Γιατί ο Τραμπ κρατούσε κρυφές τις φορολογικές του δηλώσεις επί χρόνια

Του Dan Alexander

Ο Ντόναλντ Τραμπ αρνήθηκε επίμονα να δώσει στη δημοσιότητα τις φορολογικές του δηλώσεις. Το "γιατί" απαντάται εύκολα εάν θυμηθούμε τι έχουν πει άνθρωποι από το στενό περιβάλλον του τέως Προέδρου των ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια. "Ένα άφηνε τις φορολογικές του δηλώσεις να δημοσιοποιηθούν, θα εξέταζαν τα πάντα", είπε ο Φιλ Ράφιν, φίλος και συνεργάτης του Τραμπ στο Λας Βέγκας, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Forbes το 2017. "Δεν θα έκανε τίποτα άλλο από το να απολογείται για τη φορολογική του δήλωση επί τέσσερα χρόνια. Ούτε εγώ θα το ’κανα στη θέση του".

Ο Μάικλ Κοέν, πρώην δικηγόρος του Ντόναλντ Τραμπ, έδωσε μια παρόμοια εξήγηση όταν ρωτήθηκε για την ακρόαση του Τραμπ στο Κογκρέσο το 2019. "Μου είχε πει ότι δεν ήθελε να έχει μια αρμάδα think tanks –ειδικές σε θέματα φορολογίας– που να κάνουν φύλλο και φτερό τις φορολογικές του δηλώσεις, και στη συνέχεια να υποβληθεί σε έλεγχο και τελικά να έχει συνέπειες, να του επιβληθούν πρόστιμα και ούτω καθεξής".

Ο Τραμπ είχε λόγους να ανησυχεί. Τα φορολογικά στοιχεία του πρώην προέδρου δεν είχαν δημοσιοποιηθεί έως την περασμένη Παρασκευή – και κάποια παραμένουν θωρακισμένα. Κάθε σελίδα φορολογικού εγγράφου που είδε το φως της δημοσιότητας όλα αυτά τα χρόνια είχε συνέπειες για τον Τραμπ. Η πρόσφατη αποδέσμευση φορολογικών εγγράφων θα μπορούσε να είναι η πιο επιζήμια από όλες.

Η πρώτη που πήρε στα χέρια της τις πληροφορίες για τον Τραμπ ήταν η Υπηρεσία Εσωτερικών Εσόδων (IRS). Η ομοσπονδιακή φορολογική αρχή έχει ελέγξει τις φορολογικές δηλώσεις του Τραμπ πολλές φορές όλα αυτά τα χρόνια. Μια έκθεση του Κογκρέσο που κυκλοφόρησε την περασμένη εβδομάδα έδειξε ότι η IRS δεν ξετίναξε στον έλεγχο τον Τραμπ. Ωστόσο, και ο βασικός έλεγχος εντόπισε ζητήματα. Για παράδειγμα, αρχής γενομένης από το 2010, ο Τραμπ φέρεται να διεκδίκησε επιστροφή φόρου εισοδήματος ύψους 72,9 εκατ. δολαρίων, η οποία πέρασε από έλεγχο, και εντέλει προέκυψε το σενάριο ο πρώην πρόεδρος να πρέπει να αποδώσει στην κυβέρνηση τουλάχιστον 100 εκατ. δολάρια σε φόρους και τόκους.

