Όσο λυτοί και δεμένοι θα ωρύονται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης για τον κίνδυνο κατάρρευσης του κόσμου, καλά θα κάνουμε να σχεδιάσουμε το πλάνο διάσωσης από αυτό που πράγματι κινδυνεύει ο κόσμος των αγορών: την επόμενη χρηματιστηριακή φούσκα.
 
Οι παλιές καραβάνες των αγορών το γνωρίζουν ήδη καλά. Ο πραγματικός κίνδυνος ή οι πραγματικές ευκαιρίες βρίσκονται στην άλλη πλευρά από εκεί που δείχνει το πλήθος και ειδικά ένα πλήθος που έχει καταληφθεί από τη μέγγενη της μαζικής ψυχολογίας.
 
Είναι ακριβώς ο ίδιος τρόπος με τον οποίο οι ταλαντούχοι στρατιωτικοί «τακτικών ή άτακτων σχηματισμών» αντιλαμβάνονται κατά τη διάρκεια της μάχης τις  κινήσεις αντιπερισπασμού.
 
Σήμερα, με μια δεκάρα αγοράζεις δυο ντουζίνες Γκόλντεν Μποϊς που με ενοχλητικά στεντόρεια φωνή διαλαλούν τους κινδύνους που ελλοχεύουν στις μετοχές. Μετά από πτώσεις, μέσα σε λίγους μήνες, που ξεπερνούν το 50% στις μεγάλες αγορές και το 80% σε κάποιες περιφερειακές. «Αντέστε να σκορπίστε τις ψευτιές στις τέσσερις άκρες της γης» όπως γράφει και ο μέγας Δάντης στη Κόλασή του (εννοώ τον Dante Alighieri μην λάβω κανένα μήνυμα που θα ρωτάει πότε κυκλοφόρησε το cd Κόλαση).
 
Με μισή δεκάρα βρίσκεις δυο συντάγματα δημοσιογράφους που πολλαπλασιάζουν εκκωφαντικά όλα τα παραπάνω και σε κάνουν να αναρωτιέσαι αν όντως πληρώθηκες τον προηγούμενο μήνα ή είχες ήδη απολυθεί και θυμάσαι λάθος.
 
Μέχρι και η γιαγιά που πουλάει κάστανα στη γωνία της γειτονιάς έχει μάθει πλέον το 1929 και το περιμένει. Όταν θα ΄ρθει το ΄29 δεν θα το περιμένουμε στα τηλεοπτικά παράθυρα, αλλά στις κατακόμβες. Γι’ αυτό χαλαρώστε.
 
Πριν αφεθούμε όμως στο αποψινό θρίλερ του δελτίου των 8 λοιπόν, ας δώσουμε από μια ευκαιρία στη ψυχραιμία και τη λογική.

Αν κινδυνεύουμε από κάτι είναι να μην φανούμε ψύχραιμοι στην επόμενη «φούσκα». Που όπως επιτάσσει η ιστορία και επιβάλει η λογική θα είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από την προηγούμενη.

Παρατηρούμε όλοι την τιτάνια προσπάθεια κεντρικών τραπεζών και κυβερνήσεων να επαναφέρουμε τον πλανήτη της παγκόσμιας οικονομίας σε ισορροπία περιστροφής, ρίχνοντας στη ζυγαριά της εξισορρόπησης τεράστιες ποσότητες χάρτινου χρήματος.
 
Εγώ πιστεύω ότι θα τα καταφέρουν. Άλλοι όχι.  Δικαίωμά τους. Απλά δεν ξέρω τι σημασία θα έχουν την επόμενη μέρα της κατάρρευσης του συστήματος να έχει κάποιος καταθέσεις, ας πούμε, ή ακίνητα πέρα αυτών που χρησιμοποιεί και γιατί αυτό είναι καλύτερο από το να διαθέτει μετοχές-μερίδια σε επιχειρήσεις με παραγωγικό εξoπλισμό και know how.
 
Τι θα γίνει όλο αυτό το χρήμα μόλις ηρεμήσουν τα πράγματα; Ό,τι γίνεται τα τελευταία τριάντα χρόνια που ψάχνει να βρει καταφύγιο και δρομολογεί φούσκες. Μια στις μετοχές, μια στα ακίνητα, μια στο εμπορεύματα. Μόνο που αν τις προηγούμενες κρίσεις έριχναν στο σύστημα τη Μεσόγειο σε ρευστότητα, τώρα ρίχνουν τον Ατλαντικό και ίσως και τον Ειρηνικό μαζί.
 
