Της Ξανθής Γούναρη

Ο ισολογισμός της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός για το 2024 ίσως να είναι ο τελευταίος που υπογράφεται από τους ιδρυτές της, τα αδέλφια Κρητικού, καθώς η εξαγορά της κατά 100% από τη Διαμαντής Μασούτης έχει μπει στην τελική ευθεία, αλλάζοντας εκ βάθρων τον χάρτη του ελληνικού λιανεμπορίου τροφίμων.

Η πορεία της Κρητικός το 2024

Το 2024 η Κρητικός παρουσίασε μια εικόνα ισχυρής ανάπτυξης, αλλά και έντονων χρηματοοικονομικών πιέσεων. Ο κύκλος εργασιών έφτασε στα 777,7 εκατ. ευρώ, έναντι 702 εκατ. ευρώ το 2023, καταγράφοντας αύξηση 10,78% και επιβεβαιώνοντας την επιθετική στρατηγική εξάπλωσης της τελευταίας επταετίας.

Ακόμη καλύτερη πορεία κατέγραψαν τα μικτά κέρδη, τα οποία ενισχύθηκαν κατά 16,33% στα 184,5 εκατ. ευρώ, από 158,6 εκατ. ευρώ το 2023. Το μικτό περιθώριο βελτιώθηκε επίσης, από 22,59% σε 23,73%, δείχνοντας ότι η εταιρεία πέτυχε καλύτερη διαχείριση εμπορικού μείγματος και ισχυρότερες συμφωνίες με τους προμηθευτές.

Η ανάπτυξη "ροκανίζει" τα καθαρά κέρδη

Ωστόσο οι θετικές επιδόσεις στον τζίρο και στα μικτά κέρδη δεν κατάφεραν να φτάσουν αλώβητες στην τελική γραμμή. Παρότι το EBITDA ανέβηκε στα 37 εκατ. ευρώ από 32,7 εκατ. ευρώ (+13,15%), με περιθώριο 4,75%, τα κέρδη προ φόρων υποχώρησαν κατά 15% στα 4,7 εκατ. ευρώ. Ακόμη πιο "δύσκολη" ήταν η εικόνα στα καθαρά αποτελέσματα μετά φόρων, που κατέγραψαν πτώση σχεδόν 14% υποχωρώντας στα 3,9 εκατ. ευρώ από 4,6 εκατ. ευρώ το 2023. Το καθαρό περιθώριο κέρδους συρρικνώθηκε στο 0,50% από 0,66%, αποτυπώνοντας το τίμημα μιας ανάπτυξης που βασίστηκε σε δανειακή επιβάρυνση.

Η βασική αιτία αυτής της συμπίεσης ήταν το αυξημένο χρηματοοικονομικό κόστος. Οι συνολικοί τόκοι εκτινάχθηκαν στα 10,6 εκατ. ευρώ, από 8,7 εκατ. ευρώ το 2023, σημειώνοντας άνοδο 21,35%. Οι τόκοι μακροπρόθεσμων δανείων αυξήθηκαν στα 2,9 εκατ. ευρώ από 1,8 εκατ., οι βραχυπρόθεσμοι έφτασαν τα 2,4 εκατ. ευρώ, ενώ οι τόκοι από μισθώσεις και δικαιώματα χρήσης ανήλθαν στα 3,1 εκατ. ευρώ. Με άλλα λόγια, η στρατηγική ταχείας εξάπλωσης με νέα καταστήματα και εξαγορές είχε τίμημα που αποτυπώθηκε καθαρά στα τελικά αποτελέσματα.

Παρά τις πιέσεις, ο ισολογισμός της Κρητικός παραμένει σε σχετικά υγιή κατάσταση. Τα ίδια κεφάλαια ενισχύθηκαν ελαφρώς στα 26,8 εκατ. ευρώ, ενώ ο συνολικός δανεισμός έφτασε τα 90,8 εκατ. ευρώ. Ο δείκτης καθαρού δανεισμού προς EBITDA βελτιώθηκε οριακά στο 4,20 από 4,24.

