Επιχείρηση Ασπίδα και Bέλος: Η Χαμάς είναι ο πρωταρχικός νικητής

Του Udi Dekel

Η Επιχείρηση Ασπίδα και Βέλος έμοιαζε σε μεγάλο βαθμό με δύο προηγούμενους γύρους μάχης - Επιχείρηση Χαραυγή (Αύγουστος 2022) και Επιχείρηση Μαύρη Ζώνη (Νοέμβριος 2019). Και στους τρεις γύρους, το Ισραήλ εστίασε στην εκστρατεία κατά της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ (PIJ), η οποία δεν κυβερνά τη Γάζα· ξεκίνησε τους γύρους με στοχευμένες δολοφονίες διοικητών της PIJ· ανταποκρίθηκε στις εκτοξεύσεις πυραύλων στο ισραηλινό μέτωπο με αναχαιτίσεις και προληπτικά μέτρα· και προσπάθησε να κρατήσει τον γύρο σύντομο προκειμένου να ελέγξει τα όρια της εκστρατείας και να αποτρέψει πιθανή επιδείνωση που θα εξελισσόταν σε άμεση αντιπαράθεση με τη Χαμάς. Και οι τρεις γύροι ήταν εκστρατείες αποφασιστικότητας, χωρίς πολιτικό σκοπό. Ο αντίκτυπος των δύο προηγούμενων εκστρατειών ήταν σύντομος· είναι πιθανό ότι ο αντίκτυπος της Επιχείρησης Ασπίδα και Βέλος θα είναι επίσης. Κατά τη διάρκεια και μετά από αυτές τις εκστρατείες, δεν έγινε καμία προσπάθεια αλλαγής της στρατηγικής πραγματικότητας ασφάλειας έναντι της Χαμάς, η οποία είναι η βασική πρόκληση ασφαλείας του Ισραήλ στην παλαιστινιακή αρένα.

Το Ισραήλ πάντα δυσκολεύεται να ολοκληρώσει τις εκστρατείες σε σύντομο χρονικό διάστημα και να μεταφράσει τη στρατιωτική επιτυχία σε πολιτικά επιτεύγματα, επειδή δεν καθορίζει πολιτικούς στόχους για τον εαυτό του εκτός από το "η ηρεμία θα αντιμετωπιστεί με ηρεμία". Ο στρατηγικός στόχος επιτεύχθηκε με την πρώτη κίνηση - τη στοχευμένη δολοφονία τριών ανώτερων στελεχών της PIJ. Αυτό που ακολούθησε επικεντρώθηκε στην εμβάθυνση αυτού του επιτεύγματος, επιδιώκοντας παράλληλα τον έλεγχο των ζημιών και στη διαπραγμάτευση μέσω πυρός προκειμένου να επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός και να αφήσει τη Χαμάς εκτός της εκστρατείας. Η Ισλαμική Τζιχάντ, η οποία δέχθηκε βαρύ πλήγμα κατά τη διάρκεια της επίθεσης, δεν είχε άλλη επιλογή από το να εξάγει κάποιου είδους τίμημα από το Ισραήλ ώστε να παρουσιάσει ένα "αφήγημα νίκης", ενώ προσπαθούσε να σύρει τη Χαμάς στις μάχες - και ίσως, στη συνέχεια, και τη Χεζμπολάχ. Η ίδια η PIJ, η οποία δεν έχει καμία ευθύνη για την ευημερία του λαού στη Γάζα, προσπάθησε να σβήσει τις μάχες, απεικονίζοντας παράλληλα τη ζημιά που είναι ικανή να προκαλέσει - όχι μόνο στο Ισραήλ, αλλά και στη Χαμάς.

Η Ισλαμική Τζιχάντ συμφώνησε να αποδεχθεί την αιγυπτιακή διατύπωση για κατάπαυση του πυρός μετά από πέντε ημέρες μάχης, μόλις κατέστη σαφές ότι η Χαμάς ήταν σταθερή στη θέση της να μη συμμετάσχει στις μάχες. Επιπλέον, υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι η Χαμάς, υπό το φως του αυξανόμενου κινδύνου να συρθεί στις μάχες, έδωσε στην πραγματικότητα εντολή στην PIJ να τερματίσει την εμπλοκή. Οι χορηγοί της PIJ, η Χεζμπολάχ και το Ιράν, που θα ήθελαν να δέσουν τα χέρια του Ισραήλ βυθίζοντάς το σε μια κλιμάκωση εντός των συνόρων του και επομένως ήθελαν να συνεχιστούν οι μάχες, δεν έδειξαν κανένα σημάδι ότι ήταν πρόθυμοι να τη βοηθήσουν άμεσα. Καθώς η επιχείρηση εξελίχθηκε, η PIJ συνέχισε να έχει μεγάλες απώλειες - δολοφονίες ανώτερων αξιωματούχων και κατεδαφίσεις κατοικιών ακτιβιστών, ως αποτέλεσμα της δραστηριότητας του IDF στη Γάζα. Ο Ζιγιάντ αλ-Νακάλα της PIJ συνόψισε τα γενικά γεγονότα ως εξής: "Υποφέραμε ό,τι υποφέραμε, ώστε η στάση μας να παραμείνει ενιαία, ισχυρή και σταθερή". Πρόσθεσε ότι "η στρατιωτική μας πτέρυγα ήταν η πρωτοπορία της αντίστασης". Ευχαρίστησε όλους όσους στάθηκαν στο πλευρό της οργάνωσης - το Ιράν, τη Χεζμπολάχ, το Κατάρ και την Αίγυπτο - και, όχι άθελά του, δεν ανέφερε τη Χαμάς.

