Του Ευθύμη Μαραμή 

"Η Συνθήκη της Ρώμης του 1957 ήταν το κύριο επίτευγμα προς το κλασικό φιλελεύθερο όραμα για την Ευρώπη. Η συνθήκη κατοχύρωσε τέσσερις βασικές ελευθερίες: ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, ελεύθερη προσφορά υπηρεσιών, ελεύθερη μετακίνηση των οικονομικών κεφαλαίων, και ελεύθερη μετανάστευση."
 
Έτσι ξεκινάει το βιβλίο του, με τίτλο "η τραγωδία του ευρώ", ο καθηγητής του Universidad Rey Juan Carlos της Μαδρίτης, Philipp Bagus. Τι συνέβη έκτοτε και το όραμα της ελεύθερης Ευρωπαϊκής αγοράς, μετατράπηκε στον σημερινό σοσιαλιστικό εφιάλτη; Αυτό θα αποτελέσει ασφαλώς ένα debate το οποίο σταδιακά θα ενταθεί για τους ιστορικούς, πολιτικούς και οικονομικούς αναλυτές. 

Η περίπτωση του ευρώ, αποτελεί για την Ελλάδα και όχι μόνο, μια τυπική περίπτωση φούσκας boom-bust, η οποία οφείλεται σε πιστωτική επέκταση με παραστατικό-πλαστό χρήμα και τεχνητά χαμηλά επιτόκια σύμφωνα με την Austrian business cycle theory. Η αντικατάσταση του εθνικού νομίσματος, αποτελεί από μόνη της μια πιστωτική επέκταση αφού φαλκιδεύτηκε η ισοτιμία. Το συμπέρασμα προκύπτει a priori από την εξέλιξη της φούσκας. Πιο απλά, το ευρώ μπορούσε να αγοράσει πολλά περισσότερα από όσο η δραχμή θα επέτρεπε. Αυτό εξηγεί την πολύ γρήγορη αύξηση των τιμών στα άμεσα καταναλωτικά αγαθά. Οι 150 δραχμές, έγιναν πολύ γρήγορα 1 ευρώ διότι το παραπανίσιο χρήμα στην αγορά, ενίσχυσε σημαντικά την ζήτηση καθώς οι μισθοί ουσιαστικά "αυξήθηκαν" και αυτοί με το παραπανίσιο χρήμα. Αλλά την προσφορά και την τιμή την καθόρισαν τα προϊόντα και ο συντελεστής τους, η κεφαλαιακή παραγωγή, καθώς όπως είπαμε και στο προηγούμενο άρθρο, η πραγματικότητα δεν μπορεί να ξεγελαστεί. Οι συναλλαγές θα γίνονται πάντα βάσει του πραγματικού πλούτου, όσο παραστατικό χρήμα και να κυκλοφορήσει.  Καθοριστικό παράγοντα σε αυτό το σημείο, αποτέλεσαν και οι πιέσεις που δέχτηκε εκείνη την εποχή η παγκόσμια αγορά. 

Η πιστωτική επέκταση του ευρώ οδήγησε σε αύξηση των τιμών (φαινόμενο boom) στους συντελεστές παραγωγής κεφαλαίων και άμεσων εισοδημάτων (μισθοί - θέσεις εργασίας) σε όλα τα σημεία του πλανήτη τα οποία τροφοδοτούσαν την Ευρωζώνη με εμπορεύματα και πρώτες ύλες. Το ίδιο συνέβη και εντός ευρωζώνης και σε ολόκληρη την Ε.Ε. Αυτό επιδείνωσε την κατάσταση για την Ελληνική αγορά. Η Ελληνική οικονομία, όντας ελλειμματική σε  ισοζύγιο εισαγωγών-εξαγωγών, δέχτηκε πληθώρα από  εισαγόμενα προϊόντα, με αποτέλεσμα το παραπανίσιο χρήμα να "ξεγλιστρήσει", χωρίς να προκαλέσει φαινόμενα έλλειψης προϊόντων. Αν υπήρχε η δραχμή με την συναλλαγματική της αδυναμία, θα είχε υποτιμηθεί άμεσα. Έτσι, πέραν του ότι η χώρα ήταν ελλειμματική σε ισοζύγιο, δεν μπορούσε να γίνει πλέον και το μέγεθος του ελλείμματος αντιληπτό, γιατί δεν υφίστατο  κάποιος τρόπος αντιστοίχησης νομισματικής ισοτιμίας (π.χ. μάρκο - δραχμή). 