Στη συνέχεια, οι πληροφορίες έφτασαν στους δημοσιογράφους. Κατά την προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ το 2016, οι προσωπικές του φορολογικές δηλώσεις παρέμειναν μυστικές. Όμως οι δηλώσεις του ιδρύματος του είχαν δημοσιοποιηθεί. Η Washington Post άρχισε να τις εξετάζει, ανακαλύπτοντας μια σειρά θεμάτων: μεταξύ άλλων, ο Τραμπ δώριζε χρήματα άλλων ανθρώπων σαν να ήταν δικά του. Ο γενικός εισαγγελέας της Νέας Υόρκης εξασφάλισε τελικά την καταβολή 2 εκατ. δολαρίων και έπειτα έκλεισε το ίδρυμα. Το Forbes έψαξε στα φορολογικά έγγραφα που συνδέονται με το Ίδρυμα Eric Trump, προκαλώντας μια δεύτερη κρατική έρευνα. Το 2020, οι New York Times απέκτησαν πρόσβαση σε ένα σύνολο φορολογικών δεδομένων και εντόπισαν αρκετά ζητήματα, αναγκάζοντας τους αξιωματούχους στην IRS να συναντηθούν εκτάκτως και να επαναξιολογήσουν τον έλεγχο που είχαν κάνει. 

Στο μεταξύ, οι εισαγγελείς απέκτησαν περισσότερα στοιχεία. Ο εισαγγελέας του Μανχάταν έδωσε μάχη με το νομικό επιτελείο του Τραμπ προκειμένου να αποκτήσει πρόσβαση στις φορολογικές δηλώσεις του πρώην Προέδρου, και στη συνέχεια καταδίκασε τον επί μακρόν επικεφαλής των οικονομικών υπηρεσιών του Τραμπ, καθώς και την ίδια την επιχείρησή του, για μια σειρά από κατηγορίες του Ποινικού Δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της απάτης και της διάπραξης συνωμοσίας. Το γραφείο του γενικού εισαγγελέα της Νέας Υόρκης πήρε επίσης στα χέρια του μια σειρά φορολογικών εγγράφων και πλέον υποβάλλει μήνυση στον Τραμπ και στην επιχείρησή του για μια υπόθεση απάτης ύψους 250 εκατ. δολαρίων. Ο Τραμπ δήλωσε ότι ο γενικός εισαγγελέας έχει εξαπολύσει ένα "κυνήγι μαγισσών".

Πρόσφατα έφτασαν οι φορολογικές δηλώσεις και στο Κογκρέσο. Η αρμόδια Επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων, η οποία έδωσε μάχη επί χρόνια για να αποκτήσει πρόσβαση στα στοιχεία αυτά, τις παρέλαβε τον Δεκέμβριο και εντός ολίγων εβδομάδων συνέταξε μια έκθεση που περιέγραφε διάφορα πιθανά φορολογικά ζητήματα –όπως ύποπτα δάνεια που είχε χορηγήσει ο Τραμπ στα παιδιά του– και εξέθετε την IRS για την "ήπια" μεταχείριση του πρώην προέδρου.

Όλες αυτές οι συνέπειες –οι αποκαλύψεις, οι ποινικές καταδίκες, η υπόθεση των 250 εκατ. δολαρίων και ο έλεγχος από το Κογκρέσο– ήρθαν προτού το κοινό πάρει γεύση από τις φορολογικές δηλώσεις του Τραμπ. Πλέον, χιλιάδες άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων ακαδημαϊκών και λογιστών που ο Τραμπ είχε λόγο να τους φοβάται, είναι έτοιμοι να δουν αναλυτικά τα φορολογικά του πεπραγμένα. 

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε την Παρασκευή, ο Τραμπ… καυχήθηκε: "Οι φορολογικές δηλώσεις "Τραμπ" επιβεβαιώνουν πόσο επιτυχημένος ήμουν και πώς μπόρεσα να αξιοποιήσω τις αποσβέσεις και διάφορες άλλες φοροελαφρύνσεις ως κίνητρο για τη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας και υπέροχων έργων". Όμως η "μαγκιά" του Τραμπ δεν αναιρεί αυτό που το στενό του περιβάλλον διαμήνυε από καιρό: Για τον πιο διάσημο εργολάβο ακινήτων στις ΗΠΑ, η τελευταία αποδέσμευση φορολογικών εγγράφων είναι ένας εφιάλτης που έγινε πραγματικότητα.