Της Ελευθερίας Πιπεροπούλου

Λιγότερες ήταν οι "γεννήσεις" μονόκερων που καταγράφηκαν το 2023 σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς οι αποτιμήσεις υποχώρησαν και οι επενδυτές ήταν πιο επιφυλακτικοί, εν μέσω της αβεβαιότητας για την παγκόσμια οικονομία. 

Ειδικότερα, όπως προκύπτει από στοιχεία του Crunchbase, δέκα χρόνια αφότου επινοήθηκε ο όρος "μονόκερος" για να περιγράψει τις startups με αξία 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων ή παραπάνω, οι εταιρείες που εντάχθηκαν στο "Unicorn Board" το 2023 ήταν λιγότερες από 100 – ο χαμηλότερος αριθμός σε διάστημα μεγαλύτερο των πέντε ετών.

Ωστόσο, την ίδια ώρα, καταγράφονται περισσότεροι από 1.500 τρέχοντες μονόκεροι παγκοσμίως, με συνολική αξία άνω των 5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, με βάση τις πιο πρόσφατες αποτιμήσεις που προέκυψαν από deals χρηματοδότησης.

Από τις 95 εταιρείες που εντάχθηκαν στη λίστα των μονόκερων το 2023, η τεχνητή νοημοσύνη ήταν ο τομέας που βρέθηκε στην κορυφή, προσθέτοντας 20 νέους μονόκερους. Ακολούθησαν το fintech (με 14 εταιρείες), το cleantech και η ενέργεια (με 12 μονόκερους η καθεμία) και οι ημιαγωγοί (με 9 μονόκερους).

Με βάση την ανάλυση των δεδομένων της Crunchbase, 41 εταιρείες εντάχθηκαν στο Unicorn Board από τις ΗΠΑ και 24 από την Κίνα, ενώ οι υπόλοιπες χώρες παρουσίασαν μονοψήφιους αριθμούς: η Γερμανία είχε τέσσερις νέες εταιρείες-μονόκερους, ενώ η Ινδία και το Ηνωμένο Βασίλειο από τρεις.

Νέα ρεκόρ

Παρά τον βραδύτερο ρυθμό δημιουργίας νέων μονόκερων, ο αριθμός των ιδιωτικών εταιρειών-μονόκερων που απαρτίζουν το Crunchbase Board έφτασε σε νέο ρεκόρ, καθώς λιγότερες εταιρείες αποχώρησαν από το ταμπλό το 2023.

Ο συνολικός αριθμός των παγκόσμιων μονόκερων στο ταμπλό του Crunchbase έφτασε τους 1.500 στις αρχές του 2024, λαμβάνοντας υπόψη τον αποκλεισμό όσων έχουν αποχωρήσει μέσω μιας συμφωνίας συγχώνευσης ή εξαγοράς (Μ&Α) ή μέσω μιας Αρχικής Δημόσιας Προσφοράς (IPO). Συνολικά, αυτές οι ιδιωτικές εταιρείες-μονόκεροι έχουν συγκεντρώσει πάνω από 900 δισεκατομμύρια δολάρια από επενδυτές.

Η φετινή χρονιά σηματοδοτεί τη συμπλήρωση μίας δεκαετίας από τότε που η επενδύτρια Aileen Lee της Cowboy Ventures επινόησε τον όρο "μονόκερος". Σε μια νέα έκθεση που εξετάζει το περιβάλλον των μονόκερων 10 χρόνια αργότερα, η Lee είπε ότι πιστεύει ότι το φαινόμενο του μονόκερου δεν εξαφανίζεται, παρά την απότομη κάμψη της χρηματοδότησης τα τελευταία χρόνια. Η ίδια αναμένει ότι περισσότερες από 1.000 νέες εταιρείες μόνο από τις ΗΠΑ θα ενταχθούν στη λίστα των μονόκερων την επόμενη δεκαετία.

Exits

Το 2023 δέκα εταιρείες unicorn αποχώρησαν από τη λίστα των μονόκερων μέσω IPO, πολύ λιγότερες από ό,τι τα τελευταία χρόνια. Ειδικότερα, οι αντίστοιχες exits του 2022 ήταν 20, ενώ το 2021 είχαν αποχωρήσει 113 εταιρείες. 

Ωστόσο οι συγχωνεύσεις και εξαγορές ήταν πιο ενεργές το 2023. Το 2023 εξαγοράστηκαν 16 εταιρείες-μονόκεροι – περισσότερες από τις 11 εταιρείες που εξαγοράστηκαν το 2022 και ελαφρώς μειωμένες σε σχέση με το 2021, όταν αποχώρησαν μέσω εξαγοράς 21 εταιρείες.