Η αγορά λοιπόν έχοντας παραπλανηθεί, αντί να αντιδράσει με έλλειψη προϊόντων, ανέβασε και τιμές και εισαγωγές.  Ήταν, αδύνατο (προς το παρόν)  να διαμορφωθεί  η πραγματική συναλλαγματική τιμή ανάμεσα στο ευρώ και σε: προϊόντα - υπηρεσίες - κατανομή κεφαλαίου. Ήταν ένα πληθωριστικό φαινόμενο το οποίο οι ελλειμματικές χώρες, διέχεαν αναδιανεμητικά στην Ευρωζώνη. Μία ωρολογιακή βόμβα η οποία  θα έσκαζε 7 χρόνια μετά. Η ανταγωνιστικότητα της χώρας (και όλων των πληθωριστικών χωρών) μειώθηκε και όπως συμβαίνει πάντα στα φαινόμενα της πιστωτικής επέκτασης χωρίς αποταμίευση, η κατανομή του κεφαλαίου, παίρνοντας την λάθος πληροφόρηση, ήταν κατά πλειοψηφία εσφαλμένη και μη βιώσιμη. (π.χ. υπερβολικές επενδύσεις στην καταναλωτική οικονομία, πολλές επιχειρήσεις εισαγόμενων προϊόντων).  

Σύντομα, ξεκίνησε και η φανερή πιστωτική επέκταση από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα προς πάσα κατεύθυνση, χωρίς εγγυήσεις σε ύλη ή κεφάλαιο. Λεφτά υπήρχαν. Υπήρχαν όμως χωρίς να ανταποκρίνονται στον πλούτο της κοινωνίας και, κυρίως, έχοντας ξεπεράσει κατά πολύ τις αποταμιεύσεις των Ελλήνων. Τα τηλεφωνήματα από τράπεζες οι οποίες παρακαλούσαν να μοιράσουν πιστωτικές κάρτες, διακοποδάνεια, καταναλωτικά και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς, ήταν καθημερινά. Δεν ενδιέφερε αν εργάζεσαι, η αν έχεις περιουσιακά στοιχεία. Ήταν μια πραγματική τρέλα, την οποία μπορούσε να αντιληφθεί κάθε άνθρωπος που είχε μια στοιχειώδη επαφή με την οικονομία της αγοράς. Σε μια διαφήμιση της εποχής, ένας καθηγητής, καλεσμένος στα εγκαίνια επιχείρησης ενός πρώην μαθητή του έλεγε χαρακτηριστικά: "Μα αυτός ήταν κουμπούρας, πως τα κατάφερε"; Μα φυσικά με δάνειο αερο - χρήματος χωρίς καμία εγγύηση! Αυτό ήταν. Οι τράπεζες σε ένα ρεσιτάλ αναβίωσης του "Τσοβόλα δώστα όλα" δημιουργούσαν οικονομία με παραστατικό χρήμα από το πουθενά. Τόσο "απλό" ήταν! 

Επιπρόσθετα, όπως αναφέραμε και στο προηγούμενο άρθρο, το αεροχρήμα και η απίστευτη έως ύποπτη χαλαρότητα με την οποία διανεμόταν, προκάλεσε την ανάλογη διαφθορά. Ο επισφαλής δανεισμός οδήγησε σε φαινόμενα λεηλασίας. Όπως προκύπτει απο το ρεπορτάζ του Capital.gr, στη λίστα Λαγκάρντ, φέρονται να συγκαταλέγονται "επιχειρηματίες" οι οποίοι δανείστηκαν 23 δισ. ευρώ ως επιχειρηματικά δάνεια. Τα χρήματα φυγαδεύτηκαν στο εξωτερικό, ενώ ακόμα και σήμερα, τρία χρόνια μετά, δεν τολμάει κανένας να ξεκαθαρίσει τι συμβαίνει με αυτήν την λίστα.  

