Ο Anthony Aouad, General Manager της Sanofi για Ελλάδα, Ουγγαρία και Ουκρανία, αναλύει πώς η φαρµακοβιοµηχανία συµβάλλει στην οικονοµική ανάπτυξη της χώρας και γιατί η καινοτοµία πρέπει να αντιµετωπίζεται ως επένδυση, όχι ως κόστος.

Ποια είναι η συνολική συνεισφορά του κλάδου του φαρµάκου στην ελληνική οικονοµία;

Η φαρµακοβιοµηχανία έχει σηµαντική θετική επίδραση στις ζωές των ασθενών και στο σύστηµα υγείας, ενώ αποτελεί στρατηγικό κλάδο και µοχλό εθνικής οικονοµικής ανάπτυξης, που µπορεί να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης ευρύτερα. Σύµφωνα µε πρόσφατα στοιχεία, η συνολική συνεισφορά του κλάδου στο ελληνικό ΑΕΠ εκτιµάται σε 6,9 δισεκατοµµύρια ευρώ, δηλαδή 3,1% του ΑΕΠ, δηµιουργώντας 119.000 θέσεις εργασίας υψηλής αξίας. Παράλληλα, ο κλάδος επενδύει στην κλινική έρευνα και εισάγει τεχνογνωσία, µε την ετήσια δαπάνη για Έρευνα & Ανάπτυξη να φτάνει τα 161 εκατ. ευρώ.

Ωστόσο η δηµόσια συζήτηση συχνά επικεντρώνεται στο κόστος. Αυτή η αντίληψη πρέπει να αλλάξει: η φαρµακευτική καινοτοµία δεν είναι κόστος, είναι επένδυση σε ένα πιο υγιές και βιώσιµο µέλλον. Όταν µιλάµε για καινοτοµία, µιλάµε για επένδυση µε µετρήσιµη απόδοση: περισσότερα και καλύτερα χρόνια ζωής για τους ασθενείς, µειωµένο κόστος νοσηλείας, λιγότερες χαµένες εργατοώρες, αυξηµένη παραγωγικότητα. Η διαφορά µεταξύ "δαπάνης" και "επένδυσης" είναι ο χρονικός ορίζοντας: η δαπάνη αφορά το σήµερα, η επένδυση το µακροπρόθεσµο όφελος.

Ποιες είναι οι µεγαλύτερες προκλήσεις που αντιµετωπίζει σήµερα ο φαρµακευτικός κλάδος στην Ελλάδα;

Η µεγαλύτερη πρόκληση είναι η χαµηλή δηµόσια χρηµατοδότηση για υπηρεσίες υγείας και η χαµηλή κατά κεφαλήν δηµόσια φαρµακευτική δαπάνη σε σχέση µε τον ευρωπαϊκό µέσο όρο, σε συνδυασµό µε τα υψηλά ποσοστά υποχρεωτικών επιστροφών που επιβαρύνουν τις φαρµακευτικές εταιρείες. Η συµβολή της φαρµακοβιοµηχανίας µέσω των υποχρεωτικών επιστροφών ξεπερνά πλέον τη δηµόσια χρηµατοδότηση στην Ελλάδα, πλήττοντας τη βιωσιµότητα και καθυστερώντας την πρόσβαση των ασθενών στην καινοτοµία. 

Το αποτέλεσµα; Από τα 173 καινοτόµα φάρµακα που εγκρίθηκαν από τον ΕΜΑ την περίοδο 2020-2023, µόλις 44 είναι πλήρως διαθέσιµα στην Ελλάδα (µελέτη EFPIA-IQVIA Patients W.A.I.T. Indicator 2024). Επιπλέον, το µέσο χρονικό διάστηµα από την έγκριση του ΕΜΑ έως την αποζηµίωση αγγίζει τις 654 ηµέρες, υπερβαίνοντας τον ευρωπαϊκό µέσο χρόνο διαθεσιµότητας των φαρµάκων κατά δυόµισι µήνες.

Για να αντιµετωπιστούν οι προκλήσεις, απαιτούνται αποφασιστικές αλλαγές: αύξηση δηµόσιας χρηµατοδότησης για καινοτόµα φάρµακα, εξορθολογισµός επιστροφών, κίνητρα για κλινικές µελέτες και επιτάχυνση πρόσβασης σε νέες θεραπείες. Θετική εξέλιξη αποτελεί η ψηφιοποίηση της υγείας, που ήδη προχωρά.

