Αξίζει όμως εδώ να γίνει μια διευκρίνιση: Οι χώρες που περνούν μέσα από αυτή τη δοκιμασία είναι ακριβώς εκείνες που φοβούνται την παγκοσμιοποίηση, έχουν επιφυλάξεις για το πραγματικό άνοιγμα των οικονομιών τους, εξακολουθούν να αγκαλιάζουν τον κρατισμό κι επιμένουν σε πολιτικές εκτεταμένης κρατικής παρέμβασης, ασφυκτικού συχνά ελέγχου των αγορών και νόθευσης του ανοιχτού και πλήρους ανταγωνισμού.

Ανάμεσα, δυστυχώς, στις χώρες αυτές βρίσκονται και πολλά από τα παλιά μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία αλλά και κάποιες μικρότερες αντιστέκονται στην υιοθέτηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, φορτώνουν πολλές από τις αδυναμίες της δικής τους εσωτερικής διαχείρισης στο φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης και των ανοιχτών οικονομικών συνόρων κι αρνούνται να περιορίσουν την κρατική παρέμβαση στις αγορές. Υπεραμύνονται ενός αδιέξοδου «ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου» που παράγει ανεργία –για τους νέους κυρίως– και διευρύνει τα κοινωνικά αδιέξοδα και τη γενικότερη φτώχεια και δυσπραγία.

Εξαίρεση στις εξελίξεις αυτές δείχνουν να αποτελούν εκείνες οι χώρες που διάλεξαν διαφορετικούς δρόμους οικονομικής στρατηγικής. Πολλές από τις χώρες της Ασίας πρωταγωνιστούν στην άλλη αυτή πορεία. Ανοίγοντας τις αγορές τους, ενισχύοντας την ελεύθερη επιχειρηματική δράση κι επιλέγοντας την πολιτική κατεύθυνση της οικονομίας της αγοράς, πολλές από τις χώρες αυτές της Ασίας έχουν ήδη αρχίσει να προπορεύονται στις διεθνείς εξελίξεις.

Η παγκόσμια προσοχή στρέφεται κυρίως προς την Κίνα, την Ινδία, τη Νότια Κορέα, τη Μαλαισία και τη Σιγκαπούρη, όταν παραδείγματα ταχύρυθμης οικονομικής ανάπτυξης έρχονται στο νου. Όμως δεν είναι οι μόνες. Εξίσου εντυπωσιακά αποτελέσματα έχουν δείξει χώρες που για χρόνια βρίσκονται στη σκιά των διεθνών εξελίξεων. Και που οι πρόσφατες εντυπωσιακές τους επιδόσεις θα τις φέρουν σύντομα στο προσκήνιο του διεθνούς ενδιαφέροντος. Κυρίαρχη θέση ανάμεσα στις χώρες αυτές κατέχει το Καζακστάν.

Εκμεταλλευόμενο τη διεθνή οικονομική συγκυρία και τις υψηλές τιμές του πετρελαίου, το Καζακστάν προχώρησε σε σημαντικότατες μεταρρυθμίσεις, ώστε οι υψηλές οικονομικές αποδόσεις που του εξασφαλίζει η ακριβή ενέργεια που εξάγει (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) να μην πέσουν στο κενό, αλλά να χρησιμοποιηθούν εποικοδομητικά μέσα σε μια αναδιαρθρούμενη οικονομία, με στόχο μια γενική στρατηγική δυναμικής ανάπτυξης.

Αυτό που ξεχωρίζει το Καζακστάν από άλλες αναπτυσσόμενες –και πετρελαιοπαραγωγές ακόμη– χώρες είναι η αποφασιστικότητα της κυβέρνησής του να ακολουθήσει το δρόμο που οδηγεί στην απόλυτη κορυφή. Μιλώντας στη Βουλή της χώρας του την 1η Μαρτίου του 2006 ο πρόεδρος της χώρας Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ αποσαφήνισε πλήρως το στρατηγικό πλάνο της κυβέρνησής του. Στόχος είναι, τόνισε, η χώρα να φτάσει τις 50 περισσότερο ανταγωνιστικές οικονομίες της Γης. Επιδίωξη δηλαδή δεν είναι απλώς η ανάπτυξη και η γενικότερη ευημερία. Στόχος είναι η κορυφή!!