Όταν εισήχθη το ευρώ, δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος για να αναπτυχθούν και να συσσωρευτούν ανισορροπίες στις διάφορες οικονομίες της ευρωζώνης. Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών στις νότιες χώρες αυξήθηκε με μια καταναλωτική έκρηξη και οι εξαγωγές της γερμανικής βιομηχανίας άνθισαν. Μια ανατίμηση του μάρκου θα προκαλούσε προβλήματα για τις γερμανικές εξαγωγές και θα μείωνε το πλεόνασμα των τρεχουσών συναλλαγών της Γερμανίας. Με το ευρώ, αυτό δεν ήταν πια δυνατό. Καινούρια ευρώ "πέταξαν" από την έκρηξη που προκάλεσε η πίστωση στις νότιες χώρες, προς τη Γερμανία και προκάλεσαν την άνοδο των τιμών. Οι αναδιανομές προκλήθηκαν καθώς η ΕΚΤ συνέχισε να χρηματοδοτεί τις καταναλωτικές δαπάνες σε αυτές τις χώρες. Καινούρια χρήματα  έμπαιναν στις νότιες χώρες οι οποίες θα αγόραζαν γερμανικά προϊόντα. 

Αυτά συνέβαιναν στην αγορά. Στο "δημόσιο", έγινε το πάρτυ του αιώνα. Αυξήσεις εισοδημάτων με κάθε πιθανό τρόπο (πλαστές υπερωρίες, άμεσες αυξήσεις, οδοιπορικά, επιδοτήσεις, παροχές, μπόνους), εκατοντάδες χιλιάδες προσλήψεις, μίζες, προμήθειες, αναθέσεις έργων στους εθνικούς μπετατζήδες, ολυμπιακοί αγώνες και σπατάλες πάσης φύσεως στις ΔΕΚΟ (μόνος του ο ΟΣΕ φέρεται να χρωστάει κοντά στα 10 δισ.) συνέθεσαν μεγάλο μέρος της "δημόσιας ανάπτυξης" του ευρώ. Φυσικά, το κράτος αποτελεί τον χειρότερο παραλήπτη αεροχρήματος, έχοντας εγγενή παρασιτικά και διεστραμμένα χαρακτηριστικά. Πολύ σημαντικό είναι να γνωρίζουμε, πως οι σπάταλες κυβερνήσεις ελλειμματικών σε ισοζύγιο εισαγωγών-εξαγωγών χωρών, όταν ξεπεραστούν οι αποταμιεύσεις της κοινωνίας, δεν μπορούν πλέον να δανειστούν από τις εγχώριες τράπεζες και αρχίζει ο εξωτερικός δανεισμός τους. 

Οι πολιτικοί είδαν το ευρώ ως βασιλική χλαμύδα. Φάνταζαν ως οι πανίσχυροι ηγέτες που οδηγούν την χώρα στην ευημερία. Κάθε άτομο που θέλει να γίνει μεσσίας κάνοντας κουμάντο στις ζωές των άλλων, δεν μπορεί παρά να είναι ψυχικά άρρωστο. Συνεπώς η κατάσταση των πολιτικών ηγετών της εποχής επιδεινώθηκε. Τυλίχτηκαν με τον ζουρλομανδύα του ευρώ κι έζησαν τον δικό τους ξεχωριστό μύθο.  

Κάπου εδώ, να σημειώσω πως σύμφωνα με δημοσίευμα των mainstream F.T. με πλαστά στοιχεία αντάλλαξε και το Ιταλικό κράτος το εθνικό του νόμισμα με ευρώ. Μάλιστα, την συγκεκριμένη περίοδο, υπεύθυνος του συγκεκριμένου τομέα στο ΥΠ.ΟΙΚ. της Ιταλίας ήταν ο σημερινός πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι. Θεωρώ πως το ίδιο έπραξε κάθε κράτος της Ευρωζώνης σε μια προσπάθεια να τεθούν σε εφαρμογή τα μεγαλεπήβολα σοσιαλιστικά οράματα των Βρυξελλών. Το όνειρο κάθε σοσιαλιστή - μηχανικού οικονομολόγου - για τόνωση μιας, πρωτοφανούς σε κλίμακα, ζήτησης μέσω πλαστών χρημάτων (fiat money) γινόταν επιτέλους πραγματικότητα. 

