Της Νένας Μαλλιάρα

Αποτελέσματα βελτιωμένα αλλά χωρίς σημαντική ποσοστιαία απόκλιση από τις επιδόσεις του β΄ τριμήνου 2009, αναμένεται να ανακοινώσουν οι ελληνικές τράπεζες για το τρίτο τρίμηνο του έτους. Στην ποιοτική διάρθρωση των αποτελεσμάτων των τραπεζών τη μερίδα του λέοντος θα έχουν τα κέρδη από διαχείριση διαθεσίμων και εργασίες treasury εις βάρος των λειτουργικών κερδών, τα οποία «ροκανίζονται» από τις αυξημένες προβλέψεις για επισφάλειες.

Οι τραπεζικού ενδιαφέροντος ανακοινώσεις ξεκινούν από αύριο Τρίτη 3 Νοεμβρίου με την Εμπορική Τράπεζα και ακολουθούν στις 4 του μηνός οι τράπεζες Κύπρου και Aspis, ενώ σταδιακά θα ανακοινώσουν αποτελέσματα οι υπόλοιπες τράπεζες με τελευταίες την Alpha Bank και την Εθνική.

Όπως σημειώνουν στελέχη της αγοράς, η ποσοστιαία συμβολή των κερδών από trading στο σύνολο των τραπεζικών κερδών εννεαμήνου δεν έχει επαναληφθεί ποτέ στο παρελθόν και ουσιαστικά είναι αυτή που βοηθάει τις τράπεζες στο να μην δείξουν ζημίες, τη στιγμή που η αύξηση των υπολοίπων τους στις χορηγήσεις ήταν σχεδόν μηδενική και αφετέρου η ποιότητα των δανειακών χαρτοφυλακίων τους επιδεινώνεται.

Ειδικότερα, η επίτευξη κερδών είναι κυρίως αποτέλεσμα των πολύ χαμηλών επιτοκίων άντλησης ρευστότητας από την ΕΚΤ στο 1% και τοποθέτησης σε τίτλους του ελληνικού Δημοσίου με επιτόκια 4% - 4,5%. Η υποχώρηση των επιτοκίων σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα βοήθησε επίσης τις τράπεζες να μειώσουν σημαντικά τα επιτόκια καταθέσεων και παράλληλα, μειώνοντας σε μικρότερο ποσοστό τα επιτόκια χορηγήσεων, να επιτύχουν μικρή μείωση της ψαλίδας των επιτοκιακών περιθωρίων.

Όπως είχε γράψει το Capital.gr, από την αρχή του 2009 παρατηρείται σταθερά αύξηση του επιτοκιακού περιθωρίου, δηλαδή της διαφοράς μεταξύ του μέσου σταθμικού επιτοκίου των νέων τραπεζικών δανείων και του αντίστοιχου επιτοκίου των νέων καταθέσεων, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά μετά από σχεδόν συνεχή πτωτική πορεία του spread την τελευταία δεκαετία. Σημειώνεται ότι το περιθώριο επιτοκίου διαμορφώθηκε τον Αύγουστο στο 3,85%.

Πάντως, το κρίσιμο στοιχείο στη διαμόρφωση των αποτελεσμάτων γ΄τριμήνου, θα είναι το ύψος των προβλέψεων που θα σχηματίσουν οι τράπεζες για την κάλυψη επισφαλειών. Γεγονός είναι ότι οι προβλέψεις που έχουν λάβει ήδη μέχρι το β΄ τρίμηνο οι τράπεζες δεν έχουν ιστορικό προηγούμενο και δεν θα ήθελαν να επιβαρύνουν την εικόνα των αποτελεσμάτων τους με τη λήψη επιπλέον προβλέψεων.

Ενδεικτικά, ο όμιλος της Εθνικής Τράπεζας σχημάτισε στο α΄ εξάμηνο του 2009 προβλέψεις ύψους 494 εκατ. ευρώ (εκ των οποίων 260 εκατ. στο β΄ τρίμηνο) έναντι 180 εκατ. στην αντίστοιχη περίοδο του 2008. Το παραπάνω ύψος προβλέψεων αντιστοιχεί σε περίπου 1,5% επί του μέσου υπολοίπου χορηγήσεων σε ετησιοποιημένη βάση και καλύπτεται 3 φορές από την προ-προβλέψεων κερδοφορία του Ομίλου, η οποία στο α΄ εξάμηνο διαμορφώθηκε σε 4,5% επί των μέσων υπολοίπων χορηγήσεων.

Η Alpha Bank διενήργησε προβλέψεις 169,5 εκατ. ευρώ το β΄ τρίμηνο του 2009 που αντιστοιχούν σε 130 πόντους επί του μέσου υπολοίπου των χορηγήσεων τριμήνου.

Ομοίως, ο όμιλος της Eurobank θωράκισε περαιτέρω τον ισολογισμό του β΄ τριμήνου, αυξάνοντας τις προβλέψεις έναντι πιστωτικών κινδύνων κατά 9,4%, στα 287 εκατ. ευρώ από 263 εκατ. ευρώ το α΄ τρίμηνο, αποτελώντας το 1,98% των μέσων χορηγήσεων το α΄ εξάμηνο του 2009.

Προβλέψεις 207 εκατ. ευρώ, σχημάτισε στο α΄ εξάμηνο, η Τράπεζα Πειραιώς. Οι προβλέψεις αυτές ήταν 2,5 φορές υψηλότερες του α΄ εξαμήνου 2008, αντιστοιχώντας σε 107 μονάδες βάσης ως προς το μέσο όρο των δανείων έναντι 83 μ.β. το α΄ τρίμηνο 2009 και 49 μ.β. το α΄ εξάμηνο πέρυσι.

Πάντως, με δεδομένο ότι οι καθυστερήσεις στην εξυπηρέτηση δανείων αυξάνονται και μάλιστα υπάρχουν εκτιμήσεις ότι μπορεί να φτάσουν ακόμη και στο 10%, η ενίσχυση των προβλέψεων θεωρείται επιβεβλημένη. Έτσι, εφόσον οι τράπεζες προτιμήσουν να μην επιβαρύνουν τους ισολογισμούς γ΄ τριμήνου με επιπλέον προβλέψεις, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιη παρέμβαση της Τράπεζας της Ελλάδος με εισήγηση για αύξηση των προβλέψεων.