Του Λάζαρου Πολυµενάκου (Εταίρου, Συµβουλευτικές Υπηρεσίες, EY Ελλάδος, και Επικεφαλής Συµβουλευτικών Υπηρεσιών AI στην περιοχή EMEIA) 

Οι µακέτες των πλοίων και οι φωτογραφίες των στόλων που κοσµούν τους τοίχους των γραφείων σχεδόν κάθε ναυτιλιακής εταιρείας αποτελούν ενθύµια µιας άλλης εποχής – η τεχνητή νοηµοσύνη (AI) υπόσχεται να µετασχηµατίσει ραγδαία τη ναυτιλία τα επόµενα χρόνια. Αξιοποιώντας µεγάλους όγκους δεδοµένων και νευρωνικά δίκτυα, τα πλοία και οι επιχειρησιακές λειτουργίες –καθώς και ο ναυτιλιακός κλάδος συνολικά– θα καταστούν πιο έξυπνα, πιο αποδοτικά και πιο επικερδή.

Τα πλοία είναι πλέον πολύ εξυπνότερα από ισχυρούς γίγαντες από ατσάλι. Δίκτυα και αισθητήρες (IoT) τα διατρέχουν, ενώ συνεχείς συνδέσεις σε δεδοµένα κάθε µορφής –επιχειρησιακά, πλοήγησης, µετεωρολογικά– και µε τα λιµενικά συστήµατα, παρέχουν τις απαραίτητες πληροφορίες ώστε η AI να παρακολουθεί και να βελτιστοποιεί αρκετές λειτουργίες του πλοίου. Προβλεπτικά συστήµατα συντήρησης AI εντοπίζουν πιθανές φθορές προτού καταλήξουν σε βλάβες και προγραµµατίζουν προληπτικά τη συντήρηση, µειώνοντας έτσι τον "νεκρό" χρόνο και τα σχετικά κόστη. Η AI επιτρέπει, επίσης, τη λειτουργία αυτόνοµων συστηµάτων πλοήγησης, µε ελάχιστη ανθρώπινη παρέµβαση – χρησιµοποιώντας αισθητήρες, κάµερες και αλγόριθµους AI, τα αυτόνοµα πλοία µπορούν να πλοηγηθούν µε ασφάλεια, να αποφύγουν συγκρούσεις και να βελτιστοποιήσουν διαδροµές. Τα συστήµατα AI, επιπρόσθετα, µπορούν να αναλύσουν δεδοµένα σε πραγµατικό χρόνο, για να παραµετροποιήσουν ρυθµίσεις της µηχανής, να βελτιστοποιήσουν την ταχύτητα, να επιλέξουν εναλλακτικές διαδροµές και να µειώσουν τη χρήση καυσίµου, οδηγώντας σε χαµηλότερες εκποµπές ρύπων και κόστη.

Ο αντίκτυπος της AI, όµως, δεν περιορίζεται στις ανοιχτές θάλασσες, αλλά επεκτείνεται και στις λειτουργίες των λιµανιών. Τα λιµάνια αποτελούν κόµβους δραστηριότητας, όπου η αποδοτικότητα είναι το παν. Συστήµατα AI µπορούν να βελτιστοποιήσουν τη διακίνηση φορτίων – από τη φόρτωση έως τη µεταφορά. Αυτό µεταφράζεται σε εξοικονόµηση κόστους για τις ναυτιλιακές εταιρείες και σε ταχύτερους χρόνους παράδοσης για τους καταναλωτές.

Με αυτόν τον τρόπο, η EY βοήθησε ένα από τα µεγαλύτερα λιµάνια του κόσµου να διαχειριστεί περίπλοκες επιχειρησιακές προκλήσεις, µε σχεδόν 100 πλοία να καταφθάνουν και να αναχωρούν από αυτό καθηµερινά. Οποιοσδήποτε λάθος υπολογισµός στον χρόνο άφιξης πλοίων µπορεί να οδηγήσει σε σηµαντικές καθυστερήσεις. Αξιοποιώντας προβλεπτικά µοντέλα, µηχανική µάθηση και ιστορικά δεδοµένα, αναπτύχθηκαν συστήµατα AI που προβλέπουν αφίξεις πλοίων, ανάγκες υπηρεσιών και πόρων, και πιθανά σηµεία συµφόρησης. Ενοποιώντας ιστορικά δεδοµένα µε δορυφορική πλοήγηση και γνωστοποιηµένους χρόνους άφιξης, τα µοντέλα αυτά βελτίωσαν την ακρίβεια και, µέσα σε τέσσερις µήνες, οδήγησαν σε εξοικονόµηση 10,2 εκατ. δολ. µόνο από την πρόβλεψη των αφίξεων.

Η AI µπορεί, επίσης, να συνδράµει στη διαχείριση των ευρύτερων προκλήσεων της ναυτιλίας. Αυτές συµπεριλαµβάνουν, µεταξύ άλλων, τη µεταβλητότητα της οικονοµίας, αναταράξεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες, επιθέσεις κυβερνοασφάλειας, ανάγκες για κανονιστική συµµόρφωση και άλλες περιοχές όπου η AI µπορεί να παρέχει προβλέψεις και αναλύσεις για τη λήψη αποφάσεων.
Αξιοποιώντας τις δυνατότητες των τεχνολογιών AI, οι ναυτιλιακές εταιρείες µπορούν να ξεπεράσουν πολλές από αυτές τις προκλήσεις, να καινοτοµήσουν και να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους σε ένα αυξανόµενα περίπλοκο και δυναµικό περιβάλλον. Η EY είναι παγκόσµιος ηγέτης στις µεθοδολογίες για έµπιστη AI, που τροφοδοτούν τον µετασχηµατισµό και την καινοτοµία, ενώ αναπτύσσουν την εµπιστοσύνη στην τεχνητή νοηµοσύνη και την εφαρµογή της. Κοµµάτι αυτής της παγκόσµιας προσπάθειας αποτελεί το Κέντρο Αριστείας της EY για Data & AI στην Αθήνα, που απασχολεί περισσότερους από 300 επιστήµονες, µηχανικούς και επαγγελµατίες, που βοηθούν οργανισµούς στην ευρύτερη περιοχή της EMEIA να υιοθετήσουν καινοτόµες και παραγωγικές λύσεις AI.