Οι πληθωριστικές σπάταλες και ελλειμματικές κυβερνήσεις, οι οποίες ήδη είχαν πορεία προς την καταστροφή (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία), είχαν έναν ακόμα λόγο ώστε να δακρύσουν από σοσιαλιστική συγκίνηση. Επιτέλους θα χρηματοδοτούσαν τα ελλείμματα, τις σπατάλες  και τα "κεκτημένα δικαιώματα" του homo sindicalisticus socialis   από μια κοινή τράπεζα. Από ένα κοινό νόμισμα. Ρίγη ενθουσιασμού συγκλόνισαν τον επίγειο παράδεισο του πανευρωπαϊκού "κοινωνικού κράτους". Η λατρεμένη αναδιανομή εισοδημάτων και χρέους, φάνταζε πλέον ακαταμάχητη και διευρυμένη σε τεράστια νούμερα.  Το project του ευρώ είχε αξιοπιστία κύρια λόγω της Γερμανικής οικονομίας και της Bundesbank, είχε παροιμιώδη πολιτική βούληση από κάθε σοσιαλιστή ηγέτη της μεσογειακής περιφέρειας (αλίμονο) και έγινε δεκτό μετά βαΐων απο τους αρχιερείς της παγκόσμιας ορθόδοξης εκκλησίας του αεροχρήματος.  Την πλειοψηφία των μηχανικών οικονομολόγων.

Δυστυχώς, όπως επαναλαμβάνω συνεχώς, οι άνθρωποι αυτοί, οι λάτρεις του ρεγουλαρίσματος και της αναδιανομής, οι "γιατροί" της οικονομίας, οι "ειδικοί" του κεντρικού σχεδιασμού, βλέπουν τον κόσμο ανάποδα. Η πραγματικότητα που ακολούθησε την επίπλαστη ανάπτυξη με αεροχρήμα από το πουθενά, προκάλεσε κρότο και πόνο καθώς εκατομμύρια Ευρωπαίοι έπεφταν  από τα σοσιαλιστικά σύννεφα. Επρόκειτο για μια καταστροφή. 

Οι συνέπειες αυτής της τραγωδίας εκτυλίσσονται ακόμα στην  Ευρώπη με πολιτικές προεκτάσεις, άνοδο του εθνικισμού και συνεχιζόμενες λάθος πολιτικές. Πρακτικές απαλλοτρίωσης καταθέσεων, είτε άμεσα (Κύπρος) είτε έμμεσα με κάθετα μέτρα και βαρύτατη φορολογία συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Φαινόμενα μερκαντιλισμού επανεμφανίζονται μόλις 25 χρόνια από την κατάρρευση των μπολσεβίκων της ΕΣΣΔ. Η εξέλιξη του ευρώ, είναι δυστυχώς, μια ακόμα τραγική επιβεβαίωση της Αυστριακής οικονομικής θεωρίας. Το πρώτο μεγάλο debate που ξεκίνησαν οι Αυστριακοί ανάμεσα στον σοσιαλισμό και την ελεύθερη αγορά, τελείωσε το 1990 με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. "Επιστήμονες" οικονομολόγοι όπως ο Paul Samuelson, παρέθεταν ως αποδείξεις στους μαθητές τους τα στατιστικά που εξέδιδαν οι ομόλογοί του σοβιετικοί γραφειοκράτες και υποστήριζε πως ο κομμουνισμός θα θριαμβεύσει. Γελοιοποιηθήκαν φυσικά. 

Το debate συνεχίζεται, καθώς οι Αυστριακοί κατηγόρησαν τις κυβερνήσεις της δύσης πως η υιοθέτηση των σοσιαλιστικών πρακτικών της αναδιανομής, θα έχει δυσάρεστη αναπόφευκτα κατάληξη. Ο Hayek στο βιβλίο του "ο δρόμος προς την δουλεία", θεώρησε πως ο Κεϋνσιανισμός θα οδηγήσει σε ολοκληρωτισμό. Κάποιοι βιάστηκαν να πιστέψουν πως ο Hayek διαψεύστηκε, αφού όλα τα σύγχρονα κράτη εφάρμοσαν τις παρεμβατικές οικονομικές πρακτικές του Κέϋνς. Μια ματιά στην άνοδο του εθνικισμού και στις πρόσφατες γεωπολιτικές αναταράξεις, μαρτυρά ακριβώς το αντίθετο. Ο  ενεργειακός και νομισματικός πόλεμος, εντείνονται. Τα πρώην κομμουνιστικά μπλοκ, διψασμένα για καπιταλισμό ασκούν πιέσεις στην βιομηχανία αεροχρήματος και "κοινωνικού κράτους" της δύσης. Το δολάριο απειλείται ως αποθεματικό νόμισμα και αυτό μπορεί να προκαλέσει ανυπολόγιστες συνέπειες και δραματικές παγκόσμιες εξελίξεις. 

