Του Νίκου Κωτσικόπουλου

Καθώς οι τράπεζες προετοιμάζονται ήδη για την πιθανότητα η ΕΚΤ να μειώσει τα επιτόκιά της ακόμα και κάτω από 2% μέχρι το τέλος του έτους, η πρώτη ισχυρή εφεδρεία που έχουν στην διάθεσή τους προέρχεται από τη μεγάλη μείωση των κόκκινων δανείων.

Στο τέλος του 2024 σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι τράπεζες είχαν μειώσει σε 5,98 δισ. ευρώ τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια. Τα αποτελέσματα πρώτου τριμήνου των σημαντικών τραπεζών εμφάνισαν νέα πρόοδο και τα ανοίγματα έχουν υποχωρήσει στα 5 δισ. ευρώ, ενώ και ο συνολικός δείκτης ΜΕΔ των μη συστημικών τραπεζών είχε υποχωρήσει στο 6,1%, από 37,6% το 2023, χάρη στη μεγάλη εξυγίανση της Attica Bank και της Παγκρήτιας.

Η μείωση των ΜΕΔ τα τελευταία χρόνια όπως και πέρυσι έγινε κυρίως χάρη στις τιτλοποιήσεις και συναλλαγές των δανείων παρά το γεγονός ότι τα τελευταία δύο χρόνια και ειδικά πέρυσι οι τράπεζες έδωσαν πολλά νέα δάνεια. Πλέον η μείωση θα επιτυγχάνεται με οργανικό τρόπο δηλαδή με τη χορήγηση νέων δανείων και φυσικά με την επάνοδο στα εξυπηρετούμενα παλαιών ταλαιπωρημένων δανείων τα οποία πλέον εξοφλούνται μετά από ρυθμίσεις.

Ωστόσο οι τράπεζες έχουν ήδη δεσμεύσει μεγάλα κεφάλαια για την κάλυψη αυτών των δανείων. Οι προβλέψεις τους θα αρχίσουν να μειώνονται, τόσο ώστε να μην αυξήσουν το ρίσκο, αλλά αρκετά ώστε να απελευθερώσουν κεφάλαια, καθώς ήδη το πρώτο τρίμηνο δεν προέκυψαν νέα κόκκινα δάνεια και όσο μειώνει τα επιτόκιά της η ΕΚΤ, τόσο πιο εύκολη θα γίνεται η εξυπηρέτηση παλαιών δανείων.

Το πρώτο δείγμα προς αυτή την κατεύθυνση έδωσαν οι τράπεζες φέτος στο πρώτο τρίμηνο, δεσμεύοντας λιγότερα κεφάλαια για προβλέψεις. 

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο συνολικός δείκτης κάλυψης των ΜΕΔ από προβλέψεις ήταν στο 40,7% το Δεκέμβριο 2024 μειωμένος κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες αλλά μετά από διαγραφές του 0,3% επί του συνόλου των δανείων ή το 7% των ΜΕΔ, για τα οποία οι τράπεζες πήραν τις ζημίες και γι αυτό μειώθηκαν οι προβλέψεις. Το σύνολο των προβλέψεων πάντως έφθανε τα 2,4 δισ. ευρώ, ενώ σαν ποσοστό ήταν 0,7% μικρότερο από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο. 

Από την άλλη πλευρά, η κάλυψη των τραπεζών από εξασφαλίσεις (υποθήκες), έφθασε το 67,7% για τα ΜΕΔ και το 68% για τα ΜΕΔ υπό ρύθμιση στο τέλος του 2024. Το σύνολο καλύψεων και προβλέψεων από εξασφαλίσεις, ξεπερνούσε  την αξία των δανείων και έφθανε το 108,4%. 

Εκτιμάται λοιπόν ότι οι τράπεζες είναι καλυμμένες με το παραπάνω, με την ΤτΕ να έχει μετρήσει στο τέλος του 2024 τον τριμηνιαίο δείκτη αθέτησης στο 0,4% των δανείων και τον αντίστοιχο  ρυθμό αποκατάστασης σε τακτική εξυπηρέτηση των ΜΕΔ στο 3,9% μετά από ρυθμίσεις δανείων.

Αν όμως υπολογιστούν οι σωρευμένες προβλέψεις όλων των δανείων, τότε το ποσό των προβλέψεων σε μετρητά πέραν των εξασφαλίσεων, έφθανε τα 3,6 δισ. ευρώ στο τέλος Μαρτίου για τις μεγάλες τράπεζες, που σημαίνει ότι έχουν τις εφεδρείες ώστε να αξιοποιήσουν κεφάλαια αν χρειαστεί, καθώς η μείωση των επιτοκίων πιέζει τα περιθώρια, αλλά ταυτόχρονα μειώνει και το κόστος κινδύνου.