Του Χάρη Φλουδόπουλου

Χθες ολοκληρώθηκε κατά τα φαινόμενα το σίριαλ γύρω από τον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ του λειτουργού της αγοράς ΛΑΓΗΕ και το θέμα της πιθανής επιβολής νέων αυξήσεων στο τέλος ΕΤΜΕΑΡ που πληρώνουν οι καταναλωτές στους λογαριασμούς ρεύματος.

Κατά τα φαινόμενα στις 20 Οκτωβρίου που θα συνεδριάσει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας δε θα χρειαστεί να επιβληθούν αυξήσεις και το τέλος θα παραμείνει ίδιο ή τουλάχιστον με ανεπαίσθητες μεταβολές. 

Πως θα συμβεί αυτό; Από την περασμένη άνοιξη επιβλήθηκε μια νέα χρέωση στις εταιρείες προμήθειας ρεύματος (ΔΕΗ και ιδιώτες) με το εξής σκεπτικό: οι εταιρείες αγοράζουν ρεύμα από τη χονδρεμπορική αγορά το οποίο στη συνέχεια μεταπωλούν στη λιανική. Τις ώρες που μπαίνουν στο σύστημα οι ΑΠΕ η τιμή της χονδρικής πέφτει και άρα τη διαφορά αυτή την καρπούνται οι εταιρείες. Ως εκ τούτου δημιουργείται ένα κενό στην αλυσίδα αξίας των ΑΠΕ, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί (αλλά και οι καταναλωτές) να μην καρπώνονται τα οφέλη από την πράσινη ενέργεια.

Η χρέωση αυτή επιβλήθηκε δια νόμου την περασμένη άνοιξη και προέβλεπε μια μεταβατική περίοδο. Συγκεκριμένα η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας καθορίζει ποιο είναι το όφελος από τις ΑΠΕ στην οριακή (χονδρική) τιμή του ρεύματος και οι προμηθευτές για το 2016 θα καλούνταν να πληρώσουν το 50% του οφέλους αυτού ως χρέωση και το 2017 το 75%. Με τη χθεσινή τροπολογία και μετά από τις πιέσεις των δανειστών που θεωρούν ότι δεν καλύπτεται το έλλειμμα του ειδικού λογαριασμού του ΛΑΓΗΕ, ορίστηκε ότι από το 2017 θα πληρώνουν οι προμηθευτές το 100% της διαφοράς.

Το επιπλέον ποσό που προέκυψε είναι 45 εκατ. ευρώ ενώ το συνολικό ύψος της χρέωσης που θα καλύψουν οι προμηθευτές είναι περί τα 180 εκατ. ευρώ με το 90% να πρέπει να προέλθει από τη ΔΕΗ (160 εκατ. ευρώ) και περίπου 20 εκατ. ευρώ από τους ιδιώτες προμηθευτές. Επιπλέον όπως ορίστηκε για το 2017 η ΡΑΕ θα εξετάζει κάθε τρίμηνο την πορεία του λογαριασμού ώστε να διαπιστωθεί ότι οδεύουμε μέχρι τέλος του έτους σε μηδενισμό του ελλείμματος.

Από τους προμηθευτές το 2016 και το 2017 αναμένεται να εισρεύσουν περίπου 270 εκατ. ευρώ έναντι ελλείμματος 345 εκατ. ευρώ του λογαριασμού, οπότε είναι πιθανόν ανάλογα και με την πορεία των άλλων εσόδων του ΛΑΓΗΕ να χρειαστούν κάποιες προσαρμογές.

Ανταγωνισμός

Τώρα το μεγάλο ερώτημα είναι εάν τα 270 εκατ. ευρώ ήτοι τα 240 εκατ. που θα πρέπει να δώσει η ΔΕΗ και τα 30 εκατ. που θα πρέπει να δώσουν οι ιδιώτες προμηθευτές θα μετακυληθούν στην κατανάλωση. 

Η ΔΕΗ, κάτω και από τη στενή επίβλεψη του αρμόδιου υπουργείου Ενέργειας δηλώνει ότι παρά τη δεινή οικονομική της κατάσταση θα απορροφήσει το κόστος που προκύπτει. Είναι σαφές ότι οποιαδήποτε διαφορετική προσέγγιση θα έπληττε το επικοινωνιακό στόρι του υπουργείου ενέργειας το οποίο πλέον μπορεί να ισχυριστεί ότι διαφύλαξε τους λογαριασμούς ρεύματος από πιθανές αυξήσεις.

Η πραγματικότητα βεβαίως δεν είναι τόσο απλή. Το επιπλέον αυτό κόστος, όπως τονίζουν παράγοντες της αγοράς είναι αδύνατον να μη μετακυληθεί – ένα μέρος του τουλάχιστον – στην κατανάλωση. 

Ένα σενάριο που είχε κυκλοφορήσει από την ίδια τη ΔΕΗ ήταν να παύσει η έκπτωση του 15% που ισχύει για τους συνεπείς πελάτες. Ένα άλλο σενάριο είναι να καλυφθεί από άλλες πηγές όπως τα ανεξόφλητα του δημοσίου ή οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας. Το σίγουρο είναι ότι με ανεξόφλητες οφειλές 3 δις ευρώ και δανεισμό 4 δις η ΔΕΗ ακροβατεί σε τεντωμένο σχοινί και θα πρέπει να κάνει ιδιαίτερες ασκήσεις ώστε να απορροφήσει τα επιπλέον 240 εκατ. ευρώ.

Τώρα σε ό,τι αφορά τις ιδιωτικές εταιρείες η γενική κατεύθυνση αυτή τη στιγμή είναι ότι η χρέωση θα απορροφηθεί, κυρίως κάτω από την πίεση του ανταγωνισμού. Εδώ βεβαίως είναι πιθανόν στην πορεία του χρόνου πάλι να υπάρξουν αλλαγές, ενώ εάν γίνει η αρχή από έναν προμηθευτή το πιο πιθανό είναι ότι θα ακολουθήσουν και οι υπόλοιποι. Καθοριστικός παράγοντας για το εάν θα μπορέσουν να απορροφήσουν τη χρέωση θα αποδειχθεί στην πορεία τόσο το ύψος της οριακής (χονδρικής) τιμής του συστήματος όσο και οι τιμές που θα διαμορφωθούν στις δημοπρασίες ΝΟΜΕ.