Είναι πραγματικά παράδοξο, έως και αστείο. Οι πρώην κομμουνιστές, προερχόμενοι από σκληρές σοσιαλιστικές δικτατορίες, σκληραγωγημένοι, χωρίς "κεκτημένα δικαιώματα" και "κοινωνικό κράτος" αποτελούν απειλή για τους ρεβιζιονιστές σοσιαλιστές δήθεν καπιταλιστές της Ευρώπης αλλά και των Η.Π.Α. με τον "δεδομένο" πλούτο τους. Χωρίς τον μπαμπούλα του κομμουνισμού, γίνεται πλέον ευδιάκριτη η γύμνια της δήθεν ελεύθερης αγοράς της δύσης. 

Ο κομμουνισμός ευαγγελιζόταν την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, αλλά τελικά άλλα προέκυψαν. Έλεγχος των μέσων παραγωγής απο το κράτος και από τις ελιτ του κομμουνιστικού κόμματος. Την κατάληξη του ελέγχου των μέσων παραγωγής απο το κράτος, την είδαμε όλοι  στην ΕΣΣΔ. Όσο περισσότερο ελέγχει το κράτος την οικονομία, τόσο πιο επικίνδυνα είναι τα πράγματα για το άτομο και την ελευθερία. Στην σύγχρονη δύση, ο ανάλογος έλεγχος των μέσων παραγωγής (του κεφαλαίου δηλαδή) , γίνεται κύρια μέσω της κεντρικής τράπεζας και των καρτέλ του χρηματοπιστωτικού τομέα. Ο νομοθέτης φυσικά και άμεσα διαπλεγμένος, είναι το κράτος. 

Τράπεζες στην Ε.Ε. διασώθηκαν με χρήματα των φορολογούμενων αδιακρίτως και καθέτως, γκρεμίζοντας οριστικά τις ιστορίες οικονομικής επιστημονικής φαντασίας περι ιδιωτικού τραπεζικού συστήματος. Η πλάνη είναι ακόμα τόσο μεγάλη, ώστε να θεωρείται πως το στενό χρηματοπιστωτικό καρτέλ "ξεγέλασε" τις κυβερνήσεις. Η πλάνη αυτή πρέπει να τελειώσει. Εφόσον το χρέος των τραπεζών "κοινωνικοποιήθηκε" δεν υφίσταται ιδιωτικό τραπεζικό σύστημα. 

Ο Philipp Bagus εξηγεί στο βιβλίο του: "Στην πραγματικότητα, η ΕΚΤ υποστηρίζει όλες τις κυβερνήσεις συνεχώς με το να δέχεται τα κυβερνητικά τους ομόλογα στις δανειακές της επιχειρήσεις. Δεν έχει σημασία ότι είναι απαγορευμένο για την ΕΚΤ να αγοράζει ομόλογα απευθείας από τις κυβερνήσεις. Με το μηχανισμό που δέχεται τα ομόλογα ως εγγύηση, μπορεί να χρηματοδοτεί τις κυβερνήσεις εξίσου καλά."

Είναι εξάλλου το μόνο θετικό που εξάγεται από αυτήν την κρίση. Η τραπεζική πίστη κλονίστηκε και δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια. Είναι ευκαιρία να ξεκινήσει η συζήτηση για την άρση του νομισματικού μονοπωλίου από την κεντρική τράπεζα και τα κράτη. 

