Ολοταχώς προς μια χρονιά – καταστροφή σε επίπεδο οικονομικών μεγεθών οδεύει η Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης από τη βιωσιμότητα της οποίας εξαρτώνται χιλιάδες εργαζόμενοι και αγρότες της ευρύτερης περιφέρειας της Βορείου Ελλάδος.

Στα οικονομικά αποτελέσματα εννεαμήνου της κατά 82,07% θυγατρικής της ΑΤΕbank για το εννεάμηνο της εταιρικής της χρήσης (1/7/2008-31/3/2009) καταγράφηκε ρεκόρ ενοποιημένων ζημιών ύψους 32,902 εκατ. ευρώ μετά από φόρους και την αφαίρεση των δικαιωμάτων μειοψηφίας, έναντι ζημιών 14,2 εκατ. ευρώ το εννεάμηνο της προηγούμενης χρήσης. Ο κύκλος εργασιών του ομίλου σημείωσε αύξηση 4,51% (στα 142,6 εκατ. ευρώ έναντι 136,5 εκατ. ευρώ), αλλά το μεικτό περιθώριο κέρδους παρουσίασε μείωση 27,28% ενώ βαρύνεται και με βραχυπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις 131,3 εκατ. ευρώ. Δεν αποκλείεται, οι ζημιές στο σύνολο της χρήσης να ξεπεράσουν τα 50 εκατ. ευρώ, απόρροια ενός συνδυασμού ιδιαίτερα αρνητικών εξελίξεων για την εταιρεία.

Η παραγωγική περίοδος που έλαβε χώρα εντός της χρήσης 2008/2009 ήταν η δεύτερη κατά την οποία εφαρμόζονται τα ευρωπαϊκά μέτρα της Κοινής Οργάνωσης Αγοράς (ΚΟΑ) για τη ζάχαρη, με αποτέλεσμα την προσέλκυση μικρότερου αριθμού παραγωγών και τη χαμηλότερη διαθεσιμότητα στρεμμάτων έναντι των  απαιτούμενων 220 χιλ. στρεμμάτων περίπου που απαιτούνται για την παραγωγή της συνολικής ποσόστωσης των 158.702 τόνων. Η βιομηχανία επιδότησε την βασική τιμή του τεύτλου επιβαρύνοντας το κοστολόγιό της κατά 9 εκατ. ευρώ (ή κατά 90 ευρώ τον τόνο), δεν κατέστη δυνατή η συγκέντρωση του συνόλου των στρεμμάτων για την παραγωγή της συνολικής ποσόστωσης. 

Η μειωμένη παραγωγή σε σχέση με τη συνολική ποσόστωση λόγω των μειωμένων στρεμμάτων ζαχαρότευτλων που καλλιεργήθηκαν από τους παραγωγούς, διαμόρφωσε το κόστος παραγωγής σε τιμές υψηλότερες της τιμής πώλησης λόγω των σταθερών εξόδων παραγωγής. Η μέση τιμή πώλησης της ελληνικής ζάχαρης μειώθηκε κατά 4,75% και κυμάνθηκε στα 662 ευρώ/τόνο έναντι 695 ευρώ/τόνο της περσινής, ενώ η μέση τιμή πώλησης της εισαγόμενης ζάχαρης μειώθηκε κατά 3,09% και κυμάνθηκε στα 614 ευρώ/τόνο από τα 653 ευρώ/τόνο. 

Παράλληλα, σε λειτουργία στην Ελλάδα παραμένουν μόνο τρία εργοστάσια της εταιρείας (Πλατύ, Σέρρες και Ορεστιάδα), αφού οι μονάδες της Λάρισας και της Ξάνθης αναμένουν εις μάτην (έπειτα από τον τερματισμό των διαπραγματεύσεων με τους δύο υποψήφιους στρατηγικούς επενδυτές, την Cal West Pacific Ethanol και τη Motor Oil) την μετατροπή τους σε εργοστάσια παραγωγής βιοαιθανόλης, με το κόστος αδράνειας να ανέρχεται σε 7,5 εκατ. ευρώ ετησίως, ενώ η εισφορά στο ταμείο αναδιάρθρωση ζάχαρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω μη παραγωγής του συνόλου τα προβλεπόμενης ποσότητας έφτασε τα 18 εκατ. ευρώ. 

Τουλάχιστον φέτος οι συνεργαζόμενοι με την εταιρεία αγρότες έσπειραν 230 χιλιάδες στρέμματα ζαχαρότευτλα, κάτι που θα επιστέψει στην ΕΒΖ να παράγει το σύνολο των 158.000 τόνων ζάχαρης που δικαιούται η χώρα μας με βάση την ποσόστωση της Ε.Ε. και να μην πληρώσει τουλάχιστον πρόστιμο, όπως συνέβη τα προηγούμενα χρόνια.

Ωστόσο, από το προσεχές φθινόπωρο προβλέπεται πως θα μπορεί να εισάγεται στην Ε.Ε. ζάχαρη από χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού χωρίς δασμούς, κάτι που αναμένεται να δημιουργήσει ακόμη μεγαλύτερη πίεση στις ευρωπαϊκές βιομηχανίες ζάχαρης. 

Σε μια προσπάθεια να περιορίσει το λειτουργικό κόστος, προωθούνται δύο προγράμματα μείωσης του αριθμού των εργαζομένων, μέσω μετατάξεων και εθελουσίας εξόδου. Στόχος είναι η μείωση του αριθμού των εργαζομένων της ΕΒΖ από περίπου 630 σε 400. Τα προγράμματα, ωστόσο, έχουν ψηφιστεί από τη Βουλή αλλά ακόμη δεν εφαρμόζονται. Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο της περιστολής δαπανών η ΕΒΖ έκλεισε το γραφείο που διατηρούσε στην οδό Σκουφά στην Αθήνα, ενώ αποχώρησε και από αποθηκευτικούς χώρους της ΤΡΑΙΝΟΣΕ που χρησιμοποιούσε στο Θριάσιο πεδίο, ενώ καταβάλλεται προσπάθεια να πουληθεί το ακίνητο που κατέχει στην περιοχή του λιμανιού της Θεσσαλονίκης. 

Νίκος Χρυσικόπουλος