Το πολωνικό "στοίχημα" των ελληνικών κατασκευαστικών
Δευτέρα, 17-Αυγ-2009 08:51
    
Του Δημήτρη Δελεβέγκου 
Στις μεγάλες προοπτικές της πολωνικής αγοράς ακινήτων που, σε αντίθεση με την πλειονότητα στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη, διατήρησε το μεγαλύτερο μέρος της δυναμικής της επενδύουν όλο και περισσότεροι μεγάλοι ελληνικών συμφερόντων κατασκευαστικοί όμιλοι. Η εισροή σημαντικού ύψους ευρωπαϊκών κονδυλίων στη χώρα, η διοργάνωση του «Euro 2012» αλλά και οι προβλέψεις των διεθνών οίκων για ταχεία ανάκαμψη της πολωνικής οικονομίας μετά το πέρας της κρίσης, έχουν προσελκύσει εταιρείες μεταξύ των οποίων η J&P Άβαξ, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η Intrakat, η Άλφα Γκρίσιν που ήδη αποτελούν τα πρώτα μέλη της ελληνικής επιχειρηματικής «παροικίας» στη χώρα. 
Ένας από τους λόγους που η Πολωνία κατάφερε να απορροφήσει μεγάλο μέρος των πιέσεων της διεθνούς κρίσης έχει να κάνει με την κρατική παρεμβατικότητα. Όπως σημειώνουν αναλυτές, η άσκηση αυστηρής νομισματικής πολιτικής κατά την τελευταία δεκαετία, απέτρεψε τη δημιουργία «φούσκας» στις τιμές των αγαθών, ενώ η στενή κρατική εποπτεία έβαλε «μέτρο» στις τραπεζικές χορηγήσεις και δη σε ξένο νόμισμα. Έτσι απετράπη το φαινόμενο της απότομης αύξησης των τιμών (boom) στην πολωνική αγορά ακινήτων.
Είναι ενδεικτικό ότι μόλις πρόσφατα η αμερικανική επενδυτική τράπεζα JP Morgan αναθεώρησε ανοδικά τις εκτιμήσεις της σχετικά με το ρυθμό ανάπτυξης της πολωνικής οικονομίας για το 2009 και το 2010. Οι αναλυτές του οίκου εκτιμούν ότι η οικονομία της χώρας δεν θα οδηγηθεί σε ύφεση, ενώ προβλέπουν μηδενική ανάπτυξη για το 2009 (έναντι προγενέστερης πρόβλεψης για συρρίκνωση κατά 1%) και ανάπτυξη 2,5% το 2010.
Από την πλευρά του, ο ΟΟΣΑ επισημαίνει σε σχετική έκθεση πως η ύφεση αναμένεται να αγγίξει επιφανειακά τη Βαρσοβία. Κι αυτό επειδή η χώρα διατηρεί τα επιτόκια σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ο δανεισμός στον ιδιωτικό τομέα είναι μετριοπαθής, ενώ στην περιοχή θα κάνουν την εμφάνισή τους πληθώρα έργων υποδομής που συνδέονται τόσο με την εισροή κοινοτικών κονδυλίων όσο και με το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου του 2012.
Η βελτίωση των μακροοικονομικών δεδομένων κατά το δεύτερο τρίμηνο, όπως και η άνοδος του πλεονάσματος εμπορικού ισοζυγίου, λόγω του αποδυναμωμένου τοπικού νομίσματος ζλότι εξηγούν, επίσης, τις καλές επιδόσεις της πολωνικής οικονομίας. Όπως επισημαίνεται σε δημοσίευμα του Economist, στη γειτονική της Γερμανίας Βαρσοβία, ο ρυθμός κατανάλωσης το 2008 ανήλθε στο 61% του ΑΕΠ, πλησιάζοντας το μέσο όρο της Δύσης, με τη γοργή αύξηση των μισθών και το χαμηλό δανεισμό να έχουν ενισχύσει σημαντικά την καταναλωτική δύναμη των Πολωνών.
