Του Γιάννη Νικολή

Στις 19 Οκτωβρίου 200 πάνω κάτω άνθρωποι πραγματοποιούν πορεία στους δρόμους της Θεσσαλονίκης. Κεντρικοί δρόμοι αποκλείονται για να περάσει η πορεία προκαλώντας ένα κομφούζιο ως προς την κυκλοφορία. Προφανώς η πορεία και οι διαδηλωτές έχουν προτεραιότητα εν σχέση με τη λειτουργία της πόλης και της αγοράς... Οι αστυνομικοί άλλωστε τους εξυπηρετούν κλείνοντας δρόμους και διακόπτοντας την κυκλοφορία για να περάσουν. Προφανώς τα δικαιώματα των διαδηλωτών είναι υπέρτερα.

Δεν συγκράτησα με ακρίβεια τα συνθήματά τους εκτός από ένα. Συγκεκριμένα το:
"ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ Η ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΑ
ΛΑΪΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ Η ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑ"

Το γενικότερο  περιεχόμενό άλλωστε των συνθημάτων που φωνάζουν είναι σαφές. Ζητούν (και απαιτούν) να "έρθουν" καινούργια λεωφορεία για τις αστικές συγκοινωνίες της πόλης. Φωνάζουν ότι οι μετακινήσεις δεν είναι εμπόρευμα αλλά δικαίωμα και ότι δεν πρέπει να εκχωρηθούν (ξεπουληθούν κατά τους διαδηλωτές) στους "ιδιώτες" του ΚΤΕΛ.    

Σ’ ένα φυλλάδιο που μοιράζουν γράφονται επί λέξει τα κάτωθι (διατηρώ φυσικά και τα σημεία στίξης όπως είναι στο κείμενο του Φυλλαδίου):   
*ΑΜΕΣΗ αύξηση των δρομολογίων σε ΟΛΕΣ τις γραμμές! Να έλθουν ΤΩΡΑ νέα λεωφορεία
* Όχι στην ιδιωτικοποίηση και στο ξεπούλημα του οργανισμού στο ΚΤΕΛ!
*Να ολοκληρωθεί επιτέλους το Μετρό Θεσσαλονίκης!
*Ασφαλής μετακίνηση! Όχι άλλες πυρκαγιές λεωφορείων εν κινήσει!
Δικαιούμαστε δωρεάν μετακίνηση για ανέργους, φοιτητές-μαθητές, συνταξιούχους και εργαζόμενους από και προς το χώρο δουλειάς.
Το κείμενο υπογράφει η "Πρωτοβουλία Εργαζομένων-Φοιτητών-Συνταξιούχων για της Αστικές Συγκοινωνίες Θεσσαλονίκης".

Ακόμη και μια ελάχιστη κριτική ματιά στη διαδήλωση (των "μαζών" των 200 περίπου ατόμων) αλλά και του κειμένου που περιέχεται στο φυλλάδιο που μοιράζουν αναδεικνύουν τον απόλυτο κρατισμό. Άλλωστε είναι φανερό ότι πρόκειται για διαδηλωτές του ΚΚΕ που παρουσιάζονται ως "Πρωτοβουλία Εργαζομένων-Φοιτητών-Συνταξιούχων για τις Αστικές Συγκοινωνίες Θεσσαλονίκης".

Για να μην τα πολυλογούμε εμφανώς και προφανώς ζητούν έναν κρατικό οργανισμό που θα παρέχει αστικές συγκοινωνίες ποιότητας με συνέπεια, αξιοπιστία και συχνότητα. Όμως δεν υπάρχει ούτε λέξη για το ποιος θα πληρώνει όλες αυτές τις υπηρεσίες. Προφανώς θεωρούν ότι το κράτος είναι αυτό που θα τις παρέχει και μάλιστα δωρεάν για ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού.

Κάπου εδώ αρχίζει η πορεία προς τη ΣΚΛΑΒΙΑ ως προς τις αστικές συγκοινωνίες στο προκείμενο. Δηλαδή οι 200 διαδηλωτές μαζί βέβαια με όλους άλλους κολεκτιβιστές και κρατιστές ζητούν όλα αυτά τα εξαιρετικά χωρίς να αναφέρουν τα άλλα απολύτως ουσιώδη που προαπαιτούνται για καλές συγκοινωνίες. Ότι δηλαδή:

- Το κράτος για να πληρώσει την αγορά των λεωφορείων και τη λειτουργία ενός κρατικού (όχι δημόσιου) Οργανισμού θα αφαιμάξει (με φόρους προφανώς) τους πραγματικά εργαζόμενους πολίτες

- Ότι για να λειτουργήσει με επάρκεια ένας τέτοιος οργανισμός προσφέροντας υψηλής ποιότητας υπηρεσίες συγκοινωνίας απαιτείται οι εργαζόμενοι σ’ αυτόν (τον Οργανισμό) να έχουν κίνητρα αλλά και έλεγχο. Είναι σαν να λένε ότι οι κρατικοί Οργανισμοί μπορούν να είναι αποδοτικοί και αποτελεσματικοί. Όλοι έχουμε εμπειρία των κρατικών οργανισμών, της αναποτελεσματικότητάς τους, της σπατάλης τους, αλλά και της μόνιμης επωδού τους ότι "υπάρχει έλλειψη προσωπικού..."

