Ο Διευθυντής Υπηρεσιών "Ελέγχων Αειφορίας & Βιώσιμης Ανάπτυξης" της TÜV AUSTRIA Hellas, κ. Κωνσταντίνος Μαυρόπουλος, εξηγεί γιατί η επαλήθευση περιβαλλοντικών ισχυρισμών δεν είναι απλώς μια τυπική απαίτηση συμμόρφωσης, αλλά κομβικό στοιχείο στρατηγικής αξίας για τις επιχειρήσεις που θέλουν να παραμείνουν ανταγωνιστικές σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον.

Σήμερα η διαφάνεια δεν είναι απλώς ένα σύνθημα-σημαία. Είναι μια απαίτηση που εν πολλοίς καθορίζει ποιος θα είναι βιώσιμος στην αγορά και ποιος όχι. Οι επιχειρήσεις καλούνται να δείξουν στους πελάτες, στους εταίρους, στους επενδυτές τους ότι ξέρουν πραγματικά τον περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο των προϊόντων τους και ότι έχουν στοιχεία για αυτό.

Το Περιβαλλοντικό Αποτύπωμα (Environmental Product Declaration - EPD) και το Ανθρακικό Αποτύπωμα (ISO 14067) είναι διεθνώς αναγνωρισμένοι τρόποι (πρότυπα) για να μετρηθεί και να παρουσιαστεί αυτή η πληροφορία σε επίπεδο προϊόντων. Αλλά το κρίσιμο σημείο είναι άλλο. Να μπορεί η επιχείρηση να το αποδείξει. Γιατί όποιος ισχυρίζεται ότι "είναι πράσινος" πρέπει να μπορεί και να το τεκμηριώσει – και μάλιστα με ανεξάρτητη επαλήθευση.

Και, ως TÜV AUSTRIA Hellas, ξέρουμε ότι η επαλήθευση δεν είναι απλώς μια τυπική απαίτηση συμμόρφωσης. Είναι το σημείο που χτίζεται η εμπιστοσύνη. Εκεί που η υπόσχεση γίνεται δεδομένο που μπορείς να παρουσιάσεις σε επενδυτές, σε αγορές, ακόμα και σε διαγωνισμούς, που ζητούν αποδείξεις και όχι δηλώσεις καλών προθέσεων.

Γιατί μιλάμε για περιβαλλοντικό και ανθρακικό αποτύπωμα σήμερα

Και το ζήτημα δεν είναι μόνο οι κανονισμοί περί περιβαλλοντικών ισχυρισμών – αν και αυτοί προσπαθούν να θέσουν ένα αυστηρό και ρυθμισμένο πλαίσιο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, με το "Πράσινο Σύμφωνο" (Green Deal) και τον Κανονισμό Απολογισμών Βιωσιμότητας (CSRD), εισάγει ένα πλαίσιο που απαιτεί αποδείξεις. Μεγάλες επιχειρήσεις, πιστωτικά ιδρύματα και επενδυτές κοιτούν πια τα ESG κριτήρια σοβαρά, πριν συνεργαστούν ή χρηματοδοτήσουν ένα επιχειρηματικό εγχείρημα.

Και βεβαίως, επίσης, δεν είναι μόνο η "συμμόρφωση". Είναι και ο πελάτης – είτε είναι ο τελικός καταναλωτής που αναζητά προϊόντα με χαμηλότερο αποτύπωμα και επαληθευμένους ισχυρισμούς είτε μια άλλη επιχείρηση που απαιτεί στοιχεία για να εντάξει έναν προμηθευτή στην αλυσίδα αξίας της.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι υπηρεσίες EPD International και το ISO 14067 είναι εργαλεία που βασίζονται σε Ανάλυση Κύκλου Ζωής (LCA). Ακολουθούν κανόνες που εξασφαλίζουν ότι οι μετρήσεις είναι συγκρίσιμες και αξιόπιστες. Και, ναι, έχουν διαφορά μεταξύ τους. Το ISO 14067 επικεντρώνεται στις εκπομπές CO₂, ενώ η EPD δίνει μια συνολική εικόνα του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Όμως και τα δύο έχουν μια κοινή αρχή. Για να έχουν αξία, πρέπει να είναι επαληθευμένα από ανεξάρτητους φορείς.