Από την άλλη πλευρά, με χιλιάδες Πολωνούς μετανάστες να επιστρέφουν στην πατρίδα τους από τη δυτική Ευρώπη ελέω κρίσης, η ανεργία διαμορφώθηκε τον Ιούλιο στο 10,8% (έναντι 10,7% τον Ιούνιο), οι εξαγωγές διαγράφουν καθοδική τροχιά, το πρώτο τρίμηνο η βιομηχανική παραγωγή υποχώρησε κατά 10% σε ετήσια βάση, ενώ τα έσοδα από φόρους έχουν διολισθήσει. Γιʼ αυτό ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι η είσοδος της Πολωνίας -μέλος της Ευρωζώνης από το 2004- στη ζώνη του ευρώ μέχρι το 2012 δεν αποτελεί ρεαλιστικό στόχο.
Ένας από τους λόγους που η Πολωνία κατάφερε να απορροφήσει μεγάλο μέρος των πιέσεων της διεθνούς κρίσης έχει να κάνει με την κρατική παρεμβατικότητα. Όπως σημειώνουν αναλυτές, η άσκηση αυστηρής νομισματικής πολιτικής κατά την τελευταία δεκαετία, απέτρεψε τη δημιουργία «φούσκας» στις τιμές των αγαθών, ενώ η στενή κρατική εποπτεία έβαλε «μέτρο» στις τραπεζικές χορηγήσεις και δη σε ξένο νόμισμα. Έτσι απετράπη το φαινόμενο της απότομης αύξησης των τιμών (boom) στην πολωνική αγορά ακινήτων.
Είναι ενδεικτικό ότι μόλις πρόσφατα η αμερικανική επενδυτική τράπεζα JP Morgan αναθεώρησε ανοδικά τις εκτιμήσεις της σχετικά με το ρυθμό ανάπτυξης της πολωνικής οικονομίας για το 2009 και το 2010. Οι αναλυτές του οίκου εκτιμούν ότι η οικονομία της χώρας δεν θα οδηγηθεί σε ύφεση, ενώ προβλέπουν μηδενική ανάπτυξη για το 2009 (έναντι προγενέστερης πρόβλεψης για συρρίκνωση κατά 1%) και ανάπτυξη 2,5% το 2010.
Από την πλευρά του, ο ΟΟΣΑ επισημαίνει σε σχετική έκθεση πως η ύφεση αναμένεται να αγγίξει επιφανειακά τη Βαρσοβία. Κι αυτό επειδή η χώρα διατηρεί τα επιτόκια σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ο δανεισμός στον ιδιωτικό τομέα είναι μετριοπαθής, ενώ στην περιοχή θα κάνουν την εμφάνισή τους πληθώρα έργων υποδομής που συνδέονται τόσο με την εισροή κοινοτικών κονδυλίων όσο και με το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου του 2012.
Η βελτίωση των μακροοικονομικών δεδομένων κατά το δεύτερο τρίμηνο, όπως και η άνοδος του πλεονάσματος εμπορικού ισοζυγίου, λόγω του αποδυναμωμένου τοπικού νομίσματος ζλότι εξηγούν, επίσης, τις καλές επιδόσεις της πολωνικής οικονομίας. Όπως επισημαίνεται σε δημοσίευμα του Economist, στη γειτονική της Γερμανίας Βαρσοβία, ο ρυθμός κατανάλωσης το 2008 ανήλθε στο 61% του ΑΕΠ, πλησιάζοντας το μέσο όρο της Δύσης, με τη γοργή αύξηση των μισθών και το χαμηλό δανεισμό να έχουν ενισχύσει σημαντικά την καταναλωτική δύναμη των Πολωνών.
Από την άλλη πλευρά, με χιλιάδες Πολωνούς μετανάστες να επιστρέφουν στην πατρίδα τους από τη δυτική Ευρώπη ελέω κρίσης, η ανεργία διαμορφώθηκε τον Ιούλιο στο 10,8% (έναντι 10,7% τον Ιούνιο), οι εξαγωγές διαγράφουν καθοδική τροχιά, το πρώτο τρίμηνο η βιομηχανική παραγωγή υποχώρησε κατά 10% σε ετήσια βάση, ενώ τα έσοδα από φόρους έχουν διολισθήσει. Γιʼ αυτό ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι η είσοδος της Πολωνίας -μέλος της Ευρωζώνης από το 2004- στη ζώνη του ευρώ μέχρι το 2012 δεν αποτελεί ρεαλιστικό στόχο.