Μοιραία λοιπόν το θέμα που θα προκύψει μπροστά μας και θα΄ χει αξία για διερεύνηση είναι η επόμενη φούσκα. Όπως το 2006 το θέμα που είχε ενδιαφέρον ήταν να αρχίσουμε να λαμβάνουμε μέτρα για το επόμενο κραχ. Λίγο νωρίς βέβαια αλλά για τα κραχ, όπως έχετε διαπιστώσει, ισχύει το καλύτερα νωρίτερα παρά αργότερα.
 
Ποιοι είναι οι ύποπτοι για την υπόθαλψη «φουσκών» στον επόμενο κύκλο που η υπερβολική ρευστότητα μάλλον θα  επιταχύνει;
 
α) Τα ομόλογα: Τα επιτόκια της FED ήδη στο 1% και με την ΕΚΤ να ακολουθεί μόλις η ύφεση αγγίξει την αργοκίνητη οικονομία της Ευρώπης, όλες οι παλιές εκδόσεις με επιτόκια 4 και 5% θα γίνουν ανάρπαστες. Όλοι θα θέλουν να έχουν ένα χαρτί που αποδίδει 5% ετησίως, όταν ο ωκεανός των τίτλων που θα αναγκαστεί να εκδώσει το δημόσιο θα πληρώνουν αποδόσεις κοντά στα βασικά επιτόκια. Αυτό θα ανεβάσει τις τιμές των ομολόγων και επειδή η υπερβολή είναι ίδιον της ανθρώπινης φύσης θα φτάσουν να πληρώνουν περισσότερα απ’ όσα η λογική της αριθμητικής επιτάσσει. Καλό είναι λοιπόν να προσέξουμε από τώρα ποιες τράπεζες έχουν ισχυρά χαρτοφυλάκια ομολόγων, γιατί του χρόνου μπορεί να είναι στις αναλύσεις των ειδικών και αυτών που λένε τώρα πουλάτε γιατί χανόμαστε.
 
β) Τα ακίνητα: Οι άνθρωποι πάντα σε περιόδους αναταραχής προτιμούν ό,τι δεν μπορεί να το μετακινήσει ο αέρας. Βέβαια είθισται η κατηγορία που πρωταγωνίστησε στη φούσκα του τελευταίου κύκλου να μην πρωταγωνιστεί στον επόμενο.
 
γ) Ο χρυσός βέβαια, που για πέντε και πλέον χιλιάδες χρόνια συντροφεύει το είδος στον αποθησαυρισμό. Ο κύκλος του χρυσού έχει ξεκινήσει από το 2002 και ο υποφαινόμενος ήταν από τους ελάχιστους που αναφερόταν σ’ αυτόν. Χρειάζεται να περιμένουμε να ολοκληρώσει τη διορθωτική κίνηση που έχει ξεκινήσει ομού με μετοχές και εμπορεύματα.
 
δ) Τα εμπορεύματα παίρνουν φωτιά μετά το μέσο ενός ανοδικού οικονομικού κύκλου όταν η ζήτηση αυξάνεται αλματωδώς.
 
ε) Φυσικά οι μετοχές, οι οποίες όπως έχουμε επιχειρηματολογήσει σε αυτή τη στήλη, από το 2000 και εντεύθεν διορθώνουν, μαζεύονται και μειώνονται ο αριθμός χαρτιών που κυκλοφορούν.
 
Το πιθανότερο είναι με το ρευστό που έχει μαζευτεί να τρέξουν πάλι τα περισσότερα assets (όπως τα λένε και οι ινστρούχτορες των ξένων οίκων) ομαδικά.
 
Πόσο μάλλον όταν ο μέσος καταθέτης του 1 και του 2% καταλάβει ότι ο ωκεανός ρευστότητας έφερε πληθωρισμό και θα χάσει περισσότερα απ’ όσα χαθήκαν στο χρηματιστήριο.
 
Ο κερδοσκόπος, σύντροφοι, αυτά πρέπει να σκέφτεται και να είναι ένα βήμα μπροστά από τα δελτία ειδήσεων.