Χοντορκόφσκι (πρώην Ρώσος ολιγάρχης): Ο κόσμος δεν θα είναι ασφαλής όσο ο Πούτιν παραμένει στην εξουσία

Του Chase Peterson-Withorn

Μιλώντας σε μια κατάμεστη αίθουσα στο ετήσιο συνέδριο του Ινστιτούτου Milken στο Μπέβερλι Χιλς, ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι -πρώην πλουσιότερος άνθρωπος της Ρωσίας, προτού έρθει σε ρήξη με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και συλληφθεί, φυλακιστεί και, τελικά, αυτοεξοριστεί στο Λονδίνο - απηύθυνε μια τρομερή προειδοποίηση: "Ο κόσμος δεν θα είναι ασφαλής όσο ο Πούτιν παραμένει στην εξουσία".

Κατά τη διάρκεια μιας εμφάνισης σε πάνελ το πρωί της Τρίτης μαζί με τον πρώην υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Στίβεν Μνούτσιν, την Αμερικανίδα γερουσιάστρια Βικτώρια Σπαρτζ και τον Γερμανό πολιτικό Πέτερ Μπάιερ, ο Χοντορκόφσκι προειδοποίησε το ακροατήριο για τον πρόεδρο της Ρωσίας, ο οποίος έχει ξεκίνησε πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας τον Φεβρουάριο.

"Ένας υγιής άνθρωπος δεν θα ξεκινούσε έναν τέτοιο πόλεμο", δήλωσε ο Χοντορκόφσκι. "Αλλά δεν είναι τόσο μη φυσιολογικός ώστε να μην είναι πλέον επικίνδυνος. Είναι επικίνδυνος".

Σύμφωνα με τον Χοντορκόφσκι, όσοι πιστεύουν ότι η Δύση μπορεί να διαπραγματευτεί την ειρήνη με τον Πούτιν και να επιστρέψει στις "συνήθεις συναλλαγές" με τη Ρωσία, κάνουν μια "πολύ επικίνδυνη σκέψη". "Τα τελευταία 20 χρόνια ο Πούτιν αντιμετώπισε τα εσωτερικά του προβλήματα τέσσερις φορές ξεκινώντας έναν πόλεμο: το 1999, το 2008, το 2014 και τώρα το 2022", δήλωσε ο Χοντορκόφσκι, αναφερόμενος στις συγκρούσεις στην Τσετσενία, τη Γεωργία και την Ουκρανία. "Αν, μετά το τέλος αυτού του πολέμου, πρόκειται να διευκολύνετε τη δυνατότητά του να επανεξοπλιστεί, το μόνο που θα πετύχετε είναι το ίδιο πράγμα για άλλη μια φορά".

Αντιθέτως, ο Χοντορκόφσκι υποστήριξε ότι ο Πούτιν πρέπει τελικά να αντικατασταθεί ως ηγέτης της Ρωσίας. "Η στρατηγική εξόδου θα πρέπει να είναι η εξής: "Δεν θέλουμε να τον βλέπουμε στην εξουσία, αλλά δεν χρειάζεται απαραίτητα να φύγει από την εξουσία τώρα αμέσως". Αυτή είναι μια αρκετά επαρκής στρατηγική εξόδου για τον ίδιο".

Εν τω μεταξύ, υποστήριξε ότι οι κυρώσεις μπορεί να μην στρέψουν εναντίον του Πούτιν τη βασική βάση του 30% περίπου του πληθυσμού, αλλά θα αναγκάσουν τον υπόλοιπο πληθυσμό να αμφισβητήσει τον πόλεμο.

"Οι κυρώσεις έχουν άλλες δύο πολύ σημαντικές πτυχές", πρόσθεσε. Πρώτον, βραχυπρόθεσμα, με το μπλοκάρισμα των οικονομικών συναλλαγών των Ρώσων ολιγαρχών -ή όπως τους αποκάλεσε ο Χοντορκόφσκι, "πράκτορες του Πούτιν"- εμποδίζεται η δυνατότητα του Πούτιν να αγοράζει πράγματα. "Λόγω αυτού, τουλάχιστον τρία εργοστάσια που παράγουν στρατιωτικό εξοπλισμό και όπλα υψηλής τεχνολογίας αναγκάστηκαν να σταματήσουν την παραγωγή. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό αποτέλεσμα". Δεύτερον, οι τεχνολογικές κυρώσεις αυξάνουν το κόστος για την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου και η μείωση των αγορών από την Ευρώπη αναγκάζει τη Ρωσία να πουλάει πετρέλαιο και φυσικό αέριο στην Ασία, γεγονός το οποίο, σύμφωνα με τον Χοντορκόφσκι, είναι πιο δαπανηρό και λιγότερο κερδοφόρο.

Ο Χοντορκόφσκι, πρώην επικεφαλής του ρωσικού γίγαντα πετρελαίου και φυσικού αερίου Yukos, ήταν κάποτε ένας από τους σημαντικότερους ολιγάρχες της χώρας. Το 2004, το Forbes εκτιμούσε ότι ήταν ο πλουσιότερος άνθρωπος στη Ρωσία και ο 15ος πλουσιότερος στον κόσμο, με περιουσία περίπου 15 δισ. δολαρίων. Αυτό όμως δνε κράτησε για πολύ. Αφού ήρθε σε σύγκρουση με τον Πούτιν, υποστηρίζοντας ως γνωστόν κατά τη διάρκεια μιας τηλεοπτικής συνάντησης στο Κρεμλίνο ότι σημαντικοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι δέχονταν εκατομμύρια σε δωροδοκίες, ο Χοντορκόφσκι συνελήφθη για φοροδιαφυγή, υπεξαίρεση και απάτη. Φυλακίστηκε μέχρι τον Δεκέμβριο του 2013 με κατηγορίες τις οποίες αρνήθηκε σθεναρά, όταν -με την επιρροή του να έχει εξαντληθεί και την επιχειρηματική του αυτοκρατορία να έχει διαλυθεί - του δόθηκε χάρη από τον Πούτιν και μεταφέρθηκε αεροπορικώς στη Γερμανία. Τώρα πλέον ζει στο Λονδίνο και παραμένει επικριτής του Πούτιν, προτρέποντας τους συναδέλφους του Ρώσους επιχειρηματίες να διακόψουν τους δεσμούς τους με τον Ρώσο πρόεδρο.

"Είναι η επιθυμία κάθε γκάνγκστερ, τύπου μαφιόζου - και αυτό ακριβώς είναι ο Πούτιν - να εκφοβίσει όποιον βρίσκεται απέναντί του", δήλωσε ο Χοντορκόφσκι. "Θέλει να δείξει ότι είναι σχεδόν τρελός, ότι δεν έχετε ιδέα τι να περιμένετε από αυτόν, και ότι ο ρωσικός λαός είναι επίσης σχεδόν τρελός και ένας Θεός ξέρει τι θα μπορούσε να κάνει. Αλλά αυτό δεν ισχύει καθόλου. Οι άνθρωποι θέλουν να ζήσουν. Ο Πούτιν θέλει να ζήσει. Κανείς δεν θέλει να αυτοκτονήσει".

Αλλά εν τέλει, σύμφωνα με τον Χοντορκόφσκι, μόνο η αλλαγή καθεστώτος θα κατευνάσει τις εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας.

"Η σύγκρουση μπορεί να σταματήσει προσωρινά με την εμπλοκή του Πούτιν", δήλωσε ο Χοντορκόφσκι. "Αλλά η σύγκρουση με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία δεν θα τελειώσει όσο ο Πούτιν είναι στην εξουσία".