Της Ξανθής Γούναρη

Με την ακρίβεια να παραμένει ως το βασικότερο πρόβλημα των πολιτών, αλλά και ένα ενοχλητικό αγκάθι στο μαλακό υπογάστριο της κυβέρνησης, ξεκινά σε λίγες ώρες η πρωτοβουλία του υπουργείου Ανάπτυξης για τη μείωση τιμών σε 1.000 κωδικούς στα ράφια των σούπερ μάρκετ.

Σε πρώτη φάση από τη βιομηχανία οι "εθελοντές" που έχουν πειστεί να ενταχθούν στο λεγόμενο "καλάθι Θεοδωρικάκου" δεν ξεπερνούν τους 60 και η λίστα εκτιμάται ότι θα προσεγγίζει τους 800 κωδικούς,  με πιθανή αύξηση στη συνέχεια.

Οι εκπτώσεις ξεκινούν από 3% φτάνοντας στο 26%, με τις περισσότερες να είναι στα επίπεδα του 5-8%, ενώ η διάρκειά τους εντοπίζεται στην περίοδο 15 Οκτωβρίου-15 Δεκεμβρίου.

Προς το παρόν προϊόντα από τις κατηγορίες των καθαριστικών, των απορρυπαντικών και των ειδών προσωπικής υγιεινής και φροντίδας έχουν μεγάλη συμμετοχή στη λίστα με τις μειωμένες τιμές, ενώ η παρουσία των βασικών τροφίμων είναι περιορισμένη.

Η εξήγηση πίσω αυτή την "ανισορροπία" έχει να κάνει και με τις αλλαγές που έφερε στα ράφια η εφαρμογή του κώδικα δεοντολογίας από τον Μάρτιο εφέτος, καθώς οδήγησε σε ριζική ανασύνταξη των προωθητικών στρατηγικών των επώνυμων προϊόντων, με τη μείωση των προσφορών να κυριαρχεί στο μη-τρόφιμο. Άρα σπεύδουν να εκμεταλλευτούν τη δυνατότητα που τους παρέχεται τώρα.

"Βούτηξαν" οι προσφορές

Σύμφωνα με στοιχεία της Circana InfoScan που αφορούν αποκλειστικά τα επώνυμα προϊόντα, η μεγαλύτερη μείωση στην προωθητική δραστηριότητα καταγράφηκε στα είδη προσωπικής υγιεινής, όπου το ποσοστό των πωλήσεων υπό καθεστώς προσωρινής μείωσης τιμών "βούτηξε" από 32,8% την περίοδο Μαρτίου-Αυγούστου 2024 στο 23,3% το αντίστοιχο διάστημα του 2025, σημειώνοντας πτώση 9,5 ποσοστιαίων μονάδων. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αλλαγή που παρατηρήθηκε στο σύνολο του λιανεμπορίου FMCG.

Ακολουθούν τα καθαριστικά νοικοκυριού με μείωση της προωθητικής έντασης κατά 6,4 ποσοστιαίες μονάδες (από 31,0% στο 24,6%), ενώ τα λοιπά καθαριστικά σημείωσαν πτώση 4,2 ποσοστιαίων μονάδων (από 34,5% στο 30,3%).

Στο σύνολο της κατηγορίας "καθαριστικά", η προωθητική δραστηριότητα υποχώρησε δραματικά από 32,0% στο 26,1%, χάνοντας 5,9 ποσοστιαίες μονάδες. Αντίστοιχα, στην ευρύτερη κατηγορία "Προσωπική περιποίηση", η πτώση ήταν 5,1 ποσοστιαίων μονάδων (από 33,6% στο 28,5%).

Σε αντίθετη πορεία τα τρόφιμα

Αντίθετα στα τρόφιμα η εικόνα είναι διαφορετική. Η συνολική προωθητική δραστηριότητα στην κατηγορία παρουσίασε μικρή αύξηση από 27,5% στο 28,2%, κερδίζοντας 0,7 ποσοστιαίες μονάδες.

Η μεγαλύτερη αύξηση στις προσφορές καταγράφηκε στα αλκοολούχα ποτά, όπου το ποσοστό των πωλήσεων υπό προώθηση εκτοξεύτηκε από 24,4% στο 29,6% (+5,2 ποσοστιαίες μονάδες), ενώ ακολούθησαν τα υλικά μαγειρικής όπου τον τόνο δίνει το ελαιόλαδο με αύξηση από 25,8% στο 28,6% (+2,8 ποσοστιαίες μονάδες) και τα μη αλκοολούχα ροφήματα που ανέβηκαν από 27,1% στο 29,8% (+2,7 ποσοστιαίες μονάδες).

Ωστόσο τα προϊόντα κατάψυξης σημείωσαν σημαντική υποχώρηση της προωθητικής έντασης κατά 4,3 ποσοστιαίες μονάδες (από 37,3% στο 33,0%), ενώ τα γαλακτοκομικά "έχασαν" 2,2 ποσοστιαίες μονάδες (από 27,2% στο 25,0%). Τα συσκευασμένα τρόφιμα παρέμειναν σταθερά στο 27,7%, ενώ τα σνακ παρουσίασαν οριακή αύξηση από 28,5% στο 28,8%.