Τον Δεκέμβριο του 2023 οκτώ νέες εταιρείες εντάχθηκαν στο "The Crunchbase Unicorn Board". Ο υψηλότερος μηνιαίος αριθμός νέων μονόκερων που καταγράφηκε πέρυσι ήταν 10 και ο χαμηλότερος 2.

Από τους οκτώ νέους μονόκερους του Δεκεμβρίου, οι τρεις ήταν εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης. Άλλοι τομείς που "γέννησαν" μονόκερους τον Δεκέμβριο ήταν το fintech, η cybersecurity, τα τρόφιμα και ποτά και η υγειονομική περίθαλψη.

Συγκεκριμένα, οι εταιρείες-μονόκεροι που αναδείχθηκαν τον Δεκέμβριο του 2023 ήταν:

ΑΙ

- Η μόλις ενός έτους Mistral AI, μια εταιρεία Μεγάλων Γλωσσικών Μοντέλων (LLM) με έδρα το Παρίσι, η οποία άντλησε σε έναν γύρο χρηματοδότησης Series A το ποσό των 415 εκατ. δολ., σε μια αποτίμηση 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων. 

- Η Lightmatter, με έδρα τη Μασαχουσέτη, η οποία συγκέντρωσε χρηματοδότηση Series C ύψους 155 εκατομμυρίων δολαρίων. Η εταιρεία είναι πάνω από 6 ετών και η αξία της διαμορφώθηκε σε 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια.

- Η MaintainX, με έδρα το Σαν Φρανσίσκο, συγκέντρωσε σε έναν γύρο Series C το ποσό των 50 εκατομμυρίων δολαρίων. Η 5 ετών εταιρεία αποτιμήθηκε σε 1 δισεκατομμύριο δολάρια.

Fintech

- Η Tamara, με έδρα τη Σαουδική Αραβία, η οποία άντλησε σε έναν γύρο χρηματοδότησης Series C το ποσό των 340 εκατομμυρίων δολαρίων. Η αξία της εταιρείας, η οποία μετρά 4 χρόνια λειτουργίας, διαμορφώθηκε σε 1 δισεκατομμύριο δολάρια.

- Η πλατφόρμα ψηφιακής αποταμίευσης Vestwell, με έδρα τη Νέα Υόρκη, η οποία "σήκωσε" έναν Series D γύρο χρηματοδότησης ύψους 125 εκατομμυρίων δολαρίων και αποτιμήθηκε σε 1 δισεκατομμύριο δολάρια.

Τρόφιμα και ποτά

- Η κινεζική εταιρεία delivery σνακ Snack Is Busy συγκέντρωσε 147 εκατομμύρια δολάρια, σε μια συμφωνία που αποτίμησε την 7 ετών εταιρεία σε 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια.

Απόρρητο και ασφάλεια

- Η μόλις 2 ετών Andalusia Labs άντλησε 48 εκατομμύρια δολάρια σε έναν γύρο χρηματοδότησης Series A και αποτιμήθηκε σε 1 δισεκατομμύριο δολάρια.

Health care

- Η EmployerDirect Healthcare, με έδρα το Ντάλας, συγκέντρωσε μια δευτερεύουσα επένδυση 92 εκατομμυρίων δολαρίων. Η 13 ετών εταιρεία αποτιμήθηκε σε 1 δισεκατομμύριο δολάρια.

Η Ελλάδα

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με το report "Startups in Greece 2023-2024", που παρουσίασε το Found.ation, σε συνεργασία με το EIT Digital, η Viva Wallet και το Skroutz έχουν ξεπεράσει το όριο του 1 δισεκατομμυρίου ευρώ και μπορούν να θεωρηθούν μονόκεροι, ενώ η Persado διατηρεί την ιδιότητα του soonicorn.

Σύμφωνα με την έρευνα του Found.ation, η κεφαλαιοποίηση της Viva Wallet κινείται μεταξύ 1,5 και 2 δισ. ευρώ, ενώ του Skroutz εκτιμάται μεταξύ 750 εκατ. και 1 δισ. ευρώ. Η αξία της Persado υπολογίζεται στα 600-900 εκατ. ευρώ, ενώ ακολουθεί η Blueground, με αποτίμηση 600-800 εκατ. ευρώ. 

Σημειώνεται ότι από τα τέλη του 2022 δεν έχει υπάρξει νέα προσθήκη μονόκερου από την Ελλάδα.