Όμως το βασικό θέμα δεν είναι αυτό. Το μεγάλο θέμα αλλά και ερώτημα είναι άλλο. Από πού προκύπτει ότι το κράτος έχει την ευθύνη των μετακινήσεων των πολιτών εντός αλλά και εκτός πόλης; Ποιος του έδωσε (του κράτους) το δικαίωμα να κακο-"σχεδιάζει" (όπως γίνεται συνήθως) τους τρόπους μετακίνησης των πολιτών; Και ποιος εκχώρησε στους κυβερνώντες (είτε είναι κολεκτιβιστές είτε κρατιστές) να αφαιμάσσουν χρήματα από τους εργαζόμενους πολίτες για να τα δίνουν σε αναποτελεσματικούς οργανισμούς;  Οργανισμούς  που προσφέρουν υποβαθμισμένες υπηρεσίες ενώ σπαταλούν τεράστια ποσά. 

Η απάντηση είναι ότι κανείς δεν τους έδωσε αυτό το δικαίωμα. Το πήραν μόνοι τους, δηλώνοντας ότι αυτοί θα εξυπηρετήσουν τον πολίτη και τις ανάγκες του. Την ίδια στιγμή απέκρυπταν συστηματικά ότι το κόστος αυτής της εξυπηρέτησης θα είναι πανάκριβο και θα το πληρώσουν οι εργαζόμενοι πολίτες.

Κρατιστές και κολεκτιβιστές φυσικά που θα εμπλέκονταν στο σχεδιασμό και τη λειτουργία των Οργανισμών αυτών, στο προκείμενο στις συγκοινωνίες, θα είχαν υψηλές αμοιβές, προνόμια και τιμές. Οι κεντρικοί σχεδιαστές θεωρούν την "εργασία" τους εξαιρετικά ακριβή. "Κόβουν" και υψηλούς μισθούς για τον εαυτό τους… Άλλωστε αυτοί πληρώνουν; Όχι βέβαια, ως γνωστόν πληρώνουν τα γνωστά κορόϊδα (οι πραγματικά εργαζόμενοι και όχι βέβαια οι κρατικοί υπάλληλοι… αυτοί, οι κρατικοί υπάλληλοι, τους ψηφίζουν για να εκλεγούν…)

Ας κάνουμε τώρα και την υπόθεση ότι το κράτος δεν εμπλέκεται στις αστικές συγκοινωνίες. Ότι αφήνει τους πολίτες να δουν τι θα κάνουν για τις μετακινήσεις τους,  υπάρχοντας ένα πλαίσιο κανόνων για τη λειτουργία του ανταγωνισμού και ως προς τις συγκοινωνίες (η θέσμιση των κανόνων είναι δουλειά της συντεταγμένης πολιτείας).  Τι θα συνέβαινε τότε;

Μα προφανώς οι ελεύθεροι πολίτες θα δημιουργούσαν το καλύτερο γι’ αυτούς. Διότι οι μεν πάροχοι των συγκοινωνιών θα είχαν να αντιμετωπίσουν τους ανταγωνιστές τους οι δε καταναλωτές θα είχαν επιλογές. Προφανώς και η ποιότητα των συγκοινωνιών θα ανέβαινε αλλά και το κόστος θα έπεφτε.

Ναι, λένε κολεκτιβιστές και κρατιστές, αλλά οι ευπαθείς ομάδες; Το υψηλό κόστος του εισιτηρίου, τα "αισχρά" κέρδη των σχετικών επιχειρήσεων που θα φτιαχτούν για να κερδοσκοπήσουν εις βάρος των αναγκών των "μαζών"…. Μ’ αυτά τι θα γίνει;

Δεν χρειάζεται να ειπωθούν πολλά εδώ. Φυσικά και οι εταιρείες θα φτιαχτούν για να έχουν κέρδη. Τα κέρδη όμως θα προκύπτουν με βάση την ποιότητα της προσφοράς τους και την προτίμηση των πολιτών στις υπηρεσίες τους και όχι από τις εντολές κάποιου γραφειοκράτη….

Κατά συνέπεια: Εμπρός για την Απελευθέρωση των Συγκοινωνιών από τη Κρατική Σκλαβιά.

*O κ. Γιάννης Νικολής είναι Ψυχίατρος, Ψυχαναλυτής Ομάδας, Διδάκτωρ Ψυχιατρικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και ιδρυτής της Λέσχης Φιλελεύθερου Προβληματισμού στη Θεσσαλονίκη. Πρόσφατα (2018) ίδρυσε το "ΚΕΝΤΡΟ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ & ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ και εξέδωσε το νέο του βιβλίο υπό τον τίτλο "ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ στην ΕΛΛΑΔΑ της ΚΡΙΣΗΣ" από τις εκδόσεις "Θερμαϊκός".