Του Χάρη Φλουδόπουλου

Τα νέα δεδομένα όπως διαμορφώνονται γύρω από το θέμα του λιγνίτη, μετά την πρόσφατη απόφαση της Ε.Ε. που οδηγούν σε ανατροπή σκηνικού στην αγορά του ηλεκτρισμού, συζητήθηκαν χθες στο Δ.Σ. της ΔΕΗ. Ως γνωστόν η κοινοτική επίτροπος Νέλι Κρουζ πρόσφατα ανακοίνωσε ότι επήλθε συμβιβασμός μεταξύ Ε.Ε. και ελληνικού δημοσίου σχετικά με τα δικαιώματα της ΔΕΗ στους λιγνίτες. Η απόφαση ανοίγει το δρόμο για την εκμετάλλευση τεσσάρων κοιτασμάτων σε Βεύη, Ελασσόνα, Δράμα και Βεγόρα από ιδιώτες μετά από διαγωνισμούς στους οποίους θα έχει αποκλειστεί η ΔΕΗ. 

Με βάση τη χθεσινή ενημέρωση στο Δ.Σ. που έγινε από τον κ. Αθανασόπουλο, η ΔΕΗ θα συμμορφωθεί στην απόφαση και σε πρώτη φάση δεν πρόκειται να ανταποκριθεί στη δημόσια πρόσκληση του υπουργείου Ανάπτυξης για το κοίτασμα της Βεύης. Άλλωστε, ο συγκεκριμένος συμβιβασμός αποτελεί και την ηπιότερη εκδοχή παρέμβασης στο μονοπώλιο της ΔΕΗ στους λιγνίτες, καθώς στη χρονίζουσα διαμάχη μεταξύ Βρυξελλών και Αθήνας για την πρόσβαση ιδιωτών στο λιγνίτη, είχαν προταθεί ακόμη πιο οδυνηρά μέτρα όπως η αναγκαστική εκχώρηση λιγνιτικής ισχύος από μονάδες της ΔΕΗ σε τιμή κόστους ή η αναγκαστική εκχώρηση σημαντικού αριθμού λιγνιτικών μονάδων ή κοιτασμάτων.

Σύμφωνα με την απόφαση της Επιτροπής επιλέγεται η λιγότερο επώδυνη για τη ΔΕΗ λύση, καθώς το δημόσιο αναλαμβάνει την υποχρέωση να παραχωρήσει σε ιδιώτες δικαιώματα εκμετάλλευσης σε τέσσερα κοιτάσματα λιγνίτη (Βεύη, Βεγόρα, Δράμα και Ελασσόνα) μέσω ανοιχτών δημόσιων διαγωνισμών στους οποίους δεν θα έχει δικαίωμα πρόσβασης η ΔΕΗ.

Σημειώνεται μάλιστα ότι η συγκεκριμένη λύση είχε προταθεί πέρυσι από την ελληνική κυβέρνηση όταν εκδηλώθηκε παρέμβαση της Ε.Ε. κατηγορώντας το Δημόσιο για προνομιακή μεταχείριση της ΔΕΗ. 

Με την πρόσφατη απόφαση της Κομισιόν ανοίγει ο δρόμος για πρόσβαση των ιδιωτών παικτών της αγοράς ηλεκτρισμού σε κοιτάσματα λιγνίτη που αντιστοιχούν περίπου στο 40% του συνόλου των εκμεταλλεύσιμων ελληνικών κοιτασμάτων. 

Οι διαγωνισμοί για την εκμετάλλευση των ορυχείων θα πρέπει να προκηρυχθούν οπωσδήποτε το αργότερο εντός έξι μηνών από την κοινοποίηση της απόφασης στην ελληνική κυβέρνηση. Τα δικαιώματα παραχώρησης πρέπει να χορηγηθούν στους επιτυχόντες υποψηφίους το αργότερο εντός 12 μηνών από την απόφαση. 

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι εντός του 2010 θα έχουμε το πρώτο σημαντικό βήμα για άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού με ίσους όρους για τους ιδιώτες. Σήμερα το κόστος μεγαβατώρας από σταθμό φυσικού αερίου διαμορφώνεται στα 400 ευρώ, την ίδια στιγμή το κόστος από λιγνίτη κυμαίνεται μεταξύ 220 και 390 ευρώ (ανάλογα με την παλαιότητα της μονάδας), δηλαδή κατά μέσον όρο είναι 40% χαμηλότερο. 

Εκτός όμως από τη νέα δημόσια πρόσκληση για τη Βεύη, οι περιπτώσεις της Ελασσόνας και της Δράμας είναι πιο περίπλοκες, καθώς υπάρχουν τοπικές αντιδράσεις.

Τα αποθέματα της Βεύης (περίπου 90 εκατομμύρια τόνοι) μπορούν να καλύψουν τη λειτουργία μιας μονάδας για περίοδο 30 ετών, ενώ στην Ελασσόνα τα αποθέματα υπολογίζονται σε 150  εκατ. τόνους και στη Δράμα σε 800 έως 900 εκατ. τόνους. Όσο για τη Βεγόρα, τα αποθέματά της είναι πολύ μικρότερα και μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά προς τη γειτονική Βεύη (12-13 εκατ. τόνοι).