Στο σύνολο της αγοράς επώνυμων προϊόντων, το ποσοστό των πωλήσεων υπό προσωρινή μείωση τιμών υποχώρησε ελαφρά από 28,6% στο 27,9%, σημειώνοντας πτώση 0,7 ποσοστιαίων μονάδων.

Άνοδος στο +2,3% στα τρόφιμα, αποπληθωρισμός στα μη-τρόφιμα

Παράλληλα με τη μείωση των προσφορών, η εικόνα στις τιμές παρουσιάζει αξιοσημείωτες διαφοροποιήσεις. Το σύνολο των επώνυμων προϊόντων κατέγραψε αύξηση της μέσης τιμής ανά μονάδα κατά 1,2% στο οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2025, ποσοστό σημαντικά χαμηλότερο από τον επίσημο πληθωρισμό του 2,6%. Την περίοδο εφαρμογής του κώδικα δεοντολογίας (Μάρτιος-Αύγουστος), η αύξηση ήταν της ίδιας τάξης (+1,2%).

Στα τρόφιμα, οι τιμές σημείωσαν άνοδο 2,3% στο 8μηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου, με την αύξηση να διαμορφώνεται στο 2,2% κατά την περίοδο Μαρτίου-Αυγούστου.

Αντίθετα, τα προϊόντα προσωπικής περιποίησης κατέγραψαν πτώση 2,8% στο οκτάμηνο και 2,2% κατά την περίοδο Μαρτίου-Αυγούστου. Παράλληλα, τα καθαριστικά σημείωσαν υποχώρηση 1,7% στο σύνολο του 8μήνου και 1,2% στην περίοδο Μαρτίου-Αυγούστου.

Οι πρωταθλητές των αυξήσεων

Εξετάζοντας πιο αναλυτικά τις 11 υποκατηγορίες προϊόντων, η μεγαλύτερη άνοδος τιμών καταγράφηκε στα σνακ, τα οποία ακρίβυναν κατά 7,8% στο 8μηνο και κατά 8% στην περίοδο Μαρτίου-Αυγούστου. Ακολουθούν τα μη αλκοολούχα ροφήματα με αύξηση 2,3% στο σύνολο της περιόδου και 2,6% από τον Μάρτιο έως τον Αύγουστο.

Στις υπόλοιπες κατηγορίες τροφίμων, τα συσκευασμένα τρόφιμα σημείωσαν άνοδο 1,9% στο 8μηνο και 1,8% κατά την περίοδο Μαρτίου-Αυγούστου, τα γαλακτοκομικά +1,6% και +1,8% αντίστοιχα, ενώ η κατάψυξη κινήθηκε σε χαμηλότερα επίπεδα με +0,9% στο 8μηνο και +1,4% στην περίοδο Μαρτίου-Αυγούστου. Τα αλκοολούχα ποτά παρέμεινε σχεδόν σταθερά με οριακή άνοδο +0,9% στο 8μηνο και μηδενική μεταβολή (0,1% πτώση) κατά την περίοδο Μαρτίου-Αυγούστου.

Η πτώση του ελαιολάδου

Η μεγαλύτερη πτώση καταγράφηκε στα υλικά μαγειρικής με μείωση 2,9% στο 8μηνο και 2,8% στην περίοδο Μαρτίου-Αυγούστου. Η εξέλιξη αυτή αποτελεί άμεση συνέπεια της δραματικής πτώσης των τιμών του ελαιολάδου, το οποίο λειτουργεί ως βαρόμετρο τόσο για τις τιμές όσο και για τις πωλήσεις στην κατηγορία.

Προσωπική φροντίδα και καθαριστικά

Στην κατηγορία της προσωπικής φροντίδας, τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής κατέγραψαν πτώση 1,9% στο σύνολο του 8μήνου και 0,9% στην περίοδο Μαρτίου-Αυγούστου, ενώ τα είδη προσωπικής φροντίδας σημείωσαν ακόμη μεγαλύτερη υποχώρηση στο 3,1% και 2,9% αντίστοιχα.

Στα καθαριστικά, η εικόνα είναι επίσης αρνητική: τα καθαριστικά νοικοκυριού μειώθηκαν κατά 1,7% στην περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου και 1,1% στην περίοδο Μαρτίου-Αυγούστου, ενώ τα λοιπά καθαριστικά κατέγραψαν πτώση 2,2% και στις δύο περιόδους.

Μοιρασμένη εικόνα στα top 1.000 προϊόντα

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάλυση των top 1.000 προϊόντων σε όρους πωλήσεων στα supermarket, όπου η εικόνα εμφανίζεται μοιρασμένη: το 49,2% των προϊόντων είναι ακριβότερα φέτος σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, ενώ το 43,1% είναι φθηνότερα. Τα υπόλοιπα προϊόντα δεν είχαν πωλήσεις στο αντίστοιχο περσινό διάστημα, καθιστώντας αδύνατη τη σύγκριση.

Στα κορυφαία επώνυμα προϊόντα, οι τιμές αυξήθηκαν κατά 1,1% τόσο στο 8μηνο όσο και στην περίοδο Μαρτίου-Αυγούστου, ενώ το ποσοστό πωλήσεων με προώθηση μειώθηκε από 27,8% σε 27,1%.