Στην περίπτωση της ευρωζώνης, η κοινή οικονομική πολιτική και το νόμισμα, απεδείχθη πολύ σύντομα πως είναι μια ουτοπία. Χώρες με εντελώς διαφορετικές παραγωγικές δυνατότητες καθώς και κυβερνήσεις με αντίθετες νοοτροπίες, αναμιγνύονται και συγκεντρώνονται σε ένα υπερ-κράτος. Οι ευθύνες για την οικονομική κρίση αναδιανέμονται κατά το δοκούν και τα συμφέροντα ενός εκάστου. Οι λαοί παρακάμπτονται και κρίσιμες αποφάσεις λαμβάνονται στις Βρυξέλλες από στενούς κύκλους τεχνοκρατών. Το φιλελεύθερο όραμα της αυτοδιάθεσης συντρίβεται απο ένα συγκεντρωτικό κράτος, το οποίο μετά την κρίση γίνεται όλο και πιο αυταρχικό. Το φαινόμενο boom της Ελληνικής κυβέρνησης, η οποία αποτελεί μια αντιπαραγωγική φούσκα που χρηματοδοτείται από τις Βρυξέλλες, διατηρείται και αυξάνει (φουσκώνει) με αποτέλεσμα να αναβάλλεται η όποια μεταρρύθμιση θα προέκυπτε. Εκτός κι αν "μεταρρύθμιση" αποτελεί η απαλλοτρίωση του παραγωγικού κεφαλαίου, των αποταμιευτών και των εργαζόμενων. Η πολιτική αυτή της Ευρωζώνης πρέπει να σταματήσει άμεσα. Το ευρώ, αντί να φέρει ανάπτυξη, καθυστέρησε τις μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα ήταν απαραίτητες σε χώρες όπως οι Γαλλία, Ελλάδα, Ισπανία. Η κατάσταση τους επιδεινώθηκε και τα χρέη τους εκτινάχτηκαν. Οι ευθύνες επίσης προς τους υπεύθυνους αυτής της τραγικής εξέλιξης, δεν φαίνεται να αποδίδονται, αφού οι κυβερνήσεις συνεχώς διασώζονται και μάλιστα ζητούν μια νέα μαζική πιστωτική επέκταση από την ΕΚΤ.
 
Φτάνει πλέον, όχι άλλο λάδι στην φωτιά. Χρειάζεται να σταματήσει η αναδιανομή, να καταργηθούν άμεσα τα ΕΣΠΑ με αντάλλαγμα τις διαγραφές χρεών, να μειωθεί άμεσα στο ελάχιστο η φορολογία πάσης φύσεως, να περάσουμε σε ιδιωτική παιδεία χωρίς αστερίσκους, σε απελευθέρωση της εκπαίδευσης στο σπίτι, σε απελευθέρωση της χώρας από τις συμμορίες των εργολάβων της αναδιανομής χρέους, σε κατάργηση του μονοπωλίου της ασφάλισης η οποία θα οδηγήσει σταδιακά και στην απελευθέρωση της υγείας από τα νύχια του Λεβιάθαν. Στην κατάργηση του μονοπωλίου νομίσματος και τραπεζικού συστήματος από το κράτος. 

Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω το Capital.gr, για την φιλοξενία άρθρων που στηρίζονται στην Αυστριακή οικονομική μεθοδολογία. Ο Ludwig Mises είχε επισημάνει πως τα οικονομικά θα έπρεπε να αποτελούν ανοιχτό debate και κύρια διδακτική ύλη (οικονομική ιστορία), διότι αποτελούν το περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται ο άνθρωπος. Είχε τονίσει πως ο περιορισμός της οικονομικής συζήτησης σε στενούς κύκλους οικονομολόγων, θα οδηγήσει στον προσεταιρισμό αυτών των στενών κύκλων από το κράτος και τις τράπεζες. Η λίστα φιλελεύθερων οικονομολόγων που αμφισβητούν ανοιχτά και επιτίθενται με δριμύτητα στην κεντρική τράπεζα και τον κρατικό παρεμβατισμό, είναι πολύ μεγάλη. Η συντριπτική πλειοψηφία τους, ακολουθεί την Αυστριακή σχολή σκέψης.
 