Πώς µπορούν η ψηφιοποίηση και η Τεχνητή Νοηµοσύνη να µετασχηµατίσουν την υγεία;

Η ψηφιοποίηση, η αξιοποίηση δεδοµένων και η Τεχνητή Νοηµοσύνη (ΤΝ) αποτελούν καταλύτες για τον µετασχηµατισµό της υγείας, προσφέροντας οφέλη στους ασθενείς και στο σύστηµα υγείας. Τα δεδοµένα διευκολύνουν την παρακολούθηση της πορείας των ασθενών, την εξατοµίκευση των υπηρεσιών υγείας και την τεκµηρίωση των θεραπευτικών εκβάσεων.

Στην Έρευνα & Ανάπτυξη η ΤΝ επιταχύνει την ανάπτυξη νέων θεραπειών και επιπλέον επιτρέπει πρώιµη, ακριβέστερη διάγνωση µέσω ανάλυσης µεγάλων δεδοµένων. Σύµφωνα µε τον ΟΟΣΑ, η λανθασµένη διάγνωση κοστίζει το 17,5% της συνολικής δαπάνης για την υγεία – η ΤΝ µπορεί να µειώσει αυτό το κόστος. 

Στη Sanofi, η ΤΝ είναι κεντρικό στοιχείο της στρατηγικής µας για Έρευνα & Ανάπτυξη, µε στόχο να προσφέρουµε σε κάθε ασθενή την κατάλληλη θεραπεία, την κατάλληλη στιγµή. Δεν αποτελεί απλώς ένα εργαλείο, µεταµορφώνει τον τρόπο ανάπτυξης νέων θεραπειών: από την ταχύτερη και ακριβέστερη ανάλυση µεγάλων δεδοµένων µέχρι την αξιοποίηση εικονικών πληθυσµών και ψηφιακών διδύµων για την επιτάχυνση των κλινικών µελετών.

Η Ελλάδα έχει ήδη κάνει "ψηφιακά" βήµατα –όπως ο Ατοµικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας, τα µητρώα ασθενών και η ηλεκτρονική συνταγογράφηση– και, διαθέτοντας µία από τις υψηλότερες αναλογίες ιατρών ανά πληθυσµό στην Ευρώπη, µπορεί να πρωταγωνιστήσει στον ψηφιακό µετασχηµατισµό της υγείας. Αρκεί να εξασφαλίσει σαφές θεσµικό πλαίσιο, περαιτέρω ανάπτυξη υποδοµών και εκπαίδευση για σωστή αξιοποίηση δεδοµένων και ΤΝ.

Ποιες ήταν οι σηµαντικότερες εξελίξεις για τη Sanofi Ελλάδας φέτος και ποιο το όραµά σας για το µέλλον;

Ο τελευταίος χρόνος ήταν περίοδος σηµαντικών επιτευγµάτων. Θέτοντας στο επίκεντρο την Έρευνα & Ανάπτυξη, ενισχύσαµε την επένδυση στην κλινική έρευνα και στο τοπικό Τµήµα Κλινικών Μελετών στην Ελλάδα, που αποτελεί κέντρο συντονισµού των µελετών για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων. Η επένδυση αυτή προάγει την πρόσβαση των ασθενών στην καινοτοµία και δηµιουργεί ευκαιρίες για Έλληνες επιστήµονες. 

Παράλληλα, αξιοποιήσαµε την παγκόσµια ηγετική µας θέση στην Ανοσολογία και εξοπλίσαµε τους ανθρώπους µας µε προηγµένες τεχνολογίες και εργαλεία ΤΝ, πρωτοπορώντας συχνά µε τοπικές σχετικές πρωτοβουλίες για την επιτάχυνση των θαυµάτων της επιστήµης.

Συµµετείχαµε ενεργά στον δηµόσιο διάλογο για την αναβάθµιση πολιτικών υγείας στην Ελλάδα και την Ευρώπη, καθώς και για τη βελτίωση του θεσµικού πλαισίου προς όφελος των ασθενών.

Μέσω των µοναδικών χαρακτηριστικών του ανθρώπινου δυναµικού µας και ακολουθώντας την παγκόσµια στρατηγική, όραµά µας είναι να συνεχίσουµε να αναζητούµε τα θαύµατα της επιστήµης, για να βελτιώνουµε τις ζωές περισσότερων ανθρώπων.