο τουρισμός.

Το ΕΣΠΑ είναι επίσης έτοιμο να συμβάλλει στη δεύτερη φάση της αντιμετώπισης των οικονομικών συνεπειών της κρίσης, αυτή της ταχείας ανάκαμψης της οικονομίας στους προσεχείς μήνες. Το ακριβές ύψος και η φύση της συνδρομής θα καθοριστεί στο επόμενο διάστημα σε συνάρτηση με την ολοκλήρωση της προβλεπόμενης Αναθεώρησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων που θα επιτρέψει την περαιτέρω αξιοποίηση αδιάθετων πόρων του ΕΣΠΑ και των προβλέψεων του υπό ανακοίνωση ευρωπαϊκού Σχεδίου Ανάκαμψης (Recovery Plan), ειδικά αν αυτό συμπεριλάβει τη γενναία εμπροσθοβαρή χρηματοδότηση της επόμενης προγραμματικής περιόδου 2021-2027. Και φυσικά δίπλα στους πόρους του ΕΣΠΑ προστίθενται οι λιγότεροι, πλην όμως υπολογίσιμοι, πόροι του εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων που λειτουργούν σε σημαντικό βαθμό συμπληρωματικά για τη χρηματοδότηση των παραπάνω δράσεων.

Σε ό,τι δε αφορά στον υπό εξέλιξη σχεδιασμό του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027, οι πολιτικές υγείας και την υγειονομική ασφάλεια (health security) αποτελούν ήδη προτεραιότητα, περιλαμβάνοντας δράσεις για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των συστημάτων πρωτοβάθμιας περίθαλψης, την τηλε-ιατρική και την ισχυροποίηση του ΕΣΥ.

Η μάχη για την ανάκαμψη της οικονομίας θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό από τη στοχευμένη κινητοποίηση των δημόσιων πόρων και το ΕΣΠΑ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτής της μάχης.

* Ο κ. Δημήτρης Σκάλκος είναι Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.