Του Δημήτρη Δελεβέγκου 

Την προσεχή Κυριακή οι Θεσσαλονικείς δεν θα κληθούν να αναδείξουν μόνο το νέο τοπικό άρχοντα, αλλά και να αποφασίσουν εάν το 51% της ΕΥΑΘ θα παραχωρηθεί στους ιδιώτες. Για το σκοπό αυτό θα τοποθετηθεί μία ακόμη κάλπη στα κατά τόπους εκλογικά κέντρα, με το συντονιστικό πολιτών και φορέων "΄SOSTE΄ το νερό" να διοργανώνει την αμεσοδημοκρατική αυτή διαδικασία.

Όπως υποστηρίζουν, η ιδιωτικοποίηση θα σημάνει το ξεπούλημα του «νερού» και θα οδηγήσει στην αύξηση των τιμολογίων ύδατος. Ωστόσο, όπως αποκαλύπτει σήμερα το Capital.gr, η αναπροσαρμογή της ταρίφας του νερού αποτελεί ένα από τα προαπαιτούμενα -σε τεχνική ορολογία, αιρεσιμότητες- για την καταβολή της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης. Με άλλα λόγια, ακόμη και το νερό να μην «ξεπουληθεί στο κεφάλαιο», η αύξηση της τιμής αχνοφαίνεται στο βάθος του ορίζοντα.

Έως το τέλος του 2015

Συγκεκριμένα, στο εταιρικό σύμφωνο για το ΕΣΠΑ 2014-2020 (ύψους 16,4 δισ. ευρώ) μία από τις αιρεσιμότητες που τίθενται είναι η «διαμόρφωση και έγκριση της τιμολογιακής πολιτικής για την ύδρευση» έως τις 31/1/2016.

Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με το ίδιο κείμενο, μέχρι τις 30 Μαρτίου 2015, η Ειδική Γραμματεία Υδάτων θα πρέπει να έχει διαμορφώσει την πρόταση για την τιμολογιακή πολιτική (στον τομέα της ύδρευσης), ενώ ταυτόχρονα, θα πρέπει να συγκροτηθεί γνωμοδοτική επιτροπή υδάτων. Οι νέες τιμές δηλαδή, του νερού θα έχουν «κλειδώσει» έως τις 30 Μαρτίου 2015.

Στη συνέχεια η διαβούλευση για τη νέα τιμολογιακή πολιτική θα ξεκινήσει τέλη Ιουνίου 2015 και θα ολοκληρωθεί τέλη της ίδιας χρονιάς, ενώ μέχρι να ολοκληρωθεί ο Ιανουάριος του 2016 θα πρέπει να έχει εγκριθεί η τιμολογιακή πολιτική.

Το εταιρικό σύμφωνο του ΕΣΠΑ κάνει λόγο για αναπροσαρμογή της τιμής του νερού, η οποία θα είναι μόνο προς τα πάνω, σύμφωνα με όσα προβλέπει η κοινοτική οδηγία 60 του 2000 (για την ανάκτηση του κόστους υπηρεσιών ύδατος).

Έτσι, ακόμη και η κίνηση 136, που είχε συμμετάσχει στην πρώτη φάση του διαγωνισμού για την ΕΥΑΘ, αποκτούσε το 51% της εισηγμένης, η αύξηση του τιμολογίου δεν θα μπορούσε να αποφευχθεί, αφού αποτελεί μία από τις προϋποθέσεις για την καταβολή των κονδυλίων του ΕΣΠΑ.

Πιθανή η μείωση των τιμολογίων

Την ίδια στιγμή, το κείμενο της σύμβασης παραχώρησης της εισηγμένης, όπως είχε αναφέρει στις 29 Απριλίου το Capital.gr, προβλέπει πλαφόν 10% στα κέρδη του ιδιώτη και επενδύσεις ύψους 138 εκατομμυρίων ευρώ κατά την πρώτη πενταετία παραχώρησης.

Ειδικότερα, η εισηγμένη  δεν μπορεί να αυξήσει τα έσοδα και τα μικτά κέρδη περισσότερο από 10%, «πλαφόν» που επιβάλλει το Δημόσιο. Επίσης, η σύμβαση ορίζει ότι αν η ΕΥΑΘ εμφανίσει βελτιωμένες επιδόσεις και ως αποτέλεσμα τα έσοδα και τα κέρδη αυξηθούν, τότε υποχρεούται να μειώσει τις τιμές ύδρευσης.

Σύμφωνα με τη σύμβαση, κατά μέσο όρο, οι τιμές του νερού κατά τα πρώτα πέντε χρόνια παραχώρησης θα «κλειδώσουν» στα σημερινά επίπεδα. Μετά την πενταετία, η Ρυθμιστική Αρχή Ύδατος θα έχει τον πρώτο λόγο για τις τιμές που θα εξαρτώνται από τις επενδύσεις της εταιρείας.

Επίσης, ο παραχωρησιούχος δεν θα έχει το δικαίωμα να διακόψει την παροχή νερού σε υπηρεσίες ή άλλες νομικές οντότητες που εκτελούν κοινωνική αποστολή (νοσοκομεία, σχολεία, πανεπιστήμια κτλ).

Επενδύσεις

Παράλληλα, η ΕΥΑΘ θα πρέπει, μέσα στην πενταετία, να δαπανήσει 138 εκατ. ευρώ για την υλοποίηση έργων που περιγράφονται, ως προς το είδος και το κόστος, στη σύμβαση παραχώρησης. Στη σύμβαση καθορίζονται και τα λειτουργικά έξοδα της εισηγμένης που θα διαμορφώνονται, κάθε χρόνο, στα 50 εκατ. ευρώ.

Η εισηγμένη θα καταβάλει στο Δημόσιο τέλη που σχετίζονται με το ακατέργαστο νερό, δεδομένου ότι το νερό ως φυσικός πόρος παραμένει δημόσιο αγαθό.

Συνολικά, κατά την πρώτη πενταετία παραχώρησης υπολογίζεται ότι θα δαπανηθούν περίπου 340 εκατ. ευρώ, ενώ κατά τη συνολική  διάρκεια παραχώρησης -19 έτη- οι επενδύσεις θα ξεπεράσουν τα 750 εκατ. ευρώ.

Ακόμη, η λειτουργία της ΕΥΑΘ θα πρέπει να υπακούει σε συγκεκριμένους δείκτες απόδοσης που θα «μετρούν» την ποιότητα του νερού, τις διαρροές και τον όγκο των λυμάτων που επεξεργάζονται οι εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού.

Σήμερα το δίκτυο ύδρευσης της ΕΥΑΘ εμφανίζει διαρροές σε ποσοστό 35%, ενώ μεγάλος όγκος των λυμάτων καταλήγει στον Θερμαϊκό. Ωστόσο, η υπεράσπιση του αγαθού του νερού εξαντλείται στον αγώνα κατά της ιδιωτικοποίησης της βορειοελλαδίτικης εταιρείας ύδρευσης.

Ας σημειωθεί ότι η ημερομηνία υποβολής δεσμευτικών προσφορών έχει «κλειδώσει» για την Παρασκευή 20 Ιουνίου, με την ενδεχόμενη παράταση να είναι για την Παρασκευή 30 Ιουνίου.

dimitris.delevegos@capital.gr