της Ματίνας Χαρκοφτάκη

Σε σταθερά θετικό μονοπάτι παραμένει η αγορά τυχερών παιχνιδιών, η οποία κατά την τελευταία δεκαετία έχει γιγαντωθεί, με τον διαδικτυακό τζόγο να παίζει καταλυτικό ρόλο σε αυτό το ανοδικό ράλι. Ωστόσο ο φετινός Ιανουάριος έκρυβε εκπλήξεις για ορισμένους παρόχους του κλάδου σε επίπεδο, κυρίως, εσόδων. 

Η εικόνα ανάκαμψης συνεχίζεται για τα καζίνο (επίγειο δίκτυο), τα οποία, μετά τα "χαμηλά" της πανδημίας του κορονοϊού, δυσκολεύτηκαν να βρουν τον βηματισμό τους. Πιο αναλυτικά, τα συνολικά πονταρίσματα (TGR) σε τυχερά παιχνίδια (ΟΠΑΠ, Διαδικτυακές Εταιρείες, Καζίνο, Ιππόδρομος και Λαχεία) κατά τον φετινό Ιανουάριο ανήλθαν σε 3,597 δισ. ευρώ, από 3,126 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι, αυξημένα κατά 13%, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ). Επισημαίνεται ότι το εν λόγω ποσό περιλαμβάνει κέρδη και μπόνους που καταβλήθηκαν στους παίκτες και αυτοί με τη σειρά τους τα επανατοποθέτησαν σε τυχερά παιχνίδια. 

Από την άλλη, η αγορά τυχερών παιχνιδιών τον πρώτο μήνα του έτους εμφάνισε έσοδα προ εισφορών (GGR) της τάξεως των 230,85 εκατ. ευρώ, υποχωρώντας κατά 2% σε σύγκριση με πέρυσι. Η μείωση προέρχεται κυρίως από την πτώση που κατέγραψε το GGR των διαδικτυακών εταιρειών, το οποίο διαμορφώθηκε σε 72,69 εκατ. ευρώ, έναντι 78,66 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2023, σημειώνοντας μείωση 8%. Αυτή είναι η πρώτη φορά ύστερα από αρκετό καιρό που μπήκε φρένο στην ιλιγγιώδη ταχύτητα με την οποία "τρέχουν" οι επιδόσεις των διαδικτυακών παρόχων. Σε ό,τι αφορά τα έσοδα του ΟΠΑΠ (πρακτορεία και VLTs), εμφάνισαν οριακή μείωση, ανερχόμενα σε 122,429 εκατ. ευρώ, έναντι 123,14 εκατ. ευρώ (-0,5%). 

Σημάδια βελτίωσης των οικονομικών τους μεγεθών είδαν τα καζίνο (επίγειο δίκτυο), με τα έσοδα προ εισφορών να αγγίζουν τα 20,34 εκατ. ευρώ, από 20,1 εκατ. ευρώ πέρυσι. Να σημειωθεί ότι ο Ιανουάριος θεωρείται παραδοσιακά από τους καλούς μήνες για τα καζίνο, λόγω της Πρωτοχρονιάς, όπου καταγράφεται αυξημένη παικτική κίνηση. 

Κερδισμένο το Δημόσιο

Στην πλευρά των κερδισμένων παρέμεινε το κράτος, καθώς κατά το εξεταζόμενο διάστημα μπήκαν στα ταμεία του συνολικά 34,45 εκατ. ευρώ, από 30,37 εκατ. ευρώ το 2023, ποσό αυξημένο κατά 13%. Είναι ενδεικτικό ότι τα έσοδα του Δημοσίου από την αγορά τυχερών παιχνιδιών απογειώθηκαν κατά την τελευταία δεκαετία, καθώς από τα 524,11 εκατ. ευρώ που ήταν το 2014 ανήλθαν σε 900 εκατ. ευρώ το 2023, ενώ αθροιστικά η εισφορά του κλάδου στον Προϋπολογισμό του κράτους άγγιξε τα 3,725 δισ. ευρώ. 

Σύμφωνα με την επεξεργασία των στοιχείων που πραγματοποίησε το αρμόδιο τμήμα της ΕΕΕΠ υπό τον πρόεδρο Δημήτρη Ντζανάτο, η βιομηχανία του τζόγου στη χώρα κατά τη χρονική περίοδο 2014-2023 αναπτύχθηκε κατά 55%, κάτι που αντανακλά την ισχυρή δυναμική του κλάδου, με αιχμή του δόρατος τα παιχνίδια που διεξάγονται μέσω Διαδικτύου. Ειδικότερα, τα έσοδα προ εισφορών (GGR) κατά την τελευταία δεκαετία, από τα 1,6 δισ. ευρώ το 2014, έφτασαν στα 2,59 δισ. ευρώ στο τέλος του 2023.