Παρ΄ όλα αυτά, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, οι αγορές στην Πολωνία έχουν σταθεροποιηθεί και η χώρα αναμένεται να βρεθεί σε τροχιά ανάκαμψης το 2010. Παράλληλα, η τωρινή κυβέρνηση θεωρείται ισχυρή και σταθερή, ενώ, σε αντίθεση με τη Λετονία και την Ουγγαρία, η Πολωνία παρουσιάζει «τιθασευμένο» δημοσιονομικό έλλειμμα. Και μπορεί η Παγκόσμια Τράπεζα να την κατατάσσει μόλις 76η, ως προς την ευκολία του επιχειρείν λόγω γραφειοκρατίας, σύμφωνα, όμως, με έρευνα, το 60% μεγάλων επιχειρήσεων έχει για φέτος στα «σκαριά» από μία επένδυση.
Σε ό,τι αφορά τις ελληνικών συμφερόντων επιχειρηματικές παρουσίες στη χώρα, τα πρωτεία κρατά η J&P Άβαξ που έχει αναλάβει την υλοποίηση σειράς έργων. Ήδη διαθέτει στην Πολωνία ανεκτέλεστο έργων ύψους 350 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), το οποίο, μεταξύ άλλων, αφορά το νέο στάδιο στο Wroclaw για το UEFA EURO 2012 σε κοινοπραξία με δύο πολωνικές εταιρείες, όπως και αλλά έργα οδοποιίας. Πρόσφατα, υπέγραψε σύμβαση συνολικού προϋπολογισμού 172,7 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) με τη Γενική Διεύθυνση Εθνικών Οδών και Αυτοκινητοδρόμων της Πολωνίας για την κατασκευή οδικού έργου που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Βαρσοβίας και θα αποτελέσει τμήμα του αυτοκινητόδρομου S-8, ο οποίος συνδέει τo Βρότσλαβ με το Μπιάλιστοκ.
Η Intrakat στο πλαίσιο της διεύρυνσης των κατασκευαστικών δραστηριοτήτων της έχει ιδρύσει υποκατάστημα στην Πολωνία, ενώ η Alpha Mogilany Development (joint venture των Aλφα Γκρίσιν Infotech, Intrakat και Bάρδας) αγόρασε, έναντι περίπου 6,5 εκατ. ευρώ, τον Οκτώβριο του 2008 έκταση 299 στρεμμάτων στην Κρακοβία. Εκεί η Intrakat έχει αναλάβει την κατασκευή του αστικού και εμπορικού συγκροτήματος "Garden Residence" σε οικόπεδο ιδιοκτησίας της Alpha Krakow Development, συνολικής έκτασης 26.900 τ.μ., στο οποίο πρόκειται να ανεγερθούν κτιριακοί χώροι και εγκαταστάσεις συνολικού εμβαδού 70.323 τ.μ.
Η Alpha Γκρίσιν δραστηριοποιείται στην Πολωνία μέσω της θυγατρικής της εταιρείας Alpha Krakow Development, η οποία έχει ήδη ξεκινήσει από το 2007 την ανάπτυξη ενός οικιστικού συγκροτήματος στην περιοχή Zamblocie, συνολικής επιφάνειας 36.000 τ.μ. σε ιδιόκτητο οικόπεδο συνολικής έκτασης 26.900 τμ. Το συγκρότημα θα αποτελείται συνολικά από 453 διαμερίσματα. Η ολοκλήρωση του έργου προγραμματίζεται για το πρώτο τρίμηνο του 2010, ενώ η προπώληση διαμερισμάτων έχει ξεκινήσει από το τέταρτο τρίμηνο του 2007.
Τέλος, ο βραχίονας στο χώρο παραγωγής ενέργειας της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή έχει ιδρύσει τη θυγατρική Eolos Polska στη Βαρσοβία, στο πλαίσιο της επέκτασής της στην αγορά ενέργειας της Πολωνίας.