Της Βίκυς Κουρλιμπίνη

654 ημέρες. Τόσες απαιτούνται κατά μέσο όρο για την είσοδο στην ελληνική αγορά των νέων, καινοτόμων φαρμάκων που έχουν λάβει έγκριση κυκλοφορίας.

Τα στοιχεία προέρχονται από την τελευταία μελέτη της EFPIA-European Federation of Pharmaceutical Industries and Associations (2020-2023) και σε σύγκριση με την προηγούμενη μελέτη Patients W.A.I.T. Indicator (EFPIA-IQVIA 2023), ο χρόνος αναμονής στη χώρα μας έχει αυξηθεί κατά δύο μήνες (64 ημέρες).

Όπως τονίστηκε στο 1ο ΣΦΕΕ Patient Think Tank Summit που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος, από τα 173 φάρμακα που έχουν λάβει έγκριση από τον ΕΜΑ (European Medicines Agency), μόλις τα 75 είναι διαθέσιμα στους Έλληνες ασθενείς. 

"Πρόσβαση στα νέα φάρμακα για όλους ή για λίγους;" ήταν το ερώτημα που τέθηκε. Όπως αναφέρθηκε, από τα φάρμακα που ήρθαν τελικά στη χώρα μας και αποζημιώνονται, μόλις 1 στα 4 είναι διαθέσιμα για όλους, ενώ το 20% έχουν περιορισμένη πρόσβαση για τους ασθενείς. Το 55% των νέων φαρμάκων δεν έρχονται τελικά στη χώρα μας.

Ο βασικός λόγος της καθυστέρησης εισόδου και αποζημίωσης νέων φαρμάκων είναι οι υπέρογκες επιστροφές του clawback. Το 2023 η φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα ανήλθε σε 7 δισ. ευρώ, παρά το γεγονός πως η χώρα μας έχει τα φθηνότερα φάρμακα στην Ευρώπη. Από αυτά, τα 3,5 δισ. ευρώ τα πλήρωσε η φαρμακοβιομηχανία μέσω των αυτόματων επιστροφών και εκπτώσεων clawback και rebate, ενώ η συνεισφορά της Πολιτείας ήταν 2,8 δισ. ευρώ και 700 εκατ. η συμμετοχή των ασθενών.

Σύμφωνα με την προηγούμενη μελέτη της EFPIA, 79 στα 167 νέα φάρμακα ήρθαν στην Ελλάδα το διάστημα 2019 – 2022 έναντι 90 στα 168 το διάστημα 2018 – 2021. Μάλιστα, τα μισά από αυτά ήταν διαθέσιμα με περιορισμούς στην πρόσβαση από τους ασθενείς, καθώς διατίθενται μέσω Συστήματος Ηλεκτρονικής Προέγκρισης (Σ.Η.Π.) του ΕΟΠΥΥ και ΙΦΕΤ. Αναφορικά με τον χρόνο που απαιτούνταν για την διαθεσιμότητα των φαρμάκων αυτών,  χρειάζονταν 587 ημέρες κατά μέσο όρο από την ευρωπαϊκή έγκριση τους μέχρι να αποζημιωθούν στην χώρα μας. Ο χρόνος αυτός υπολειπόταν τότε κατά σχεδόν δύο μήνες (56 μέρες) από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο αλλά έχει βελτιωθεί κατά 74 ημέρες έναντι της προηγούμενης περιόδου.

Επιπλέον, 329 νέα φάρμακα έλαβαν έγκριση από τον EMA από 1/1/2020 έως 31/12/2023, εκ των οποίων τα 221 ήταν νέα καινοτόμα φάρμακα. Από τα 221 νέα πρωτότυπα φάρμακα, μόνο 43 (19%) ήταν διαθέσιμα και αποζημιώνονταν στην ελληνική αγορά. Τα υπόλοιπα 178 (81%) δεν αποζημιώνονταν. Από τα 178 φάρμακα που δεν αποζημιώνονταν ακόμα στη χώρα μας, μόλις τα 35 είχαν πάρει τιμή, ενώ τα υπόλοιπα 143 δεν είχαν πάρει ούτε τιμή. Μόνο 5 από τα 35 (14%) νέα καινοτόμα φάρμακα που είχαν πάρει τιμή ήταν βέβαιο ότι θα ήταν διαθέσιμα στο μέλλον. Άλλα 46 από τα 143 (32%) νέα καινοτόμα φάρμακα μπορούσαν δυνητικά να γίνουν διαθέσιμα στο μέλλον.

Όλα αυτά την ώρα που η φαρμακευτική καινοτομία παίζει κομβικό ρόλο στη βελτίωση της δημόσιας υγείας, προσφέροντας νέες θεραπείες για ασθένειες που άλλοτε θεωρούνταν ανίατες ή δύσκολα διαχειρίσιμες. Μέσα από την επιστημονική πρόοδο και την έρευνα, αναπτύσσονται φάρμακα που όχι μόνο παρατείνουν τη ζωή, αλλά και βελτιώνουν ουσιαστικά την ποιότητά της. Καινοτόμα φάρμακα συμβάλλουν στη μείωση των νοσηλειών, των επιπλοκών και των παρενεργειών, ενώ παράλληλα επιτρέπουν στους ασθενείς να επιστρέψουν ταχύτερα στις καθημερινές τους δραστηριότητες.