Αθροιστικά, η εγχώρια αγορά των τυχερών παιχνιδιών κατέγραψε καθαρά έσοδα προ εισφορών 13,1 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο αποτυπώνει το μέγεθος του κλάδου. Και αυτό λαμβάνοντας υπόψη ότι τα έσοδα θα ήταν ακόμα μεγαλύτερα εάν δεν επηρεάζονταν αρνητικά από την πανδημία του κορονοϊού το 2020 και το 2021.

Αγκάθι ο παράνομος τζόγος 

Την ίδια στιγμή που η αγορά των τυχερών παιχνιδιών και στοιχηματισμού λαμβάνει γιγάντιες διαστάσεις στη χώρα μας, μια άλλη πληγή, αυτή του παράνομου τζόγου, όχι απλώς παραμένει ανοιχτή, αλλά συνεχώς διευρύνεται, με ανυπολόγιστες οικονομικές και κοινωνικές προεκτάσεις. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους, αποκαλύπτοντας το μέγεθος ενός παγκόσμιου φαινομένου, το οποίο έχει βρει πρόσφορο έδαφος στην Ελλάδα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι 900.000 Έλληνες, ήτοι σχεδόν 1 στους 10, έχουν συμμετάσχει σε παράνομα τυχερά παιχνίδια έστω και μία φορά τούς τελευταίους 12 μήνες, ενώ υπολογίζεται ότι δαπανήθηκε το αστρονομικό ποσό των 1,7 δισ. ευρώ για πονταρίσματα στο μη αδειοδοτημένο περιβάλλον. Αυτά τα στοιχεία προκύπτουν από την πανελλαδική έρευνα που πραγματοποίησε για δεύτερη συνεχή χρονιά η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ) για τον παράνομο τζόγο στη χώρα μας σε συνεργασία με την ΚΑΠΠΑ Research, ρίχνοντας φως στην αθέατη πλευρά μιας έκνομης δραστηριότητας.

Από το συνολικό ποσό των 1,7 δισ. ευρώ, τα 1,1 δισ. τοποθετήθηκαν σε παράνομα παιχνίδια στο Διαδίκτυο και τα υπόλοιπα 600 εκατ. ευρώ αφορούσαν χρήματα που διακινήθηκαν στο επίγειο δίκτυο, όπως για παράδειγμα σε μη αδειοδοτημένες λέσχες και καζίνο. Το μέσο ετήσιο ποσό που δαπανήθηκε ανά παίκτη στο Διαδίκτυο έφτασε περίπου τα 1.200 ευρώ, ενώ για το επίγειο το αντίστοιχο ποσό διαμορφώθηκε στα 738 ευρώ.

Ο παράνομος τζόγος δεν κάνει διακρίσεις σε φύλο και ηλικία, καθώς το 68,5% όσων έπαιξαν είναι άντρες και το υπόλοιπο 31,5% γυναίκες. Σε ό,τι αφορά την ηλικία, πρωταθλητές στα παράνομα πονταρίσματα αναδεικνύονται τα άτομα 25 έως 54 ετών, ενώ για πρώτη φορά στην έρευνα εισήχθη και η ηλικιακή ομάδα 17-24 ετών, η οποία αντιπροσώπευσε το 10,3% των παικτών στο μη αδειοδοτημένο περιβάλλον. Να σημειωθεί ότι η νόμιμη ηλικία για να συμμετάσχει κανείς σε τυχερά παιχνίδια είναι τα 21 έτη για τις εταιρείες που έχουν άδεια από την ΕΕΕΠ. Επιπλέον, το 76% επέλεξε να παίζει τόσο σε αδειοδοτημένους όσο και σε μη αδειοδοτημένους παρόχους.

Τέλος, σε ό,τι αφορά τους λόγους για τους οποίους στρέφονται στον παράνομο τζόγο, αναφέρθηκαν το ότι δεν απαιτείται ταυτοποίηση, ότι προσφέρει τρόπους ανάληψης χρημάτων όπου διασφαλίζεται η ανωνυμία, ότι δεν φορολογούνται τα κέρδη και ότι παρέχει πιο ελκυστικές αποδόσεις.