Η ανισότητα πλούτου είναι πολύ χειρότερη από όσο νομίζουμε -και οι φορολογικοί παράδεισοι παίζουν τον ρόλο τους

Του Pedro Nicolaci da Costa

Το παγκόσμιο χάσμα στον πλούτο είναι πολύ χειρότερο από ό, τι είχε εκτιμηθεί προηγουμένως, επειδή μέχρι πρόσφατα οι οικονομολόγοι είχαν πραγματικά περιορισμένες πληροφορίες σχετικά με το πόσα χρήματα έχουν συγκεντρώσει οι υπερβολικά πλούσιοι σε φορολογικούς παραδείσους.

Κι εδώ αναλαμβάνει ο οικονομολόγος του Berkeley, Gabriel Zucman, ένας ατρόμητος συλλέκτης δεδομένων και ειδικός σε θέμα τα ανισότητας, η δουλειά του οποίου, να αποκαλύπτει τον κρυμμένο πλούτο από διάφορα σύνολα δεδομένων - συμπεριλαμβανομένης της λίστας των δισεκατομμυριούχων Forbes – φτάνει σε σημείο να αντιστοιχεί στο ένα δέκατο της ετήσιας οικονομικής παραγωγής παγκοσμίως.

"Οι πρόσφατες μελέτες ενδέχεται να υποεκτιμούν το επίπεδο και την άνοδο της ανισότητας, επειδή η οικονομική παγκοσμιοποίηση καθιστά όλο και πιο δύσκολο να υπολογίζεται ο πλούτος στην κορυφή", γράφει ο Zucman σε νέα μελέτη που δημοσίευσε το Εθνικό Γραφείο Οικονομικών Ερευνών.

"Οι στατιστικές που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα από τις κεντρικές τράπεζες πολλών σημαντικών φορολογικών παραδείσων υποδηλώνουν ότι το ισοδύναμο του 10% του παγκόσμιου ΑΕΠ κρατείται στους ανά τον κόσμο φορολογικούς παραδείσους σε παγκόσμιο".

Λαμβάνοντας υπόψιν όλα αυτά τα μετρητά-φάντασμα, ο Zucman παρουσιάζει μερικά πραγματικά εντυπωσιακά ευρήματα.

"Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο πλούτος παρουσιάζει πολύ μεγάλη συγκέντρωση: το πιο πλούσιο 10% του συνόλου κατέχει περισσότερο από το 70% του συνολικού πλούτου στην Κίνα, την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ το πιο φτωχό 50% κατέχει λιγότερο από το 2% και το μεσαίο 40% κατέχει λιγότερο από 30% ", διαπιστώνει η μελέτη.

"Η συγκέντρωση του πλούτου θα ήταν πιθανώς ακόμα υψηλότερη εάν η Λατινική Αμερική, η Αφρική και η υπόλοιπη Ασία συμπεριλαμβάνονταν στην ανάλυση, καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι στις περιοχές αυτές θα εντάσσονταν στα φτωχότερα τμήματα της κατανομής", προσθέτει ο συγγραφέας.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο πλούτος παρουσιάζει το μεγαλύτερο βαθμό συγκέντρωσης από τη δεκαετία του 1920, λέει ο Zucman. Το πλουσιότερο 1% των Αμερικανών κατέχει επί του παρόντος το επιβλητικό 40% του συνολικού πλούτου των νοικοκυριών. 

Σύμφωνα με μια σειρά εκτιμήσεων, "το 1% των πλουσιότερων φορολογικών μονάδων (περίπου 170.000 φορολογικές μονάδες) κατέχουν κατά μέσο όρο 17,6 εκατ. δολάρια (σχεδόν 40 φορές το μέσο όρο πλούτου των 453.000 δολαρίων ανά φορολογική μονάδα στο τέλος του έτους)". Σύμφωνα με μια άλλη έρευνα, "το 1% των πλουσιότερων οικογενειών (περίπου 126.000 οικογένειες), εξαιρουμένων όσων περιλαμβάνονται στη λίστα "The Forbes 400", διαθέτουν κατά μέσο όρο 26,8 εκατομμύρια δολάρια (σχεδόν 40 φορές το μέσο όρο πλούτου ανά οικογένεια των 692.000 δολαρίων)".

Ο Zucman αναδεικνύει άλλο ένα "επίτευγμα" των Ηνωμένων Πολιτειών: "Καμία χώρα (εκτός από τη Ρωσία), για την οποία διατίθενται στοιχεία, δεν έχει τόσο υψηλή καταγεγραμμένη ανισότητα πλούτου".