Οι μέθοδοι που χρησιμοποιεί το Καζακστάν δεν είναι νεοπαγείς, αλλά ακουμπούν γερά πάνω στις αρχές της ελεύθερης οικονομίας της αγοράς. Διαφοροποιώντας με ευκρίνεια τις δικές του προτεραιότητες από τη συμπεριφορά της γειτονικής κι εύλογα επιβλητικής Ρωσίας, ο πρόεδρος του Καζακστάν έκανε στην ίδια του ομιλία σαφές πως στη χώρα του είναι απόλυτα κατοχυρωμένη η έννομη τάξη, υπάρχει ασφάλεια για τις ξένες επενδύσεις, υπάρχει πλήρης εγγύηση της ατομικής περιουσίας και της ιδιωτικής ιδιοκτησίας και, το πιο σημαντικό, αποτελεί άμεση προτεραιότητα των επικείμενων οικονομικών του μεταρρυθμίσεων η εισαγωγή κανόνων πλήρους ανταγωνισμού στην αγορά με την ελεύθερη και άμεση συμμετοχή ξένων επιχειρήσεων στους τομείς των μεταφορών και της ενέργειας.

Το Καζακστάν δεν αρνείται την ύπαρξη φυσικών μονοπωλίων, κυρίως στον τομέα των φυσικών πόρων και πρώτων υλών. Στόχος της κυβέρνησης της χώρας όμως είναι όχι η ενίσχυσή τους, αλλά ο πλήρης και ανοιχτός επιχειρηματικός τους έλεγχος και η μελλοντική τους κατάργηση. Το Καζακστάν κατανοεί πως προϋπόθεση γρήγορης και δυναμικής ανάπτυξης είναι η αύξηση της παραγωγικότητας. Κι αυτή δεν επιτυγχάνεται δίχως ορθολογικότερη οργάνωση των οικονομικών δραστηριοτήτων πάνω στη βάση ενός καθεστώτος ελεύθερου ανταγωνισμού (βλ. σχετ. και William W. Lewis, “The Power of Productivity: Wealth, Poverty and the Threat to Global Stability” Πανεπ. του Σικάγο, 2006).

Αν το Καζακστάν κατορθώνει σήμερα να αναπτύσσεται με ρυθμούς που ξεπερνούν το 8% (όταν η Ευρώπη αγωνίζεται να διατηρήσει ένα ταπεινό 1,4%), η εμπέδωση των κανόνων του ανταγωνισμού με την παραπέρα απελευθέρωση των αγορών θα το οδηγήσει γρήγορα κοντά στους γίγαντες της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας.

Ρηξικέλευθη επίσης είναι η πρωτοβουλία της μεγάλης αυτής χώρας της Κεντρικής Ασίας να χρηματοδοτήσει την εξαγορά καθιερωμένων μεσαίου ή μικρότερου βεληνεκούς δυτικών επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας και βιοτεχνολογίας, έτσι ώστε η χώρα, μέσω των επιχειρήσεών της, να καταστεί γρήγορα κάτοχος διεθνών προϊόντων καινοτομίας και τεχνολογίας, καθώς και ιδιοκτήτης των σχετικών παγκόσμιας εμβέλειας πατεντών. Σε συνδυασμό και με την πρωτοβουλία της χρηματοδότησης κάθε αξιόπιστης απόπειρας προώθησης γηγενών επιχειρήσεων καινοτομίας και νέας τεχνολογίας στα πλαίσια ειδικών τεχνολογικών πάρκων και σε στενή συνεργασία με πανεπιστήμια και κέντρα ερευνών, το Καζακστάν εύλογα ελπίζει να πρωταγωνιστήσει σύντομα στις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις.