Του Φάνη Γαβρινιώτη 

Άγνωστο είναι προς το παρόν, αν και απομένει μόλις ένας χρόνος προετοιμασίας μέχρι την αξιολόγηση, ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει η επανάκριση των εργοληπτικών πτυχίων και η επανακατάταξη των κατασκευαστικών επιχειρήσεων στις τάξεις του ΜΕΕΠ. Οι κατασκευαστές έχουν ήδη θέσει το θέμα στο ΥΠΕΧΩΔΕ μέσω των οργανώσεών τους, ώστε να γνωρίζουν έγκαιρα τη διαδικασία και τα κριτήρια της επανάκρισης για να προβούν στις κατάλληλες ενέργειες (συνεργασίες, εξαγορές, συγχωνεύσεις) που θα τους εξασφαλίσουν είτε τη διατήρηση είτε την αναβάθμιση των πτυχίων τους. Μάλιστα, το προσεχές διάστημα οι εργοληπτικές οργανώσεις σχεδιάζουν να υποβάλουν στο αρμόδιο υπουργείο δέσμη προτάσεων αναφορικά με τον τρόπο της επανάκρισης. 

Πάντως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι το σύστημα που θεωρητικά ισχύει αυτή τη στιγμή είναι ο νόμος του 2002, βάσει του οποίου έγιναν οι συγχωνεύσεις και συγκροτήθηκε το νέο επτατάξιο (από οκτατάξιο που ήταν μέχρι τότε) Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων - ΜΕΕΠ. Σε περίπτωση που δεν αλλάξουν ριζικά τα όσα προβλέπει ο συγκεκριμένος νόμος, κάτι που θα εξαρτηθεί αποκλειστικά από τις προθέσεις του ΥΠΕΧΩΔΕ αναφορικά με τον αριθμό και το μέγεθος των κατασκευαστικών εταιρειών, εκτιμάται πως αρκετές –σχεδόν οι μισές– από τις εταιρείες θα καταταγούν σε χαμηλότερη κατηγορία από αυτή που κατέχουν σήμερα. Αυτό αφορά κυρίως τις εταιρείες των χαμηλότερων εργοληπτικών κατηγοριών (από την 6η μέχρι τη 3η τάξη), καθώς το περιορισμένο κατασκευαστικό αντικείμενο μετά το 2004 και οι μεγάλες εκπτώσεις που δίνονταν εξαιτίας του μειοδοτικού συστήματος ανάθεσης έργων επιδείνωσαν δραματικά την οικονομική τους θέση. Έτσι, σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Ανωνύμων Τεχνικών Εταιριών – ΣΑΤΕ, οι 224 από τις 481 εταιρείες του ΜΕΕΠ (δηλαδή το 47,5% του συνόλου των κατασκευαστικών επιχειρήσεων) δεν πληρούν τους δείκτες βιωσιμότητας και άρα δύσκολα θα καταφέρουν να διατηρήσουν το πτυχίο τους.
 
Μονοψήφιος αριθμός εταιρειών στην ανώτερη κατηγορία   

Στην ανώτερη κατηγορία του ΜΕΕΠ, δηλαδή στην 7η τάξη, τα πράγματα δεν φαίνεται να αλλάζουν σημαντικά όσον αφορά τον αριθμό των επιχειρήσεων που υπάρχουν σήμερα. Και αυτό, επειδή το «ξεκαθάρισμα» έγινε τα προηγούμενα χρόνια με την οικονομική κατάρρευση ορισμένων από τις 14 εταιρείες που απέκτησαν το πολυπόθητο πτυχίο τον Ιανουάριο του 2003. Έτσι, τον Ιανουάριο του 2009 (ίσως και νωρίτερα αν το επιθυμούν) αίτηση για επανάκριση και παραμονή στην 7η τάξη φαίνεται πως θα υποβάλουν η Άκτωρ του ομίλου Ελληνική Τεχνοδομική, η J&P Άβαξ και η θυγατρική Αθηνά (σ.σ. το πιθανότερο είναι να διεκδικήσει το ανώτερο πτυχίο η μία από τις δύο εταιρίες, κάτι που θα εξαρτηθεί από το σχέδιο αναδιάρθρωσης του ομίλου), η Τέρνα του ομίλου ΓΕΚ, η Μηχανική, η ΑΕΓΕΚ Κατασκευαστική (εφόσον βέβαια υλοποιηθεί το σχέδιο οικονομικής εξυγίανσης με τη συμβολή του ινδικού οίκου DSC), η ΑΤΤΙ – ΚΑΤ, η ΒΙΟΤΕΡ και η Μοχλός. Στις οκτώ εταιρείες που κατά πάσα πιθανότητα θα παραμείνουν στην ανώτερη εργοληπτική κατηγορία, αναμένεται να προστεθεί και η Ιόνιος Τεχνική που προωθεί την αναβάθμιση του 6ης τάξεως πτυχίου της. Άγνωστο είναι αν τελικά η Θεμελιοδομή θα μπορέσει να διατηρήσει το πτυχίο της, αφού – παρά τις προσπάθειες της διοίκησής της– δεν υπάρχει ακόμη ένα σαφές σχέδιο εξυγίανσης. Πρόσφατα, η Θεμελιοδομή συμφώνησε με τις πιστώτριες τράπεζες για την ένταξή της στο άρθρο 45 και την είσοδο ομάδας στρατηγικών επενδυτών, ωστόσο πληροφορίες αναφέρουν πως έχουν προκύψει δυσκολίες στην υλοποίηση του εν λόγω σχεδίου. 

Από την άλλη σχεδόν βέβαια θεωρείται η απώλεια του πτυχίου από τις ΑΛΤΕ και Έμπεδος, οι οποίες -αν και ήδη έχουν ουσιαστικά αναστείλει τη λειτουργία τους- τυπικά ανήκουν στην ανώτερη τάξη του ΜΕΕΠ. 

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι στις τρεις εταιρίες (Θεμελιοδομή, ΑΛΤΕ, Έμπεδος) έχει δοθεί παράταση μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου 2008 προκειμένου να παρουσιάσουν σχέδιο οικονομικής εξυγίανσης με την είσοδο στρατηγικού επενδυτή προκειμένου να αποφύγουν τη διαγραφή τους από το ΜΕΕΠ.
 
«Σφαγή» στην 6η τάξη 

Ακόμη πιο περίπλοκη και δύσκολη φαίνεται πως είναι η κατάσταση στην 6η τάξη, οι εταιρείες της οποίας επλήγησαν περισσότερο από τη συρρίκνωση του κατασκευαστικού αντικειμένου σε σχέση με εκείνες της ανώτερης τάξης. Ήδη, αρκετές από τις εισηγμένες που απέκτησαν το 2003 πτυχίο της 6ης τάξης έχουν καταρρεύσει (Τεχνοδομή Τραυλού, Ευρωπαϊκή Τεχνική, Εργάς, ΓΕΝΕΡ, Μπαλάφας) και ως εκ τούτου έχουν χάσει το πτυχίο τους. Ωστόσο, στην επικείμενη επανάκριση δεν αποκλείεται να απολέσουν τη θέση τους στην εν λόγω κατηγορία και ορισμένες ακόμη. ΔΙΕΚΑΤ και Προοδευτική, εφόσον δεν καρποφορήσουν οι προσπάθειες εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή, ίσως δεν καταφέρουν να παραμείνουν στην κατηγορία λόγω των αδύναμων οικονομικών τους στοιχείων. 

Αντίθετα, βέβαια θεωρείται η διατήρηση του εργοληπτικού πτυχίου από την Έδραση – Χ. Ψαλλίδας, την Intrakat, την ΕΚΤΕΡ, τη Δομική Κρήτης, την Αφοί Μεσοχωρίτη, είτε αυτές συμπληρώνουν από μόνες τους τα απαιτούμενα στοιχεία είτε – αν χρειαστεί – προχωρώντας στην απορρόφηση κάποιας θυγατρικής τους (σ.σ. διαθέτουν όλες από τουλάχιστον μια θυγατρική μικρότερου πτυχίου). Επισημαίνεται πως η Τέρνα Ενεργειακή προέβη πρόσφατα σε επανάκριση του πτυχίου της και επομένως δεν υποχρεούται να υποβάλει εκ νέου αίτηση για αυτή τη διαδικασία. Θα το πράξει μετά από τρία χρόνια, όπως άλλωστε προβλέπει ο σχετικός νόμος.