Η αιγυπτιακή πρόταση κατάπαυσης του πυρός περιλάμβανε τη δέσμευση του Ισραήλ να τερματίσει τις επιθέσεις εναντίον αμάχων, τις κατεδαφίσεις σπιτιών και τις επιθέσεις σε άτομα.

Ένας ανώνυμος ανώτερος αξιωματούχος στο Ισραήλ ισχυρίστηκε ότι για χρόνια η Χαμάς παρέμεινε σταθερή στη Γάζα και αρνήθηκε να επιτρέψει σε άλλες οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στην περιοχή να υπαγορεύσουν την πολιτική της. Κατά την άποψή του, ο τελευταίος γύρος μαχών έδειξε την αδυναμία της Χαμάς, καθώς η Ισλαμική Τζιχάντ, με τη χρηματοδότησή της από το Ιράν, κατάφερε να θέσει την ατζέντα στη Γάζα. Ωστόσο, σε αντίθεση με αυτήν την αξιολόγηση, η Χαμάς δεν αποδυναμώθηκε. υποστήριξε αθόρυβα το PIJ, το οποίο λειτούργησε ως πληρεξούσιός της, μελέτησε την προσέγγιση και τις επιχειρησιακές δυνατότητες του IDF, τοποθετήθηκε ως υπεύθυνο μέρος που φρόντιζε τον πληθυσμό της Γάζας και δεν διακινδύνευσε τα επιτεύγματά της - κυριότερο μεταξύ των οποίων η είσοδος εργατών της Γάζας στο Ισραήλ, εκτενής είσοδος και έξοδος εμπορευμάτων από και προς τη Λωρίδα, και η ροή χρημάτων από το Κατάρ.

Το Ισραήλ θα ήθελε μια παρατεταμένη περίοδο ησυχίας βασισμένη στη στρατιωτική αποτροπή, ενώ αγνοεί τα θεμελιώδη προβλήματα που προέρχονται από την ενίσχυση της Χαμάς, η οποία είναι κυρίαρχη στη Λωρίδα της Γάζας και το κυρίαρχο στοιχείο στην παλαιστινιακή αρένα. Η PIJ έχει περιορισμένες δυνατότητες, όπως έδειξε για άλλη μια φορά η πρόσφατη εκστρατεία, και η επιχειρησιακή επιτυχία εναντίον της δεν μοιάζει με αυτό που μπορεί κανείς να περιμένει σε μια εκστρατεία κατά της Χαμάς. Ως εκ τούτου, είναι δύσκολο να προσδιοριστεί το εάν η ισραηλινή αποτροπή αποκαταστάθηκε, αφού είχε επίσης αποδυναμωθεί από τις εσωτερικές διαδικασίες στο Ισραήλ. Ωστόσο, ακριβώς σχετικά με αυτό το θέμα, η εσωτερική ενότητα στο Ισραήλ και η αποτελεσματική ηγεσία της εκδήλωσης από το κατεστημένο της ασφάλειας κατέστησαν σαφές στους εχθρούς του Ισραήλ ότι η ισραηλινή κοινωνία δεν είναι αδύναμη ή υπό διάλυση. Το Ισραήλ επέδειξε επίσης εντυπωσιακές στρατιωτικές και μυστικές ικανότητες κατά τη διάρκεια της Επιχείρησης Ασπίδα και Βέλος, σε εναέρια επίθεση και άμυνα. Επειδή όμως δεν καθορίστηκε πολιτικός στόχος, η αποφασιστικότητα που φαινομενικά επιτεύχθηκε μπορεί να αποδειχθεί άπιαστη. Πράγματι, για την Ισλαμική Τζιχάντ, η διεξαγωγή πολλών ημερών μάχης εναντίον του ισραηλινού στρατού, η ισχυρή παραμονή και η επίδειξη της ικανότητάς της να εκτοξεύει μπαράζ ρουκετών, συμπεριλαμβανομένων επιθέσεων βαθιά μέσα στην επικράτεια του Ισραήλ, είναι η ουσία της "αντίστασης".

Εν ολίγοις, η μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζει το Ισραήλ - η πρόκληση της Χαμάς - παραμένει. Το Ισραήλ αισθάνεται άνετα να χωρίσει τη Χαμάς από την PIJ και να απαλλάξει τη Χαμάς από την ευθύνη της για τις ενέργειες στη Γάζα, επειδή το Ισραήλ επιδιώκει να αποφύγει μια ευρύτερη εκστρατεία εναντίον της Χαμάς αυτή τη στιγμή. Ωστόσο, η αποχώρηση της Χαμάς από τις μάχες δεν αποτελεί στρατηγικό επίτευγμα για το Ισραήλ, δεδομένου ότι στην πράξη επέτρεψε για άλλη μια φορά στη Χαμάς να θέσει τους κανόνες του παιχνιδιού ενώ χρησιμοποιεί την PIJ ως πληρεξούσιό της, αποφασίζοντας πότε λήγει η μάχη και καθορίζοντας την έντασή της. Η επιχείρηση ήταν ένα πρόσθετο επίπεδο σε μια αλλαγή στην ισορροπία δυνάμεων στην παλαιστινιακή αρένα, καθώς η Χαμάς συνεχίζει να ενισχύεται και η Παλαιστινιακή Αρχή γίνεται πιο αδύναμη - και πράγματι, δεν έπαιξε κανένα ρόλο στις επαφές για τον τερματισμό των μαχών. Επιπλέον, ο ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα, Γίχια Σινουάρ, έχει χαρακτηριστεί ως ο κεντρικός πολιτικός παράγοντας στο παλαιστινιακό σύστημα για την επόμενη ημέρα από τον Μαχμούντ Αμπάς.

Δείτε τη δημοσίευση του πρωτότυπου άρθρου εδώ