Η υπέρταση αυξάνει τον κίνδυνο για έμφραγμα του μυοκαρδίου αλλά και για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακή ανεπάρκεια, βλάβες στα μάτια, στους νεφρούς καθώς και για ανεύρυσμα αορτής και βλάβες στις αρτηρίες των κάτω άκρων, αν παραμένει χωρίς αντιμετώπιση για πολύ καιρό. Μπορεί ωστόσο να προλάβει κανείς τις συνέπειες της αυξημένης πίεσης, αν την εντοπίσει έγκαιρα. Γι΄ αυτό η μέτρησή της κατά καιρούς έχει σημασία ακόμη και για όσους θεωρούν πως έχουν φυσιολογική πίεση. 

Πώς μετράμε σωστά την πίεση

Η μέτρηση της πίεσης γίνεται στο ιατρείο αλλά και στο  σπίτι. Επανειλημμένες μετρήσεις άνω των 140 mmHg για τη συστολική / "μεγάλη" και άνω των 90 mmHg για τη διαστολική / "μικρή" πίεση, σε περισσότερες από μία επισκέψεις, θεωρούνται εκτός φυσιολογικών ορίων. Υπέρταση έχουμε όταν είτε η μεγάλη, είτε η μικρή, είτε και οι δύο πιέσεις ταυτόχρονα, είναι αυξημένες. 

Οι μετρήσεις στο σπίτι αποτελούν πολύτιμο σύμμαχο για τη διαπίστωση και την παρακολούθηση της αυξημένης πίεσης. Γι’ αυτό παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη διάγνωση και την παρακολούθηση της υπέρτασης. Στις μετρήσεις της πίεσης στο σπίτι, δεν ισχύουν ακριβώς τα ίδια όρια με εκείνα του ιατρείου. Στο σπίτι τα όρια είναι λίγο χαμηλότερα: 135 mmHg για τη μεγάλη πίεση και 85 mmHg για τη μικρή. Και τούτο γιατί το περιβάλλον είναι οικείο και δεν υπάρχει η επίδραση της "λευκής μπλούζας". Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως λίγες μετρήσεις με αυξημένες τιμές δε σημαίνουν αυτόματα και διάγνωση αρτηριακής υπέρτασης. Πρέπει ο μέσος όρος σειράς μετρήσεων να είναι πάνω από τα προαναφερόμενα όρια. Έτσι δεν πανικοβαλόμαστε με αυξημένες μετρήσεις μιας ή δυο ημερών.

Πώς θα διαλέξουμε το σωστό για εμάς πιεσόμετρο

Υπάρχουν διάφορα είδη πιεσομέτρων για να τη μέτρηση της πίεσης στο σπίτι. Διατίθενται πιεσόμετρα με ακουστικά και μανόμετρο (που μοιάζει με ρολόι) αλλά απαιτούν καλή εκπαίδευση αυτού που μετρά, οπότε είναι πιο κατάλληλα για επαγγελματίες της υγείας. Τα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα βραχίονα θεωρούνται η καλύτερη λύση για τις μετρήσεις στο σπίτι. 

Τα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα καρπού είναι πρακτικά, γιατί διευκολύνουν την τοποθέτησή τους, αλλά δε δίνουν πάντα το ίδιο αξιόπιστες μετρήσεις με τα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα βραχίονα. Όταν τα χρησιμοποιούμε, είναι σημαντικό να τοποθετούμε τον καρπό με το πιεσόμετρο στο ύψος της καρδιάς και να μην κουνάμε το χέρι μας κατά τη διάρκεια των μετρήσεων. 

Όλα τα πιεσόμετρα που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά έχουν υποχρεωτικά την ένδειξη "CE”. Αυτό δε διασφαλίζει όμως πως κάνουν πολύ αξιόπιστες μετρήσεις. Τα καλά ηλεκτρονικά πιεσόμετρα περνούν επιπλέον αυστηρές "εξετάσεις" αξιοπιστίας, εκτός του "CE” και λαμβάνουν ειδική πιστοποίηση, σύμφωνα με πρωτόκολλα διεθνών επιστημονικών φορέων. 

Εκτός από την πιστοποίηση για την αξιοπιστία, υπάρχουν κι άλλα μυστικά επιλογής πιεσομέτρου. Αν κάποιος έχει παχύ μπράτσο, πρέπει να προμηθευτεί πιεσόμετρο με μεγάλη περιχειρίδα (το πανί που τυλίγεται στο χέρι μας), γιατί διαφορετικά οι μετρήσεις δε θα είναι σωστές. Οι περιχειρίδες έχουν μεγέθη που μοιάζουν με εκείνα των ρούχων (Medium, Large). Όσοι έχουν κολπική μαρμαρυγή - μια όχι σπάνια αρρυθμία σε μεγαλύτερες ηλικίες -  πρέπει να προμηθευτούν ειδικό πιεσόμετρο, γιατί τα συνήθη δεν μετρούν ορθά. Επίσης, υπάρχουν συγκεκριμένα πιεσόμετρα που έχουν ελεγχθεί για χρήση σε εγκύους και παιδιά.

Σχεδόν όλα τα πιεσόμετρα έχουν πια μνήμες, κάποια μετρούν 3 φορές και βγάζουν αυτόματα το μέσο όρο ή έχουν τη δυνατότητα ξεχωριστής  αποθήκευσης των μετρήσεων για περισσότερους από έναν χρήστες. Τα τελευταίας τεχνολογίας συνδέονται ενσύρματα με υπολογιστή ή ασύρματα με κινητό τηλέφωνο, επιτρέποντας τη μετάδοση των μετρήσεων στο θεράποντα.

Είναι σφάλμα να διαλέξει κανείς πιεσόμετρο με μόνο κριτήριο την τιμή. Αυτός είναι και ο λόγος που η επιλογή του πιεσομέτρου πρέπει να γίνει σε συνεργασία με το φαρμακοποιό μας. Είναι ο σύμβουλός μας. Διαφορετικά μπορεί να χρειαστεί να προμηθευτούμε ξανά και η συνολική οικονομική δαπάνη να είναι υπολογίσιμη, είτε γιατί η πρώτη μας επιλογή δεν ήταν αξιόπιστη, είτε γιατί δεν ταίριαζε στις πραγματικές ανάγκες μας. 

Το κείμενο είναι βασισμένο σε υλικό από το βιβλίο: "Συνήθεις Ύποπτοι της Καρδιάς και των Αγγείων", εκδόσεις Εν Πλω 2020, που συντόνισε ο ειδικός παθολόγος και διδάκτωρ υπέρτασης Περικλής Γιόβας