Του Κώστα Τσερμενίδη

Με μια διαρκή σφιχτή νομισματική πολιτική στην Ευρώπη, σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα το ευρώ θα μπορούσε να υποκαταστήσει το δολάριο σαν παγκόσμιο μέσο διακράτησης πλούτου, αν βέβαια δεν υπήρχε κάποια εξωγενής παρέμβαση. Ποιος θέλει να αποταμιεύει σε νόμισμα που διαρκώς υποτιμάται; Και οι προοπτικές κατά τη δημιουργία του ενιαίου νομίσματος, ήταν ότι το ευρώ θα ήταν από τα σταθερότερα νομίσματα παγκοσμίως. Και ο πλούτος διατηρείται ασφαλέστερα, αν εκφράζεται σε ένα σταθερό νόμισμα.

Από τους σημαντικότερους παράγοντες που κατέστησαν το δολάριο παγκόσμιο μέσο διακράτησης πλούτου, ήταν η εύρωστη οικονομία των ΗΠΑ, αλλά και η στρατιωτική τους μηχανή. Ο παγκόσμιος πλούτος θέλει να αποτιμάται σε ένα νόμισμα που έχει μια κάποια εγγυημένη ασφάλεια, πέρα από τη σκληρότητά του. Ως παγκόσμιο μέσο διακράτησης πλούτου, το δολάριο έχει πάντα ένα κάτω «μαξιλάρι» και δεν υποτιμάται υπερβολικά, παρά το χρέος των ΗΠΑ και κόντρα σε οποιαδήποτε χαλαρή δημοσιονομική πολιτική μπορεί αυτές να εφαρμόζουν. Η παγκόσμια ζήτηση σε δολάριο, ασκεί πάντα σημαντικές πιέσεις ανατίμησής του, με αποτέλεσμα οι πιέσεις προς τα κάτω να μετριάζονται.

Μπορεί η υποτίμηση του δολαρίου να είναι επιθυμητή από τις ΗΠΑ ώστε να μειώνεται διαχρονικά η αξία του χρέους τους. Μπορεί με πολιτικές χαλαρής νομισματικής πολιτικής, που επίσης επιφέρουν υποτίμηση, να ξεπερνούν βραχυπρόθεσμα το πρόβλημα της ύφεσης. Ένα άλλο μέλημα όμως των ΗΠΑ, ήταν αυτές οι υποτιμήσεις να μη κάνουν το δολάριο να πέσει στα μάτια αυτών που το βλέπουν παγκοσμίως ως μέσο διακράτησης πλούτου. Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, η ραγδαία του υποτίμηση θα απέφερε κόστος μεγαλύτερο των ωφελειών.

Με την αλλαγή του δόγματος των ΗΠΑ με τον Ομπάμα και την υιοθέτηση της στρατηγικής της "μη επέμβασης", θα έπρεπε να βρεθεί ένας άλλος τρόπος το δολάριο να παραμείνει ασφαλές νόμισμα στα μάτια αυτών που το χρησιμοποιούν παγκοσμίως. Οι ΗΠΑ θέλουν μεν μια σταθερή, ενιαία Ευρώπη, αλλά στο βαθμό που δεν θα έχει το προβάδισμα σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Και στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι Βρετανοί, που είδαν τη λίρα τους να παραγκωνίζεται από το ευρώ. Η διαρκής υφεσιακή κατάσταση που βιώνει η Ευρώπη, αλλά και η υπερβολική ανάδειξη των διασπαστικών τάσεων εντός της και η διάκριση συμφερόντων βορρά και νότου, έχουν ως αποτέλεσμα, παρ΄ όλες τις χαλαρές οικονομικές πολιτικές των ΗΠΑ, το αντίπαλο δέος, το ευρώ, να υπόκειται σε ακόμα μεγαλύτερες πιέσεις. Η Ευρώπη έχει δομικά προβλήματα, ιδιαίτερα στο νότο της. Προβλήματα παρ΄ όλα αυτά, που θα μπορούσαν να ξεπεραστούν σε πολύ πιο σύντομο χρονικό διάστημα, αν υπήρχε σύμπλευση και αντίληψη της πραγματικότητας.

Αν η Ευρώπη δεν υπέφερε από την κρίση στο νότο της και αν η Ευρώπη άντεχε σε πιο σφιχτό νόμισμα, τα οφέλη θα ήταν ορατά σε μακροχρόνιο ορίζοντα και μια χαλαρότερη νομισματική πολιτική εκ μέρους της στο μέλλον θα είχε χαμηλότερο κόστος, θα ήταν πιο εύκολη, αλλά και πιο αποδοτική. Αντι-υφεσιακές νομισματικές πολιτικές, έχουν μικρότερο κόστος, αν το νόμισμα έχει αποκτήσει την απαραίτητη εμπιστοσύνη από τις αγορές. Και οι αγορές παγκοσμίως, αξιολογούν συγκριτικά και όχι απόλυτα, όταν αξιολογούν τις εναλλακτικές επιλογές τους. Εμείς όμως εδώ έχουμε τους Έλληνες οικονομολόγους αγγλοσαξωνικής κοπής, σαν δούρειους ίππους, να μας συμβουλεύουν αυτό που είναι συμφέρον για οποιονδήποτε άλλο, εκτός από την Ευρώπη. 

*Ο κ. Κώστας Τσερμενίδης είναι Οικονομολόγος, Phd(cand), MBA, MSc Statistics