Με επιτυχία διοργανώθηκε στις 19 Ιουνίου στην Αθήνα το Ετήσιο συνέδριο του Trade Promotion Europe (TPE) "Πλοήγηση στο Εμπόριο σε Αβέβαιους Καιρούς: Ενίσχυση του Ρόλου της Ευρώπης" συγκεντρώνοντας περισσότερους από 100 εκπροσώπους από ευρωπαϊκούς, εθνικούς και περιφερειακούς οργανισμούς προώθησης εξαγωγών (TPO) καθώς και εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διεθνείς οργανισμούς και εκπροσώπους του ιδιωτικού τομέα.

Το θέμα του Συνεδρίου που φιλοξένησε η Ελληνική Εταιρεία Προσέλκυσης Επενδύσεων και Προώθησης Εξαγωγών (Enterprise Greece) ήταν το πώς η Ευρώπη θα διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της και θα αυξήσει τις εξαγωγές της εν μέσω μιας όλο και αυξανόμενης γεωπολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας.

Εναρκτήριες ομιλίες απηύθυναν η Βάσω Κύρκου, Πρόεδρος του TPE και Γενική Διευθύντρια Επικοινωνίας, Μάρκετινγκ & Θεσμικής Δικτύωσης της Enterprise Greece και ο ,Γενικός Γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας, Υπουργείου Εξωτερικών, και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Enterprise Greece. Ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τις Βιώσιμες Μεταφορές και τον Τουρισμό, Απόστολος Τζιτζικώστας, απευθύνθηκε στους συμμετέχοντες μέσω βιντεοσκοπημένου μηνύματος, τονίζοντας τις προτεραιότητες της ΕΕ για βιώσιμη και συνδεδεμένη ανάπτυξη.

Οι ΜμΕ πυλώνας της ευρωπαϊκής οικονομίας: Τα προβλήματα και οι λύσεις

Κατά τη διάρκεια των εισαγωγικών τοποθετήσεων έγινε αναφορά στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες αποτελούν τη βάση της ευρωπαϊκής οικονομίας καθώς εκπροσωπούν το 99% του συνόλου των εταιριών, δημιουργούν τα ⅔ των θέσεων εργασίας του ιδιωτικού τομέα, και παράγουν περισσότερο από το 50% του πλούτου της Ευρώπης.

Οι εταιρείες αυτές δεν είναι απλά μέρος της οικονομίας, αλλά η μηχανή της ανάπτυξης, της καινοτομίας και της ανθεκτικότητας, καθώς το 98% εξ αυτών εξάγουν προϊόντα και αποτελούν το ⅓ του ευρωπαϊκού κύκλου εξαγωγών.

Ωστόσο, το εμπόριο πλέον έχει γίνει αρκετά πιο περίπλοκο λόγω των γεωπολιτικών κρίσεων και των αυξανόμενων δασμών με αποτέλεσμα ο ανταγωνισμός που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαϊκές εξαγωγικές ς ΜμΕ να είναι πολύ έντονος.

Ενδεικτικό είναι πως βάσει μελέτης, το 80% των ευρωπαϊκών εταιρειών θεωρούν τις ξαφνικές αλλαγές στους δασμούς ως το μεγαλύτερο κίνδυνο για τις εφοδιαστικές γραμμές τους. Εν ολίγοις οι συνέπειες που έχει η συγκυρία είναι οι εξής:
 

1. Η γεωπολιτική αστάθεια, σε συνδυασμό με τις αναταράξεις στην ενέργεια και στις πρώτες ύλες, αναδεικνύει πως οι πολιτικές αποφάσεις επηρεάζουν πλέον άμεσα το επιχειρείν.

2. Οι ΜμΕ παραμένουν ιδιαίτερα ευάλωτες, καθώς συχνά δεν διαθέτουν πρόσβαση σε τεχνική υποστήριξη ούτε την ευελιξία να προσαρμόζουν συνεχώς τις αγορές και τους προμηθευτές τους. Επιπλέον, πολλές εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από έναν ή δύο εξαγωγικούς προορισμούς.

Στις προτεινόμενες λύσεις που συζητήθηκαν περιλαμβάνονται η διαφοροποίηση αγορών, η ψηφιοποίηση, η χαρτογράφηση κινδύνων, η ενίσχυση των εφοδιαστικών αλυσίδων και η αξιοποίηση ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων.

