Της Βάσως Αγγελέτου

Με φωτεινά χρώματα σκιαγραφούν τα αποτελέσματα 9μήνου -τα οποία θα ανακοινωθούν εντός της εβδομάδας- πηγές του τραπεζικού κλάδου, επιβεβαιώνοντας τη διατήρηση των ισχυρών ρυθμών κερδοφορίας των προηγούμενων τριμήνων, παρά τις μακροοικονομικές προκλήσεις που ενισχύουν την αβεβαιότητα διεθνώς.

"Τα αποτελέσματα γ΄ τριμήνου είναι αυτά που περιμέναμε, κινούνται σε εξίσου καλά επίπεδα με του πρώτου εξαμήνου - εάν εξαιρεθούν, βέβαια, τα έκτακτα αποτελέσματα", αναφέρει στο Capital.gr υψηλόβαθμο στέλεχος συστημικής τράπεζας. Σημειώνεται ότι στην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων τον Σεπτέμβριο συμπεριλήφθηκαν σημαντικά μη επαναλαμβανόμενα (έκτακτα) έσοδα -κυρίως- από χρηματοοικονομικές πράξεις και από το χαρτοφυλάκιο συναλλαγών.

Η ραγδαία άνοδος των επιτοκίων του ευρώ το τελευταίο 4μηνο, η ανάπτυξη άνω του 6% το 2022, η διευκολυντική πολιτική της ΕΚΤ που παραμένει σε ισχύ και η εξυγίανση των δανειακών χαρτοφυλακίων με τον δείκτη NPE να υποχωρεί κάτω από 10% είναι μερικοί μόνο από τους παράγοντες που δημιουργούν χαμόγελα στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα.

"Τα trends στον τραπεζικό κλάδο παραμένουν πολύ θετικά, όχι μόνο στην Ελλάδα, συνολικά στην Ευρώπη όπου καταγράφονται ισχυροί ρυθμοί ανάπτυξης σε όλους τους μεγάλους χρηματοπιστωτικούς ομίλους", αναφέρει άλλο στέλεχος του κλάδου. "Η Ελλάδα θεωρείται πλέον ασφαλής επενδυτικός παράδεισος", αναφέρει χαρακτηριστικά.

Θυμίζεται ότι το πρώτο εξάμηνο οι συστημικές τράπεζες ανακοίνωσαν αθροιστικά βασικά λειτουργικά κέρδη (core operating profits) πάνω από 1 δισ. ευρώ. Ειδικότερα, η Eurobank κατέγραψε κέρδη 380 εκατ. ευρώ (+72% σε ετήσια βάση), η Εθνική Τράπεζα 280 εκατ. ευρώ (+40%), η Τράπεζα Πειραιώς 226 εκατ. ευρώ (+117%) και η Alpha Bank 197 εκατ. ευρώ (-33,5%) εξαιτίας των καθαρών εσόδων από τόκους για τα τιτλοποιημένα χαρτοφυλάκια Galaxy, Cosmos και Orbit, τα οποία δεν περιλήφθηκαν.

Η "ατμομηχανή" της κερδοφορίας των τεσσάρων τραπεζών το πρώτο εξάμηνο ήταν η πιστωτική επέκταση, καθώς τα χαρτοφυλάκια εξυπηρετούμενων δανείων αυξήθηκαν συνολικά κατά 7,1 δισ. ευρώ. Ο κύριος όγκος των νέων δανείων αφορούσε σε χρηματοδότηση του επιχειρηματικού τομέα. Συγκεκριμένα, η Εθνική αύξησε κατά 2,3 δισ. ευρώ το δανειακό της χαρτοφυλάκιο, η Alpha Bank κατά 1,7 δισ. ευρώ, η Eurobank κατά 1,6 δισ. ευρώ και η Πειραιώς κατά 1,5 δισ. ευρώ.

Για τους παραπάνω λόγους, η Moody's ανακοίνωσε εχθές το βράδυ την αναβάθμιση της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής αξιολόγησης και στις έξι ελληνικές τράπεζες που αξιολογεί, κατά μία ή δύο βαθμίδες, καθώς και της βασικής πιστοληπτικής αξιολόγησης (Baseline Credit Assessment-BCA) σε τρεις από τις τράπεζες αυτές.

"Οι ελληνικές τράπεζες είναι πλέον καλύτερα προετοιμασμένες για να αντιμετωπίσουν νέες δυσκολίες και προκλήσεις ως αποτέλεσμα των πληθωριστικών πιέσεων και των αυξήσεων στα επιτόκια", επισημαίνει ο οίκος.

Ανησυχία για το μέλλον

Τα ισχυρά λειτουργικά κέρδη, ωστόσο, μετριάζουν αλλά δεν εξαλείφουν τις ανησυχίες των τραπεζικών διοικήσεων και των αναλυτών για το επόμενο έτος. Οι εκτιμήσεις για βίαιη επιβράδυνση της οικονομίας -ενδεχομένως και για ύφεση- στην Ευρωζώνη, σε συνδυασμό με τους εντεινόμενους φόβους για στασιμοπληθωρισμό, συνέχιση ή επιδείνωση της σύγκρουσης στην Ουκρανία, διατήρηση των διαταραχών στην ενεργειακή αγορά και των ελλείψεων βασικών ειδών διατροφής και πρώτων υλών δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας στον τραπεζικό κλάδο.

Οι ανησυχίες των αναλυτών, σύμφωνα με πληροφορίες, περιστρέφονται γύρω από το πότε και το πώς θα τελειώσει η περίοδος του μέλιτος που διανύει η ελληνική οικονομία συμπαρασύροντας τις τράπεζες σε ένα ανοδικό σπιράλ. Πηγές του κλάδου εξηγούν ότι, μεταξύ των διεθνών αναλυτών, υπάρχει έντονη αγωνία για τις επιπτώσεις στον κλάδο από ενδεχόμενη ύφεση στην Ευρωζώνη -ιδιαίτερα στην πιθανότητα δημιουργίας νέων επισφαλειών εν μέσω επιδείνωσης των μακροοικονομικών συνθηκών και "τυχόν απρόβλεπτων γεγονότων".

Ενδιαφέρον για τα μερίσματα

Εν τω μεταξύ, σταθερό ερώτημα των οικονομικών αναλυτών είναι κατά πόσο θα ξεκινήσουν οι τράπεζες την αποκοπή μερίσματος μετά από 15 σχεδόν έτη, δεδομένου ότι έχουν πετύχει τα ελάχιστα απαιτούμενα επίπεδα του δείκτη NPE (<10%). Η απάντηση στο ερώτημα, ωστόσο, δεν είναι εύκολη, καθώς η διανομή μερίσματος θα πρέπει να λάβει την -άτυπη έστω- έγκριση του SSM στη Φρανκφούρτη.

Όπως έχει αναφέρει το Capital.gr, η απόφαση αυτή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα αναθεωρημένα business plans που έχουν καταθέσει οι τέσσερις συστημικές τράπεζες στον εποπτικό βραχίονα της ΕΚΤ, τα οποία θα πρέπει να τεκμηριώνουν ότι το cash flow των τραπεζών δικαιολογεί τη διανομή μερίσματος. Δεν αποκλείεται, ωστόσο, λόγω επιδείνωσης του outlook για το επόμενο έτος, ο SSM να συστήσει στα ιδρύματα να διατηρήσουν μαξιλάρια ρευστότητας για τις "δύσκολες" μέρες που έρχονται.