Τάση σταθεροποίησης και επανεργοποίησης του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, και πιθανή επιστροφή της διεθνούς οικονομίας σε μία, έστω και αναιμική, ανάκαμψη, αρχικά στις ΗΠΑ και αργότερα και στην Ευρώπη, διακρίνει ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, Νίκος Νανόπουλος.

Μιλώντας στο πλαίσιο εκδήλωση της ΤτΕ και του LSE για τις “Στρατηγικές Εξόδου από την Κρίση: Ο Ρόλος των Τραπεζών ”, ο κ. Νανόπουλος αναφέρθηκε στα αμυντικά χαρακτηριστικά της Ελλάδας που λειτούργησαν εν μέρει ως ανάχωμα στην ύφεση. Ωστόσο, εξήγησε πως τα χαρακτηριστικά αυτά συνδέονται με σημαντικές διαρθρωτικές αδυναμίες. Τα γνωρίσματα αυτά είναι το ότι η ελληνική οικονομία: είναι σχετικά κλειστή, παρά το μικρό της μέγεθος και παρά το σχετικά υψηλό επίπεδο ανάπτυξής της, διαθέτει μεγάλο δημόσιο τομέα και βασίζεται περισσότερο σε υπηρεσίες και λιγότερο στη βιομηχανία και τις εξαγωγές.  Παράλληλα δε, ο τραπεζικός τομέας αναπτύχθηκε εστιάζοντας σε πιο παραδοσιακές δραστηριότητες, αποφεύγοντας τους πειρασμούς των, όπως αποδείχθηκε, «τοξικών» προϊόντων.  Και επίσης το ότι η Ελλάδα συμμετέχει και στη ζώνη του ευρώ, που απεδείχθη τεράστια ασπίδα προστασίας. 

Εν αντιθέσει, πέραν της δυσμενούς συγκυρίας, η Ελλάδα υποφέρει από χρόνιες διαρθρωτικές αδυναμίες που υποσκάπτουν την οικονομική σταθερότητα και την προοπτική επιστροφής σε ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης.  Οι κυριότερες από αυτές τις διαρθρωτικές αδυναμίες, καθρεφτίζονται στα γνωστά υψηλά δίδυμα ελλείμματα: Πρώτον, στο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (στο 14% του ΑΕΠ περίπου), που αντικατοπτρίζει το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας το οποίο οξύνθηκε ιδιαίτερα μετά την είσοδο στην ΟΝΕ. 

Δεύτερον, στο δημοσιονομικό έλλειμμα και το δυσβάστακτο δημόσιο χρέος, που απεικονίζει την αναποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα και του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, και την εξάρτηση από δανειακά κεφάλαια για την ανάπτυξη.

Επομένως, εξήγησε πως οι στρατηγικές εξόδου από την κρίση, από μακροοικονομικής άποψης, είναι κάτι διαφορετικό στην Ελλάδα από ό,τι στον υπόλοιπο κόσμο.  “Διότι, ναι μεν μπορεί να μην υποστούμε την βαθιά ύφεση και την υψηλή ανεργία, που ήδη ταλανίζει πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αλλά δεν έχουμε και σημαντικά περιθώρια υγιούς αντικυκλικής δημοσιονομικής επέκτασης, που να αντισταθμίσει τον περιορισμό της ιδιωτικής κατανάλωσης, των επενδύσεων και των εξαγωγών.  Όταν λοιπόν εταίροι μας θα βγαίνουν από την κρίση, εμείς κινδυνεύουμε να παραμείνουμε παγιδευμένοι σ’ έναν φαύλο κύκλο, και να αργήσουμε πολύ να τους ακολουθήσουμε στην ανάκαμψη”, σύμφωνα πάντα με τα όσα αναφέρονται στο κείμενο της ομιλίας του.

Αναφερόμενος στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, ο κ. Νανόπουλος τόνισε πως οι συνέπειες της κρίσης είναι λιγότερο επώδυνες από ό,τι σε ομίλους του εξωτερικού. Οι παρεμβάσεις που απαιτούνται στην Ελλάδα είναι ηπιότερες και συμβατές μεταξύ τους σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Σε αυτό το σημείο υπεραμύνθηκε του σχεδίου στήριξης των 28 δισ. ευρώ λέγοντας πως το  πρόγραμμα αυτό, “παρά τις όποιες παρανοήσεις έγιναν στην αρχή, διευκολύνει την παροχή ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, δε συνιστά επιδότηση προς το τραπεζικό σύστημα, ούτε συνεπάγεται κόστος για τον Έλληνα φορολογούμενο, αλλά τουναντίον, δημιουργεί σημαντικά έσοδα για τον προϋπολογισμό. Σε κάθε περίπτωση, είναι παράλογο να ενοχοποιούνται οι ελληνικές τράπεζες για την παγκόσμια κρίση, ενώ κι εκείνες υπήρξαν θύματά της”.

Συνέχισε λέγοντας πως “στη σημερινή δύσκολη συγκυρία, οι ελληνικές τράπεζες καλούνται να διατηρήσουν μια πολύτιμη όσο και δύσκολη ισορροπία, και να ανταποκριθούν ταυτόχρονα σε μια πολλαπλή πρόκληση, που είναι κρίσιμη, τόσο για τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος, όσο και για την ελληνική οικονομία.  Από τη μια πλευρά, πρέπει να συνεχίσουν να είναι αρωγοί και χρηματοδότες της ανάπτυξης (εντός και εκτός συνόρων) και να στηρίζουν τους πελάτες τους, ρόλο που παίζουν με επιτυχία όλα τα τελευταία χρόνια.  Από την άλλη, πρέπει να συμμορφώνονται με θεμελιώδεις κανόνες τραπεζικής δεοντολογίας, που αποκτούν ιδιαίτερα βαρύνουσα σημασία αυτή την εποχή:  Πρώτον, να παραμένουν κεφαλαιακά ισχυρές και θωρακισμένες, δεύτερον, να διαθέτουν επαρκή και ανατροφοδοτούμενη ρευστότητα και τρίτον, να διαθέτουν υψηλή ποιότητα χαρτοφυλακίου με χαμηλό βαθμό επισφαλειών, ώστε μ’ ένα τέτοιο προφίλ, και παρά τις όποιες πιέσεις υφίστανται, να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τους κλυδωνισμούς της εκάστοτε συγκυρίας.  Έτσι μόνον θα μπορέσουν να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη των καταθετών τους αλλά και των αγορών από τις οποίες εξαρτώνται”.

* Δείτε στη δεξιά στήλη "Σχετικά Αρχεία" το πλήρες κείμενο της ομιλίας του