Το άρθρο επιμελήθηκε ο Ιάκωβος Σούσης Msc,FRCOG, Μαιευτήρ-Γυναικολόγος, Ιατρός Αναπαραγωγής.

Έρευνες που έχουν γίνει στο παρελθόν έδειξαν ότι τα αντιοξειδωτικά βελτιώνουν τις παραμέτρους του σπέρματος. Μία νέα μεγάλη τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή αμφισβητεί ευθέως τα αποτελέσματα αυτά. 

Η επικεφαλής της έρευνας καθηγήτρια Anne Steiner από το Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας μας παρουσίασε τα αποτελέσματα στο 34ο Συνέδριο της Εταιρείας Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας στη Βαρκελώνη. 

Η νέα μελέτη διεξήχθη σε οκτώ αμερικανικά κέντρα γονιμότητας και περιέλαβε 174 ζευγάρια. 

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όταν ο άνδρας έλαβε συμπληρώματα αντιοξειδωτικών για τουλάχιστον τρεις μήνες, δεν υπήρξε σημαντική βελτίωση στη συγκέντρωση, κινητικότητα ή μορφολογία του σπέρματος. Τα ποσοστά κατακερματισμού του DNA ήταν επίσης αμετάβλητα. Αυτό σημαίνει ότι τα αντιοξειδωτικά δεν ωφελούν την ποιότητα του σπέρματος, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Όλοι οι άνδρες που έλαβαν μέρος στη μελέτη είχαν διαγνωστεί με ανδρική υπογονιμότητα και είχαν χαμηλότερη συγκέντρωση σπέρματος, κινητικότητα, μορφολογία, αλλά και υψηλότερα ποσοστά κατακερματισμού του DNA. 

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, η κανονική συγκέντρωση σπέρματος είναι μεγαλύτερη από 15 εκατομμύρια ανά ml με κινητικότητα 32% ή υψηλότερη και κανονική μορφολογία 4% ή περισσότερο. 

Οι άνδρες σε αυτή τη μελέτη είχαν συγκέντρωση μικρότερη από 15 εκατομμύρια / ml, κινητικότητα μικρότερη από 40%, φυσιολογική μορφολογία μικρότερη από 4% και ποσοστό  κατακερματισμού του DNA 25% ή περισσότερο.

Στην αρχή της δοκιμής και στο τέλος της περιόδου των τριών μηνών της αγωγής, έγινε ανάλυση σπέρματος. 

Κατά τη διάρκεια της περιόδου των τριών μηνών, οι μισοί άνδρες επιλέχθηκαν τυχαία και έπαιρναν ένα χάπι που περιείχε βιταμίνες C, D3 και Ε, φολικό οξύ, ψευδάργυρο, σελήνιο και L-καρνιτίνη, που είναι γνωστό ότι περιέχουν αντιοξειδωτικά. Οι άλλοι μισοί επιλέχθηκαν τυχαία να παίρνουν εικονικό φάρμακο (placebo). 

Επίσης η μελέτη ήταν "τυφλή", δηλαδή ούτε οι γιατροί γνώριζαν ποιοι ασθενείς έπαιρναν το κανονικό ή το εικονικό φάρμακο.

Τρεις μήνες αργότερα φάνηκε ότι υπήρχε μια "ελαφρά" διαφορά συνολικά στη συγκέντρωση σπέρματος στους άνδρες που έπαιρναν τα αντιοξειδωτικά. Η διαφορά αυτή δεν ήταν στατιστικά σημαντική.

Δεν υπήρχαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στην κινητικότητα του σπέρματος, τη μορφολογία και τον κατακερματισμό του DNA (28,9% στους άντρες που έπαιρναν αντιοξειδωτικά και 28,8% στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου).  Δεν υπήρξαν πρόσθετα οφέλη από τη χρήση των αντιοξειδωτικών. 

Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης τις πιθανότητες φυσικής σύλληψης στο τέλος της μελέτης και διαπίστωσαν ότι τα ποσοστά εγκυμοσύνης ήταν 10,5 τοις εκατό στην ομάδα που έπαιρνε το συμπλήρωμα και 9,1 τοις εκατό στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου, αποτελέσματα στατιστικά μη-σημαντικά.

Σε μία προσπάθεια να φανεί αν υπάρχουν οφέλη από πιο μακροχρόνια χρήση του συμπληρώματος, οι άνδρες συνέχισαν τα αντιοξειδωτικά ή τα δισκία εικονικού φαρμάκου για άλλους τρεις μήνες. Οι γυναίκες τους αντίστοιχα έλαβαν τρεις κύκλους κλομιφαίνης (φάρμακο διέγερσης των ωοθηκών) και έγινε ενδομήτρια σπερματέγχυση. Τα ποσοστά εγκυμοσύνης στο τέλος των έξι μηνών παρέμειναν τα ίδια και στις δύο ομάδες.

Η καθηγήτρια Steiner εξήγησε ότι αυτή ήταν μία από τις μεγαλύτερες τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές για να εξεταστεί η επίδραση των αντιοξειδωτικών στην ανδρική γονιμότητα. 

Επέλεξαν την τρίμηνη διάρκεια της μελέτης, καθώς είναι γνωστό ότι η παραγωγή σπερματοζωαρίων χρειάζεται τρεις μήνες. Αυτό ήταν το ελάχιστο χρονικό διάστημα που απαιτείτο για να δείξει διαφορές στις παραμέτρους του σπέρματος. 

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα αποτελέσματα της μελέτης δεν υποστηρίζουν την εμπειρική χρήση αντιοξειδωτικής θεραπείας για την ανδρική υπογονιμότητα σε ζευγάρια που προσπαθούν να συλλάβουν. 

Πηγή: https://www.eshre.eu/ESHRE2018/Media/ESHRE-2018-Press-releases/Steiner.aspx