Της Νένας Μαλλιάρα

Εφόσον υπάρξει συμφωνία με τους εταίρους και αποκατασταθεί η ομαλότητα στα δημοσιονομικά μεγέθη, η Ελλάδα μπορεί να δραπετεύσει από τον φαύλο κύκλο της τελευταίας πενταετίας δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς, Άνθιμος Θωμόπουλος μιλώντας στο συνέδριο του Economist.

Ο ίδιος αναφέρθηκε στην μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες, όχι μόνο για την επαναφορά των καταθέσεων που έχασαν (27 δισ. ευρώ από τον περασμένο Σεπτέμβριο) αλλά και για τη διαχείριση των επισφαλών δανείων.

Ο κ. Θωμόπουλος εξέφρασε την ελπίδα ότι μεγάλο μέρος των καταθέσεων μπορεί να επιστρέψει στις τράπεζες εφόσον σταθεροποιηθεί η κατάσταση καθώς οι καταθέσεις αυτές δεν διέφυγαν στο εξωτερικό.

Στο μέτωπο των προβληματικών δανείων είπε ότι οι τράπεζες θα χρησιμοποιήσουν τις προβλέψεις τους για να κάνουν διαγραφές δανείων, αλλά θα πρέπει να αντιμετωπίσουν το θέμα των στρατηγικών κακοπληρωτών (strategic defaulters). Όπως είπε πρέπει οι τράπεζες να ανασχεδιάσουν τα δάνεια των πελατών τους σε συνθήκες της πραγματικής οικονομικής δύναμης των νοικοκυριών, ειδικά στο στεγαστικό τομέα. Όσο για τα επιχειρηματικά δάνεια, όπου εξετάζονται ήδη λύσεις, θα πρέπει να επιτραπεί στις υγιείς επιχειρήσεις να επιβιώσουν στον δύσκολο κύκλο της οικονομίας.

Οι επισφάλειες το 2009 ήταν στο 7,7% των δανείων και σήμερα στο 38%, όπως σημείωσε.

Το μεγάλο στοίχημα για να επιστρέψει η οικονομία σε ανάκαμψη, όπως είπε, είναι να αντιμετωπιστεί το θέμα της υποεπένδυσης, κάτι που πρέπει να παλέψουμε αφού μας βοηθά και το εξωτερικά θετικό εξωτερικό περιβάλλον, υπογράμμισε.

Τόνισε επίσης ότι στις δύσκολες συνθήκες για τη ρευστότητα τους οι τράπεζες εξακολουθούν να στηρίζουν ουσιαστικά την ελληνική οικονομία.

Από την πλευρά του ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, Παύλος Μυλωνάς αναφέρθηκε στις νέες συνθήκες λειτουργίας που αντιμετωπίζει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και που διαμορφώνονται από τρεις παράγοντες:
- Το PSI που υπέστησαν οι τράπεζες το 2012 (στη συνέχεια οι τράπεζες δεσμεύτηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού να υλοποιήσουν συγκεκριμένα πλάνα αναδιάρθρωσης)
- Τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) ο οποίος θέτει αυστηρότερους κανόνες ρευστότητας και κεφαλαιακής επάρκειας και
- Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Το θέμα με τα με εξυπηρετούμενα δάνεια είναι ότι οι τράπεζες πρέπει να τα διαχειριστούν ώστε να αποδεσμεύσουν κεφάλαια για υγιείς επιχειρήσεις, σημείωσε αναφερόμενος και αυτός όπως και ο κ. Θωμόπουλος στο κοινωνικό σκέλος της διαχείρισης των δανείων.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Attica Bank, Αλέξανδρος Αντωνόπουλος σημείωσε ότι αχίλλειος πτέρνα των τραπεζών είναι οι περιοριστικές συνθήκες ρευστότητας με τις καταθέσεις να βρίσκονται 91 δισ. ευρώ χαμηλότερα από τα ιστορικά υψηλά τους.

