Γιατί ο Elon Musk δεν έχει φράγκο στην τσέπη αν και δισεκατομμυριούχος

Tων Noah Kirsch, Alex Knapp

Ο Elon Musk βρέθηκε την Τετάρτη σε δικαστήριο του Λος Άντζελες, όπου κατέθεσε στο πλαίσιο της δίκης του για δυσφήμηση μέσω αναρτήσεών του στο twitter το 2018, στις οποίες αποκάλεσε έναν μη επώνυμο βρετανό πολίτη "παιδόφιλο". Κατά τη διάρκεια της κατάθεσής του, ο δικηγόρος του ενάγοντα ζήτησε από τον Musk να υπολογίσει την καθαρή αξία  της περιουσίας του.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Tesla και της SpaceX επιβεβαίωσε ότι η περιουσία του ανέρχεται σε περίπου 20 δισ. δολάρια (το Forbes την τοποθετεί στα 23,6 δισ. δολάρια), αλλά πρόσθεσε ότι η ρευστότητα που διαθέτει είναι σχετικά χαμηλή. "Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι έχω πολλά μετρητά", είπε. "Στην πραγματικότητα δεν έχω".

Η αποκάλυψη δίνει άλλη διάσταση στα "στοιχήματα" που σχετίζονται με τη δίκη του. Εάν η ετυμηγορία των ενόρκων προβλέπει βαριά ποινή για τον Μusk, μπορεί να χρειαστεί να πουλήσει μέρος του ποσοστού που κατέχει στην Tesla ή στη SpaceX, μια κίνηση την οποία ιστορικά αποφεύγει. (Μια άλλη εναλλακτική θα ήταν να δανειστεί χρησιμοποιώντας τις μετοχές του ως εγγύηση). 

Το γεγονός ότι το 99% της περιουσίας του Musk αντιστοιχεί σε μετοχές των δύο αυτών εταιρειών, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Forbes, μπορεί να εξηγήσει την έλλειψη ρευστότητας. Το 2018, για παράδειγμα, το μεγαλύτερο μέρος των απολαβών του από την Tesla το εισέπραξε με τη μορφή δικαιωμάτων προαίρεσης αγοράς μετοχών. Ο Musk αρνήθηκε να αποδεχθεί τον βασικό μισθό του αξίας 56.380 δολαρίων.

Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι ο 48χρόνος Musk έχει χρέη άνω των 500 εκατ. δολαρίων, σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις που δημοσιεύθηκαν νωρίτερα φέτος. Σε αυτά περιλαμβάνονται 208,9 εκατ. δολάρια οφειλές προς την Morgan Stanley και δάνειο 213 εκατ. δολαρίων από θυγατρική της Goldman Sachs. Ο Musk έχει δεσμεύσει σχεδόν το ήμισυ του ποσοστού του στην Tesla ως εγγύηση για αυτά τα δάνεια.

Η επιχειρηματική πορεία του Musk μετρά δεκαετίες. Δημιούργησε την πρώτη του περιουσία με την πώληση της εταιρεία λογισμικού Zip2 στην Compaq το 1999, με αναφερόμενο τίμημα άνω των 300 εκατ. δολαρίων. Τρία χρόνια αργότερα, η Paypal, στην οποία ήταν συνιδρυτής, εξαγοράστηκε από το eBay έναντι 1,4 δισ. δολαρίων.

Ο νοτιοαφρικανός επιχειρηματίας ίδρυσε την SpaceX το 2002 και εισήλθε στην Tesla το 2004. Οι δύο εταιρείες εξάντλησαν γρήγορα τα περισσότερα από τα κέρδη που αποκόμισε με την πώληση της PayPal, σύμφωνα με τη βιογραφία του Musk που κυκλοφόρησε το 2015.

"Δεν είναι αυτό ο δρόμος για να μεγιστοποιήσεις τα πλούτη σου", δήλωσε στο Forbes το 2012, αναφερόμενος στη SpaceX. "Είναι μια τρομερά ριψοκίνδυνη επένδυση". Όπως εξήγησε, ίδρυσε τη διαστημική εταιρεία επειδή με αυτόν τον τρόπο μπορούσε να "επηρεάσει περισσότερο το μέλλον της ανθρωπότητας και του πολιτισμού". Παρόμοια ήταν και τα σχόλια όσον αφορά τα κίνητρα που τον οδήγησαν στην Tesla.

Η πρόσφατη συμπεριφορά του Musk, ωστόσο, αποκλίνει από το αρχικό του όραμα. Εκτός από την αγωγή για δυσφήμιση, εμπλέχτηκε σε μια διαμάχη το 2018 με αφορμή την ανάρτησή του στο twitter ότι σκέφτεται να βγάλει από το χρηματιστήριο την Tesla, μια ανακοίνωση που έπιασε εξαπίνης τους επενδυτές. Η δήλωση αυτή ήταν η αφορμή για να ξεκινήσει έρευνα η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ, που είχε σαν αποτέλεσμα ο Musk πληρώσει πρόστιμο ύψους 20 εκατ. δολαρίων και να παραιτηθεί από τη θέση του προέδρου της αυτοκινητοβιομηχανίας.

Από τότε ο Musk απασχολεί συχνά τα πρωτοσέλιδα. Τον περασμένο μήνα, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του νέου Cybertruck της Tesla, προσπάθησε να αποδείξει την αντοχή των θωρακισμένων παραθύρων του ηλεκτροκίνητου φορτηγού χρησιμοποιώντας μια μεταλλική μπάλα. Το παράθυρο θρυμματίστηκε: "Οχ γ...το μου", αναφώνησε έκπληκτος ο Musk. Ο επικεφαλής σχεδιασμού της εταιρείας δοκίμασε το ίδιο σε ένα άλλο παράθυρο, το οποίο επίσης διαλύθηκε.

Ωστόσο, ο Musk επισημαίνει ότι περισσότεροι από 250.000 πελάτες έχουν προπαραγγείλει το όχημα. Και όπως έγραψε στο twitter: "Μαντέψτε, έχουμε κάποιες βελτιώσεις να κάνουμε πριν ξεκινήσει η παραγωγή, χα-χα".