Τι είναι η αγγειακή προσπέλαση στους ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού αταδίου;

Σε ασθενείς που πάσχουν από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου απαιτείται η χρόνια πρόσβαση στα αιμοφόρα αγγεία τους (Αγγειακή Προσπέλαση) για τη βραχυπρόσθεσμη ή μακροπρόθεσμη θεραπεία υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας (αιμοκάθαρση). Η αγγειακή προσπέλαση αποτελεί το απαραίτητο σημείο σύνδεσης του κυκλοφορικού τους συστήματος με τη συσκευή αιμοκάθαρσης, χωρίς την οποία δεν μπορεί να διενεργηθεί η αιμοκάθαρση.

Ποιοι είναι οι τύποι της αγγειακής προσπέλασης και πώς επιλέγονται; 

Οι ασθενείς αυτοί έχουν ανάγκη από αγγειακή πρόσβαση υψηλής αιματικής παροχής για τη διενέργεια των συνεδριών νεφρικής υποκατάστασης. Αυτό επιτυγχάνεται με τη δημιουργία  αρτηριοφλεβικής επικοινωνίας (α) με τις φλέβες του ασθενούς (Fistulae) είτε (β) με συνθετικά μοσχεύματα όταν το πρώτο δεν είναι εφικτό. Σύμφωνα με τις ισχύουσες κατευθυντήριες οδηγίες, όταν οι δύο πρώτες επιλογές δεν είναι διαθέσιμες ή αποτυγχάνουν, χρησιμοποιούνται οι (γ) κεντρικοί φλεβικοί καθετήρες βραχείας ή μακράς παραμονής.

Επιπλέον, η αιμοκάθαρση με χρήση κεντρικών φλεβικών καθετήρων σε χρόνια βάση συνοδεύεται από μειωμένα ποσοστά επιβίωσης των ασθενών και θα πρέπει να γίνεται μόνο όταν δεν υφίσταται καμία άλλη επιλογή για αρτηριοφλεβική προσπέλαση. Η επιλογή του σημείου και του τύπου της αγγειακής προσπέλασης γίνεται από ειδικό Αγγειοχειρουργό μετά από ενδελεχή υπερηχογραφικό έλεγχο καταλληλότητας (Triplex) των αγγείων του ασθενούς και σύσκεψη με το θεράποντα νεφρολόγο.

Πώς και πότε δημιουργούνται οι αγγειακές προσπελάσεις;

Ο θεράπων νεφρολόγος αποφασίζει για το χρόνο δημιουργίας των αγγειακών προσπελάσεων, οι οποίες δημιουργούνται από τον αγγειοχειρουργό στο περιβάλλον αντισηψίας του χειρουργείου υπο τοπική αναισθησία, με τη χρήση υπερηχογραφικής και ακτινοσκοπικής καθοδήγησης κατά περίπτωση. Η τομή είναι συνήθως μικρή αλλά η ιατρική τεχνολογία μας επιτρέπει πλέον να τις δημιουργούμε και διαδερμικά (χωρίς τομές) σε επιλεγμένους ασθενείς. Οι αρτηριοφλεβικές προσπελάσεις απαιτούν ένα χρονικό διάστημα "ωρίμανσης" πριν να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ενώ οι καθετήρες αιμοκάθαρσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα και χωρίζονται σε προσωρινούς (χρήση ως 2 εβδομάδες) και μόνιμους (χρήση για διάστημα μεγαλύτερο από 2 εβδομάδες)

Πως εξασφαλίζεται η συνεχής λειτουργία των αγγειακών προσπελάσεων;

Καθώς η αρτηριοφλεβική αγγειακή προσπέλαση παρακεντείται ανελλιπώς 3 φορές κάθε εβδομάδα, ακρογωνιαίος λίθος για την απρόσκοπτη λειτουργία της είναι η συνεχιζόμενη παρακολούθηση της λειτουργίας της στη μονάδα αιμοκάθαρσης αλλά και η τακτική χαρτογράφησή της με αγγειακούς υπερήχους (Triplex) από έμπειρη και εξειδικευμένη ομάδα ιατρών. Η στενή και συνεχής συνεργασία μεταξύ αγγειοχειρουργού και νεφρολόγου εξασφαλίζει τη σωστή δημιουργία των αγγειακών προσπελάσεων αλλά και την έγκαιρη αναγνώριση των προβλημάτων, επιτρέποντας τη διόρθωσή τους πριν θρομβωθούν, σταματήσουν να λειτουργούν και οδηγήσουν σε τοποθέτηση καθετήρα. Η διάσωση θρομβωμένης αρτηριοφλεβικής προσπέλασης είναι εφικτή αλλά συνοδεύεται από μειωμένα ποσοστά μακροπρόθεσμης λειτουργίας της. 

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΤΟΝ Δρ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟ, MD, PhD, FEBVS, CCVUS, FACS, ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟ, ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ ΙΑΤΡΟ, ΔΙΔΑΚΤΟΡΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΤΟΥ ΙΑΤΡΕΙΟΥ "ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ" - ΠΕΙΡΑΙΑΣ – ΧΑΝΙΑ (https://www.VascularTherapy.gr/, LinkedIn Profile – https://www.linkedin.com/in/giannakopoulos-triantafillos-vascular-therapy-gr)