Γεωπολιτική, επιχειρήσεις, αμυντική βιομηχανία και Τεχνητή Νοημοσύνη οι πρωταγωνιστές

Το συνέδριο περιελάμβανε τέσσερα υψηλού επιπέδου πάνελ που εξέτασαν πιεστικά ζητήματα για το εμπορικό οικοσύστημα της Ευρώπης και ειδικά για τις εξαγωγικές ΜΜΕ επιχειρήσεις της:

Στο panel με τίτλο Geopolitical Risk and Trade Policy Adaptation, με συντονιστή τον Δρ. Μαρίνο Γιαννόπουλο, Διευθύνοντα Σύμβουλο της Enterprise Greece, και παρεμβάσεις από Denis Redonnet (Deputy Director-General, Directorate-General for Trade and Economic Security, DG Trade, European Commission), Anne Chappaz (Chief, Institutions and Ecosystems, International Trade Centre), Ricardo Arroja (CEO, AICEP Portuguese Trade and Investment Agency), και καθ. Νίκο Βέττα (Γενικό Διευθυντή, IOBE).

Βασική θεματική του συνεδρίου αποτέλεσε το γεγονός ότι η Ευρώπη το 2025 πλοηγείται σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο παγκόσμιο εμπορικό περιβάλλον. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στις εθνικές και πανευρωπαϊκές εμπορικές στρατηγικές και στους τρόπους προσαρμογής τους στις εξωτερικές προκλήσεις — από τις γεωπολιτικές εντάσεις και τον αυξανόμενο προστατευτισμό, έως τις ανακατατάξεις στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και την επιταχυνόμενη ψηφιακή μετάβαση.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην εύθραυστη ισορροπία μεταξύ της ανάγκης για σταθερά και προβλέψιμα πλαίσια εμπορικής πολιτικής και της απαίτησης για ευελιξία και άμεση ανταπόκριση σε αναδυόμενους κινδύνους.

Οι συμμετέχοντες μοιράστηκαν εμπειρίες και απόψεις για τον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί προώθησης εμπορίου, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και διεθνείς εταίρους, εργάζονται για τη διατήρηση της θέσης της Ευρώπης στο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζουν τις ιδιαίτερες ευπάθειες — αλλά και το σημαντικό αναπτυξιακό δυναμικό — των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ).

Το δεύτερο πάνελ αφορούσε την Τεχνητή Νοημοσύνη και είχε τίτλο: Scaling AI Innovation and Access to EU Funding, με συντονίστρια την Μιχαέλα Μπαλή (Διευθύντρια Ελλάδας και Κύπρου, Germany Trade & Invest), και παρεμβάσεις από Αναστάσιο Γαϊτάνη (Γενικό Γραμματέα Έρευνας και Καινοτομίας, Υπουργείο Ανάπτυξης), Αρετή Ροδίτη (Περιφερειακή Διευθύντρια Εντολών, Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων), Μιχάλη Κασιμιώτη (Διευθύνοντα Σύμβουλο, Hewlett Packard Enterprise Hellas & Cyprus), και Γιώργο Ελευθερίου (Συνιδρυτή & Διευθύνοντα Σύμβουλο, Feel Therapeutics).

Κατά τη διάρκεια του πάνελ αυτού επισημάνθηκε πως η Ευρώπη φιλοξενεί ένα ακμάζον οικοσύστημα καινοτομίας, ωστόσο πολλές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), καθώς και νεοφυείς επιχειρήσεις με τεχνολογικό προσανατολισμό, εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια στην προσπάθειά τους να επεκτείνουν τη δραστηριότητά τους πέρα από τα εθνικά σύνορα.

Δόθηκε ιδιαίτερη βάση στο πώς η τεχνητή νοημοσύνη (AI) και η καινοτομία μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτες ανταγωνιστικότητας—υπό την προϋπόθεση ότι υποστηρίζονται από κατάλληλες πολιτικές, χρηματοδοτικά εργαλεία και μηχανισμούς στήριξης.

Η συζήτηση ανέδειξε success stories από την Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ παράλληλα εστίασε στα διαθέσιμα εργαλεία που επιτρέπουν στις ΜΜΕ να επιταχύνουν την ανάπτυξή τους — ιδίως σε τομείς αιχμής όπως η ψηφιακή υγεία, η ενέργεια και η βιομηχανική τεχνητή νοημοσύνη.

