Ινομυώματα: Συμπτώματα και θεραπεία

Γράφει ο Ιάκωβος Σούσης Msc, FRCOG, Μαιευτήρ-Γυναικολόγος, Ιατρός Αναπαραγωγής.

Μία στις τρεις γυναίκες στα 40 της έχει ινομυώματα. Εμφανίζονται κυρίως σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας (25-45 ετών) και πιο συχνά σε όσες δεν έχουν κάνει παιδιά. 

Το μέγεθός τους ποικίλει. Μπορεί να είναι από 1 εκατοστό, δηλαδή σαν ένα μπιζέλι, αλλά είναι δυνατόν να φθάσει ακόμα και τα 15 εκατοστά, σαν ένα μικρό πεπόνι.

Ινομυώματα εμφανίζονται πιο συχνά σε γυναίκες των οποίων η μητέρα ή η αδελφή έχει ινομυώματα.

Τα ινομυώματα είναι συνήθως ακίνδυνα και υποχωρούν-συρρικνώνονται κατά την εμμηνόπαυση, όταν πέφτουν τα επίπεδα των οιστρογόνων στις γυναίκες.

Τα οιστρογόνα φαίνεται ότι παίζουν ρόλο στην ανάπτυξή τους. Στις εγκύους τα οιστρογόνα αυξάνονται και τα ινομυώματα έχουν την τάση να μεγαλώνουν σε μέγεθος και να δίνουν συμπτώματα. 

Τα συνήθη συμπτώματα των ινομυωμάτων
-Πόνος χαμηλά στην κοιλιά και στην πλάτη.
-Έντονος πόνος κατά την περίοδο (δυσμηνόρροια) ή και στη σεξουαλική επαφή (δυσπαρεύνια).
-Έντονη αιμορραγία κατά την περίοδο (μηνορραγία) ή και αιμορραγία ανάμεσα περιόδους.
-Υπογονιμότητα (σε περιπτώσεις που τα ινομυώματα είναι εντός της μήτρας ή πιέζουν τις σάλπιγγες)
-Αποβολές (σε περιπτώσεις ινομυωμάτων στο ενδομήτριο παρατηρούνται αυτόματες αποβολές κυρίως στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης) 
-Συχνουρία (εάν πχ ένα ινομύωμα είναι μεγάλο και πιέζει την ουροδόχο κύστη)
-Συχνές ουρολοιμώξεις
-Δυσκοιλιότητα, πόνος στο ορθό (εάν πχ ένα ινομύωμα ασκεί πίεση στο παχύ έντερο) 
-Διάγνωση των ινομυωμάτων

Η διάγνωση των ινομυωμάτων μπορεί να γίνει με:
-γυναικολογική εξέταση
-υπερηχογράφημα
-υστεροσαλπιγγογραφία
-υστεροσκοπική εξέταση 
-λαπαροσκόπηση

Σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να αφαιρεθούν τα ινομυώματα;
Όταν τα ινομυώματα είναι μικρά και ασυμπτωματικά, δεν χρειάζεται να αφαιρεθούν. Η θεραπεία εξαρτάται από την ηλικία της γυναίκας, από το μέγεθος, τον αριθμό και τη θέση των ινομυωμάτων, αλλά και από το αν έχει γίνει μητέρα ή όχι. 

Τα ινομυώματα, που δίνουν λίγα ή καθόλου συμπτώματα, παρακολουθούνται υπερηχογραφικά ανά εξάμηνο. Στις περιπτώσεις που τα ινομυώματα δημιουργούν προβλήματα εξαιτίας του μεγέθους, του αριθμού ή της εντόπισής τους, πρέπει να γίνει χειρουργική αφαίρεση. 

Ανάλογα με τη θέση και το μέγεθος του ινομυώματος, η επέμβαση μπορεί να γίνει λαπαροσκοπικά, υστεροσκοπικά ή με ανοιχτή επέμβαση.

Πότε τα ινομυώματα προκαλούν υπογονιμότητα
Τα ινομυώματα είναι σε αρκετές περιπτώσεις η αιτία της γυναικείας υπογονιμότητας. Το ερώτημα που μου κάνουν συχνά οι ασθενείς μου είναι κατά πόσον επηρεάζουν τη γονιμότητα και αν θα πρέπει να αφαιρούνται πριν από μία προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης. 

Πολλές γυναίκες που έχουν ινομυώματα, συλλαμβάνουν, κυοφορούν και φέρνουν στον κόσμο το παιδί τους χωρίς πρόβλημα.

Τα ινομυώματα μπορούν να προκαλέσουν υπογονιμότητα σε τρεις περιπτώσεις όταν:

-είναι μεγάλα και διαταράσσουν την ανατομική σχέση της σάλπιγγας με την ωοθήκη
-είναι κοντά στη μητρική κοιλότητα και την παραμορφώνουν 
-μεγαλώνουν κοντά στην περιοχή όπου η σάλπιγγα εισέρχεται στη μήτρα, αποφράζοντάς την

Εάν το ινομύωμα έχει μέγεθος πάνω από 5 εκατοστά, τότε πρέπει σίγουρα να αφαιρεθεί πριν την προσπάθεια εξωσωματικής. Εάν είναι μικρότερο, τότε το αν θα αφαιρεθεί ή όχι εξαρτάται από τη θέση του, εάν επηρεάζει τη μητρική κοιλότητα ή όχι.

Στις περιπτώσεις που υπήρξαν στο παρελθόν αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης, με πολλά μικρά ινομυώματα, έχει φανεί πως εάν αφαιρεθούν πριν από μία νέα προσπάθεια, τα αποτελέσματα είναι πολύ καλύτερα. 

Μετά από ινομυωματεκτομή, το προσδοκώμενο ποσοστό σύλληψης από γυναίκες κάτω των 35 ετών είναι το 65% και 35% για τις γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας.