Του Χάρη Φλουδόπουλου 

Η πρωτοφανής επιτυχία της ομολογιακής έκδοσης του ομίλου Μυτιληναίος αποτέλεσε αδιαμφισβήτητα το κορυφαίο γεγονός για τη χρηματιστηριακή εβδομάδα που μας πέρασε -και όχι μόνο - με δεδομένο ότι επιβεβαιώθηκαν πλήρως οι προβλέψεις για εντυπωσιακή ανταπόκριση των επενδυτών.

Τα νούμερα που επιτεύχθηκαν στο πλαίσιο της έκδοσης (προσφορά κεφαλαίων, σύνθεση επενδυτών, επιτόκιο) είναι σαφές ότι διαφοροποιούν τα δεδομένα και ανοίγουν νέους δρόμους όχι μόνο για την εγχώρια αγορά ομολόγων αλλά συνολικά για το χρηματοδοτικό τοπίο στην ελληνική αγορά και αλλάζει συνολικά τα δεδομένα για  επιχειρήσεις, τράπεζες  και συνολικά την ελληνική οικονομία.

Οι πρωτιές

Ας δούμε όμως λίγο ποιες ήταν οι πρωτιές για το ομόλογο που εξέδωσε ο όμιλος Μυτιληναίος και του οποίου η διάθεση ολοκληρώθηκε την Παρασκευή. Καταρχάς το ποσό που ζήτησε η εταιρεία (300 εκ. ευρώ) καλύφθηκε 2,5 φορές, εξέλιξη που από μόνη της είναι εντυπωσιακή. Συνολικά προσφέρθηκαν 740,8 εκατ. ευρώ. 

Το ύψος των κεφαλαίων που προσφέρθηκαν δείχνει ότι η εταιρεία απολαμβάνει της εμπιστοσύνης της επενδυτικής κοινότητας, η οποία βλέπει αξία και συνέχεια στη δυναμική της, ιδιαίτερα μετά τον εταιρικό μετασχηματισμό, που ολοκληρώθηκε την 1η Ιουνίου.

Το δεύτερο εντυπωσιακό στοιχείο έρχεται από τον αριθμό των προσφορών που επίσης συνιστά ρεκόρ. Για το ομόλογο του ομίλου Μυτιληναίος οι προσφορές ξεπέρασαν τις 10500, όταν αντίστοιχα στο ομόλογο του ΟΠΑΠ οι προσφορές έφτασαν τις 8500. Και αυτό όταν ο όμιλος Μυτιληναίος, σε αντίθεση με τον ΟΠΑΠ, δραστηριοποιείται στο wholesale, γεγονός που από μόνο του καθιστά πιο δύσκολη προσπάθεια για κινητοποίηση μεγαλύτερου αριθμού επενδυτών, κυρίως από το retail.

Και επιπλέον το γεγονός ότι υπήρξε σημαντική κάλυψη της έκδοσης από μικροεπενδυτές, σημαίνει ότι το συγκεκριμένο ομόλογο δεν ήταν μια κλειστή συναλλαγή που απευθύνθηκε σε ένα κλειστό κλαμπ θεσμικών χαρτοφυλακίων αλλά ανοίχτηκε και προς το ευρύ επενδυτικό κοινό, με καλούς όρους αλλά και τη σιγουριά που αποπνέει ένας από τους ισχυρότερους βιομηχανικούς και κατασκευαστικούς ομίλους της χώρας. Αυτός άλλωστε ήταν ένας από τους παράγοντες που συνετέλεσαν στη μεγάλη ανταπόκριση. 

Την ίδια στιγμή βεβαίως και οι θεσμικοί επενδυτές έδειξαν ότι εμπιστεύονται τα χαρακτηριστικά της έκδοσης και είναι χαρακτηριστικό ότι αρκετά χαρτοφυλάκια τοποθέτησαν δικά τους κεφάλαια στην έκδοση, εξασφαλίζοντας μια καλή και πρωτίστως ασφαλή επένδυση. 

Το επιτόκιο

Τελικά το κουπόνι της έκδοσης έκλεισε στο 3,1%, εξασφαλίζοντας 300 εκατ. ευρώ στον όμιλο Μυτιληναίος με κόστος που συγκρίνεται ευθέως με επιτόκια δανεισμού που μπορούν να εξασφαλίσουν γερμανικές επιχειρήσεις. Εδώ λοιπόν έχουμε ένα πρώτο κέρδος, με δεδομένο ότι για τις ελληνικές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα τις εξωστρεφείς που είναι εκτεθειμένες στο διεθνή ανταγωνισμό, το κόστος χρήματος ήταν τα τελευταία χρόνια και παραμένει το νούμερο ένα πρόβλημα.

Και επιπρόσθετα ο όμιλος αποκτά ένα συγκριτικό πλεονέκτημα αφού οι ανταγωνιστές του αυτή τη στιγμή συνεχίζουν να χρηματοδοτούνται με επιτόκια που ξεπερνούν το 4% και φτάνουν στο 4,5%.

Αξίζει να σημειωθεί εξάλλου, ότι η απόδοση θα μπορούσε εξαιτίας της αυξημένης ζήτησης να πάει ακόμη χαμηλότερα, στα επίπεδα του 3%, ωστόσο εδώ είχαμε την επιλογή του εκδότη να κινηθεί λίγο πιο πάνω από το κατώτατο εύρος της απόδοσης που είχαν ορίσει οι κύριοι ανάδοχοι, προκειμένου να ανταμειφθούν όσοι εμπιστεύτηκαν την έκδοση. 

Θετικό για το τραπεζικό σύστημα

Το τελευταίο διάστημα καλλιεργείται η άποψη ότι οι εκδόσεις εταιρικών ομολόγων στερούν από τις τράπεζες δραστηριότητα και ότι στεγνώνουν από ρευστότητα την αγορά. Εδώ λοιπόν έχουμε μια πιο σύνθετη διαδικασία που φαίνεται ότι λειτουργεί προς όφελος του τραπεζικού συστήματος. Καταρχάς τα πρώτα επίσημα στοιχεία επιβεβαιώνουν την αίσθηση που είχε καλλιεργηθεί ότι ένα σημαντικό κομμάτι από τη ζήτηση του retail καλύφθηκε με χρήματα "από το στρώμα”  από απλούς μικροεπενδυτές που είχαν και διατηρούν τις οικονομίες τους εκτός συστήματος. 

Μάλιστα ενδέχεται τις επόμενες ημέρες να γνωστοποιηθούν συγκεκριμένα ποσά που επανήλθαν μέσω του ομολόγου στο σύστημα, από επενδυτές που βρήκαν στο ομόλογο της ΜΥΤΙΛ ένα ασφαλές καταφύγιο. 

Πέρα όμως από τα ποσά που έφυγαν από το στρώμα, το τραπεζικό σύστημα έχει ακόμη ένα όφελος από την έκδοση. Όπως έχει γίνει γνωστό από τον εκδότη, τα κεφάλαια που αντλήθηκαν θα χρησιμοποιηθούν για αποπληρωμές παλαιών δανείων, δηλαδή το ομόλογο θα λειτουργήσει και σαν ένα είδος αναχρηματοδήτησης και ένεσης ρευστότητας για το σύστημα.

Και είναι σημαντικό ότι καταγράφεται σε αυτό το μέγεθος μια νέα πηγή "φθηνής” χρηματοδότησης η οποία είναι εκτός ELA και ΔΝΤ. Σημειώνεται ότι το ομόλογο του ΜΥΤΙΛ είναι το πιο μικρό κουπόνι που έχει τυπώσει Έλληνας εκδότης.

Στη γενικότερη εικόνα πάντως πρέπει να σημειωθεί ότι οι επιτυχημένες εκδόσεις ομολόγων λειτουργούν και ως μοχλός πίεσης προς τις τράπεζες προκειμένου να μειώσουν και εκείνες τα επιτόκια χορηγήσεων καθώς είναι σαφές ότι δεν είναι και πολλές οι αξιόχρεες μεγάλες επιχειρήσεις στην Ελλάδα που μπορούν οι τράπεζες να χρηματοδοτήσουν με ασφάλεια σήμερα.

Προοπτική

Τις τρεις ημέρες που διήρκεσε η διάθεση του ομολόγου της Μυτιληναίος μπορεί κανείς πλέον με ασφάλεια να ισχυριστεί ότι άλλαξαν πολλά. 

Καταρχάς έχουμε την πρώτη καλή είδηση ότι το κόστος χρήματος μπορεί να πέσει για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Δεύτερον ότι ανοίγουν νέοι δρόμοι για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και δημιουργείται ένας νέος οδικός χάρτης για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, όπου το ακριβό χρήμα ήταν ίσως το βασικότερο πρόβλημα της αγοράς, συνδεόμενο άμεσα με το κλίμα αβεβαιότητας και έλλειψης εμπιστοσύνης.

Και εδώ έχουμε ένα τρίτο μήνυμα, εμπιστοσύνης από την αγορά, τους θεσμικούς, το retail αλλά και ευρωπαϊκούς θεσμούς όπως η Ευρωπαϊκή Αναπτυξιακή Τράπεζα EBRD, ότι η αγορά είναι ζωντανή για εκείνες τις επιχειρήσεις που έχουν δυναμική και προοπτική.

Τέλος και εδώ ίσως τα πράγματα να ξεκαθαρίσουν ακόμη περισσότερο τις επόμενες ημέρες, δημιουργείται το καλύτερο δυνατό κλίμα ενόψει της δοκιμαστικής εξόδου της χώρας στις διεθνείς αγορές ομολόγων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η είδηση της πετυχημένης έκδοσης της ΜΥΤΙΛ έφτασε μέχρι τις ΗΠΑ και τη Νέα Υόρκη, καθώς συνέπεσε χρονικά με το ελληνικό επενδυτικό φόρουμ. Εκεί λοιπόν οι επενδυτές που είχαν προσέλθει άκουσαν τα νέα ότι μια ελληνική εταιρεία κατάφερε να αντλήσει 300 εκ. ευρώ κεφάλαια με απόδοση 3,1% και ότι την εμπιστεύτηκε μια ευρεία γκάμα επενδυτών.