Το τρίτο πάνελ εστίαζε στην αμυντική βιομηχανία και είχε τον τίτλο SMEs in the Defence Sector, με συντονιστή τον Fernando Ballesta (Head of Internationalization, Info Murcia – Caetra Programme), και παρεμβάσεις από Γεώργιο Νούνεση (Διευθυντή και Πρόεδρο, ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος"), Γεώργιο Σταυρίτη (Project Manager, Directorate-General for Defence Industry and Space, DG DEFIS, European Commission) και Παναγιώτη Παπαγεωργίου (Εκτελεστικό Μέλος του Ελληνικού Κέντρου Καινοτομίας στην Άμυνα).

Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση ενισχύει την ασφάλεια και τη στρατηγική της αυτονομία, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) καλούνται να διαδραματίσουν πιο ενεργό ρόλο στις αλυσίδες αξίας του τομέα της άμυνας.

Ωστόσο, για πολλές μικρότερες εταιρείες, η είσοδος και η δραστηριοποίηση σε αυτόν τον ιδιαίτερα ρυθμιζόμενο και τεχνικά απαιτητικό χώρο παραμένει προκλητική.

Η συζήτηση εστίασε στο πώς η ΕΕ και τα κράτη-μέλη μπορούν να ενισχύσουν την ενσωμάτωση των ΜμΕ σε πανευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα και διαδικασίες προμηθειών, να προωθήσουν την καινοτομία διπλής χρήσης (dual-use) μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών εφαρμογών και να ενδυναμώσουν τη συνεργασία μεταξύ ερευνητικών ιδρυμάτων, τεχνολογικών clusters και βιομηχανικών φορέων.

Οι συμμετέχοντες αντάλλαξαν απόψεις για τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία, τις νέες πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της Γενικής Διεύθυνσης DEFIS της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και καλές πρακτικές από εθνικά κέντρα αριστείας.

Το τελευταίο πάνελ του συνεδρίου ήταν το The Future of Trade Promotion, με συντονίστρια την Anne Lanigan (Member of the Board at Trade Promotion Europe and Divisional Manager, Technology and Services, Enterprise Ireland), και παρεμβάσεις από Hubert Gambs (Deputy Director-General, Directorate-General for Internal Market, Industry, Entrepreneurship and SMEs, DG GROW, European Commission), Neil Swain (Commercial Counsellor, Embassy of Canada to the Hellenic Republic, High Commission of Canada to the Republic of Cyprus), Annemieke Broesterhuizen (Managing Director, International Trade, Netherlands Enterprise Agency -RVO), Βασίλειο Κορκίδη (Πρόεδρο, ΕΒΕΠ), και Γεώργιο Τσινάβο (Αναπληρωτή Διευθύνοντα Σύμβουλο, Κρι Κρι ΑΕ).

Το διαρκώς μεταβαλλόμενο εξαγωγικό περιβάλλον απαιτεί μια ριζική αναθεώρηση του τρόπου λειτουργίας των οργανισμών προώθησης εξαγωγέων. Από την ψηφιοποίηση και τη συμμόρφωση με τα πρότυπα ESG, έως την ανάγκη μετριασμού των γεωπολιτικών ρίσκων, ο ρόλος των οργανισμών προώθησης εξαγωγών (TPOs) διευρύνεται διαρκώς και καθίσταται ολοένα πιο σύνθετος.

Αυτή η καταληκτική συζήτηση ανέλυσε:

• το πώς πρέπει να εξελιχθεί η προώθηση του εμπορίου ώστε να ανταποκρίνεται στις τρέχουσες και μελλοντικές ανάγκες των ΜΜΕ,

• το πώς η συμμόρφωση με τα κριτήρια ESG και η ψηφιακή ετοιμότητα αναδεικνύονται ως νέα σημεία αναφοράς για την πρόσβαση στις αγορές,

• και γιατί η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης.

Η εκδήλωση έκλεισε με τον Αντιπρόεδρο του TPE και Chief Strategy Officer του Flanders Investment & Trade (FIT), Francis Baert, ο οποίος υπογράμμισε τη σημασία της συλλογικής δράσης και της στρατηγικής πρόβλεψης στις δραστηριότητες εμπορικής διπλωματίας και προώθησης της Ευρώπης.