Ακολούθως το μεγάλο ζήτημα είναι τα προβληματικά δάνεια που ξεπερνούν το ένα τρίτο του συνόλου, πρόσθεσε.

Όπως σημείωσε, μετά τις διαδοχικές αναδιαρθρώσεις στον τραπεζικό κλάδο αυτή τη στιγμή το 55% της αγοράς είναι συγκεντρωμένο στις τέσσερις συστημικές τράπεζες και όπως εκτίμησε, υπάρχει ανάγκη για μη συστημικές και νέες τράπεζες που θα μπορούν να χρηματοδοτήσουν ειδικά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Το μοντέλο αυτό ακολουθείται στις ΗΠΑ και σε χώρες όπως η Γερμανία και η Ισπανία και έχει αποδειχτεί ότι οι μη συστημικές τράπεζες μπορούν να τονώσουν την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα, πρόσθεσε.

Για την Attica Bank σημείωσε ότι μπορεί να παίξει διακριτό ρόλο στην επόμενη ημέρα της ελληνικής οικονομίας συμβάλλοντας και στην αύξηση της ρευστότητας αλλά και σε χρηματοδοτήσεις σε ενέργεια, τουρισμό, υποδομές, εξαγωγές και μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα συνεχίζει να στηρίζει τις ελληνικές τράπεζες όσο συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις, καθώς δεν θέλει να αναλάβει κάποια απόφαση με πολιτικό χαρακτήρα, υποστήριξε ο γενικός διευθυντής της Bank of America Merrill Lynch, επικεφαλής του European G10 Foreign Exchange Strategy Αθανάσιος Βαμβακίδης. Όπως είπε, στην έναρξη της κρίσης η ΕΚΤ, δεν είχε τα εργαλεία να αντιμετωπίσει την κρίση και οι αγορές εμπιστεύτηκαν απλά και μόνο τη δέσμευση Draghi ότι η ΕΚΤ θα λειτουργήσει ως “δανειστής τελευταίου καταφυγίου” (lender of last resort). Επί Trichet, όπως είπε, ο οποίος αύξησε τα επιτόκια, το κλίμα στην ευρωζώνη επιδεινώθηκε σημαντικά και πήρε πολύ χρόνο στον Mario Draghi, μέχρι να πείσει για την ανάγκη της ποσοτικής χαλάρωσης. Με το όπλο της ποσοτικής χαλάρωσης τώρα η ΕΚΤ μπορεί να αντιμετωπίσει τους κινδύνους από πιθανή μετάδοση της ελληνικής κρίσης, επισήμανε.

Σύμφωνα με τον κ. Βαμβακίδη, τα δύο μειονεκτήματα που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η ευρωζώνη, είναι ότι πρώτον η στήριξη ρευστότητας από την ΕΚΤ εξαρτάται πολύ από την πορεία των κρατών και διατηρείται ένας ισχυρός δεσμός κράτους και τραπεζών (π.χ. Περίπτωση Ελλάδας όπου τα δημοσιονομικά προβλήματα της χώρας επηρεάζουν τις τράπεζες).

Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει τραπεζική ενοποίηση όπως αυτή στις ΗΠΑ, επομένως το bail in, έχει νόημα μόνο για διάσωση μεμονωμένης τράπεζας και όχι για το σύνολο του τραπεζικού τομέα ο οποίος επηρεάζεται κυρίως λόγω κράτους.

Ο κ. Βαμβακίδης εκτίμησε οτι το QE της ΕΚΤ, θα συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2016. Η Ελλάδα επί του παρόντος δεν μπορεί να επωφεληθεί. Στο θετικό σενάριο αίσιας έκβασης των διαπραγματεύσεων η ΕΚΤ θα μπορούσε να βοηθήσει την Ελλάδα επιτρέποντάς της περιορισμένη συμμετοχή στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, καθώς επίσης και μείωση των haircuts των ενεχύρων των τραπεζών στα επίπεδα των άλλων χωρών-μελών.