Στο μέτωπο του δικτύου, η εταιρεία έκλεισε το 2024 με 874 καταστήματα (ιδιόκτητα, franchise, συνεργαζόμενα) έναντι 896 το 2023, ενώ την ίδια στιγμή, το προσωπικό αυξήθηκε σημαντικά στους 4.004 εργαζόμενους το 2024 από 3.505 ένα χρόνο πριν.

Παράλληλα, η εταιρεία διατηρεί σταθερή τη μερισματική της πολιτική, με πρόταση διανομής 780 χιλ. ευρώ ή 0,52 ευρώ ανά μετοχή, ίδιο ποσό με το προηγούμενο έτος.

Το "μυστικό" του κεφαλαίου κίνησης

Αν όμως υπάρχει ένας τομέας που εξηγεί γιατί η Κρητικός παραμένει τόσο ελκυστικός στόχος εξαγοράς, αυτός είναι η διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης. Οι ημέρες πίστωσης προς προμηθευτές αυξήθηκαν στις 108,6 από 103,3, χαρίζοντας στην εταιρεία επιπλέον ρευστότητα 11,3 εκατ. ευρώ. Τα αποθέματα αυξήθηκαν ελαφρώς στις 58,3 ημέρες, αντανακλώντας τις ανάγκες ενός μεγαλύτερου δικτύου. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν ένας αρνητικός κύκλος κεφαλαίου κίνησης 33,8 ημερών. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι η εταιρεία εισπράττει και ρευστοποιεί αποθέματα προτού πληρώσει τους προμηθευτές της, δημιουργώντας ένα φυσικό "ταμείο" 72,6 εκατ. ευρώ, που ενισχύει αποφασιστικά τη ρευστότητά της.

Η στρατηγική σημασία του deal για τη Μασούτης

Για τη Μασούτης, το μεγάλο έπαθλο δεν είναι άλλο από την Αττική. Ενώ διαθέτει μόλις 60 καταστήματα στην περιοχή, η Κρητικός λειτουργεί 141 σημεία, ανάμεσά τους και δύο μεγάλα καταστήματα 1.500 τ.μ. Η εξαγορά λοιπόν προσφέρει στον βορειοελλαδίτικο όμιλο ένα στρατηγικό "κλειδί" που δεν μπορούσε να αποκτήσει με οργανική ανάπτυξη.

Βεβαίως και σε πανελλαδικό επίπεδο, η Κρητικός είναι καλά τοποθετημένη, ενώ μέσω χονδρικών πωλήσεων "ταΐζει" εκατοντάδες σημεία που προέρχονται από προηγούμενες εξαγορές.

Το πώς θα δομηθεί τελικά το deal έχει να κάνει με την απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Η αγορά θεωρεί σχεδόν βέβαιο ότι θα ζητηθούν αλλαγές σε περιοχές με μεγάλη συγκέντρωση καταστημάτων, αν και εκτιμάται πως τα σημεία που θα χρειαστεί να αποχωρήσουν δεν θα ξεπεράσουν τα 20. Η πλήρης μετάβαση των επωνυμιών υπολογίζεται σε διάστημα τεσσάρων έως έξι μηνών από την ολοκλήρωση της συμφωνίας, με το δίκτυο franchise της Κρητικός να παραμένει άθικτο.

Από το 1948

Κάπως έτσι η ιστορία κλείνει έναν κύκλο. Από ένα μικρό παντοπωλείο στην Αίγινα το 1948, η Κρητικός μετατράπηκε σε έναν παίκτη πανελλαδικής εμβέλειας χάρη στις εξαγορές των τελευταίων ετών και τη στρατηγική επέκταση που ξεκίνησε το 2017. Τώρα, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, περνάει στη Μασούτης, η οποία το 2026 θα συμπληρώσει μισό αιώνα ζωής και φιλοδοξεί να εδραιωθεί στην τριάδα κορυφής των ελληνικών σούπερ μάρκετ με πωλήσεις γύρω στα 2 δισ. ευρώ και ισχυρότατο δίκτυο.

Όλα αυτά βεβαίως εφόσον η συναλλαγή ολοκληρωθεί επιτυχώς και εφόσον μετατοπιστεί αυτούσιος ο τζίρος της Κρητικός στη Μασούτης.