Είναι όλοι τους πτυχιούχοι των mainstream πανεπιστημίων και αμφισβητούν  την ύλη και την ουσία των μηχανικών οικονομικών. Η Αυστριακή σχολή, δεν ζήτησε ποτέ την εύνοια κανενός. Καλεί συνεχώς κάθε άνθρωπο της αγοράς, εργαζόμενους και επιχειρηματίες σε αυτήν, να μελετήσουν τους Αυστριακούς και να συγκρίνουν τις εμπειρίες τους με τις θέσεις της σχολής. Διότι, όπως λένε, κάθε καινοτομία, κάθε εφεύρεση, κάθε ουσιαστική πρόοδος, δεν προήλθε από τα δεδομένα της κρατικής διδακτικής ύλης. Η κρατική διδακτική ύλη, σύμφωνα με τον Mises, προάγει την αποστήθιση και τα στερεότυπα που εξυπηρετούν μέσες άκρες το σύστημα κρατικής επιβολής. Τα δημιουργικά μυαλά, ανέκαθεν αμφισβητούσαν αυτά τα στερεότυπα, ώστε να συνδράμουν στην εξέλιξη και στην γνώση.
 
Η προσπάθεια αποκλεισμού από την οικονομική συζήτηση, όσων δεν έχουν κρατική ταυτοποίηση, αποδεικνύει πως ο ολοκληρωτισμός δεν είναι μακριά. Πολλοί Έλληνες, δεν γνωρίζουν π.χ. πως οι επιχειρήσεις δεν φορολογούνται. Το κόστος του φόρου εισοδήματος περνάει στο προϊόν και το πληρώνει ο καταναλωτής. Ο Έλληνας ακούει πως δεν φορολογείται αρκετά, ενώ την ίδια στιγμή του παρουσιάζουν ψευδή στοιχεία. Δεν φορολογείται μόνο το εισόδημα, αλλά φορολογείται και η κατανάλωση (ΦΠΑ) ενώ υπάρχουν εκατοντάδες φόροι οι οποίοι δεν μετρώνται ως βάρος προς τον φορολογούμενο (φόρος , στα καύσιμα, φόρος κινητής τηλεφωνίας, τέλη κυκλοφορίας, φόροι σε καπνό και αλκοολούχα ποτά, φόροι υπερ τρίτων, τετάρτων, πέμπτων). Ζούμε σε ένα σοσιαλιστικό έκτρωμα αναδιανομής.
 
Είναι το σοσιαλιστικό όραμα, να πειστεί ο κόσμος πως η οικονομία είναι κάτι για το οποίο αποφασίζουν άλλοι. Είναι μια "επιστήμη" που ρυθμίζεται με περίπλοκα γραφήματα και στατιστικά εκδομένα από τους κύκλους των χρηματοπιστωτικών ελιτ και τα υπουργεία. Να πειστούμε πως κάποιοι "σοφοί" γραφειοκράτες, ξέρουν καλύτερα πώς να κατευθύνουν την οικονομία της αγοράς από ότι οι εργαζόμενοι σε αυτήν. Ας μην απορούμε λοιπόν, όταν εμφανίζονται οι αρχηγοί των κομμάτων με "οικονομικά προγράμματα" να υπόσχονται πως θα ρυθμίσουν τα εισοδήματά μας, την ασφάλιση μας, την παιδεία μας και την εργασία μας. Υπο ελεύθερες συνθήκες, θα έπρεπε να αντιμετωπιστούν ως εχθροί της ανθρωπότητας. Ας αναλογιστούμε τι δεν πάει καλά και αντιμετωπίζονται ως φυσιολογικά όντα. 
 
Η  "τραγωδία του ευρώ" του καθηγητή Philipp Bagus, διατίθεται δωρεάν σε μετάφραση του Νίκου Δεληδημητρίου  στο διαδίκτυο.   
 
Το πανεπιστήμιο Universidad Rey Juan Carlos της Μαδρίτης, όπου διδάσκουν μεταξύ άλλων ο Bagus και ο Jesús Huerta de Soto, διαθέτει μεταπτυχιακό πρόγραμμα βασισμένο στην Αυστριακή οικονομική θεώρια.  

* O κ. Μαραμής Ευθύμης, έχει διατελέσει επιχειρηματίας μεταποίησης μετάλλου, τουριστικών υπηρεσιών ενώ τώρα ασχολείται με επενδύσεις. Είναι ανεξάρτητος αναλυτής της Αυστριακής σχολής οικονομικών και κοινωνικής οργάνωσης