Τι σημαίνει στην πράξη για τις επιχειρήσεις

Η αλήθεια, ωστόσο, είναι ότι για πολλές επιχειρήσεις η απαίτηση να μετρήσουν και να επαληθεύσουν το αποτύπωμά τους έρχεται "απ’ έξω". Από πελάτες, από αγορές ή και κανονισμούς. Αλλά όσοι το βλέπουν μόνο ως κόστος συμμόρφωσης χάνουν την ουσία.

Η πιστοποιημένη και επαληθευμένη δήλωση Περιβαλλοντικού ή Ανθρακικού Αποτυπώματος είναι σήμερα "διαβατήριο" για να μπεις σε απαιτητικές αγορές, να συμμετάσχεις σε διαγωνισμούς με περιβαλλοντικά κριτήρια, να κερδίσεις την εμπιστοσύνη B2B πελατών που χρειάζονται δεδομένα για να καλύψουν τα δικά τους ESG πλάνα.

Σε κλάδους όπως η μεταποίηση, η συσκευασία ή η αγροδιατροφή, τα δομικά υλικά κ.λπ., αυτά τα θέματα είναι πλέον καθημερινή πραγματικότητα. Και δεν είναι μόνο για να αποκτήσεις ένα "σήμα" – είναι εργαλείο για να σχεδιάσεις δράσεις μείωσης εκπομπών, να βελτιώσεις προϊόντα και διαδικασίες και να μπορείς να αποδείξεις ότι κάνεις πραγματική και βιώσιμη πρόοδο.

Η τεχνολογία πίσω από την επαλήθευση

Πολλοί, δε, πιστεύουν ότι οι υπηρεσίες EPD ή ISO 14067 είναι "γραφειοκρατικές" ή στατικές. Όμως κάθε άλλο. Μπορούν και υιοθετούν ή και στηρίζονται σε τεχνολογία που εξελίσσεται συνεχώς. Τα εργαλεία Ανάλυσης Κύκλου Ζωής (LCA) και παραγωγής μελετών EPD χρειάζεται να είναι αξιόπιστα και να πληρούν τις απαιτήσεις των προτύπων – και αυτά επαληθεύονται επίσης, ώστε να διασφαλιστεί ότι η μελέτη που παράγουν είναι κατάλληλη για χρήση σε επίσημες δηλώσεις.

Επιπλέον, οι σύγχρονες πλατφόρμες διαχείρισης δεδομένων επιτρέπουν σε μια επιχείρηση να οργανώσει και να παρακολουθεί τα δεδομένα της με τρόπο που να διευκολύνει την επικοινωνία επαληθευμένων ισχυρισμών προς πελάτες και εταίρους.

Και, φυσικά, δεν είναι μόνο για το σήμερα. Στο άμεσο μέλλον οι απαιτήσεις για Digital Product Passports (DPP) θα φέρουν ανάγκη για διασυνδεδεμένα, προσβάσιμα και πλήρως επαληθευμένα δεδομένα. Και τα πρότυπα EPD και ISO 14067 θα είναι η βάση πάνω στην οποία θα χτιστούν αυτά τα ψηφιακά "διαβατήρια" προϊόντων.

Η δική μας εμπειρία δείχνει πως όσες επιχειρήσεις επενδύουν σήμερα στην επαλήθευση των περιβαλλοντικών τους ισχυρισμών ουσιαστικά χτίζουν την αξιοπιστία τους για αύριο. Σε μια αγορά που απαιτεί αποδείξεις και όχι υποσχέσεις, η επαλήθευση δεν είναι εμπόδιο. Είναι ευκαιρία.