Του Χάρη Φλουδόπουλου

Μπορεί να άνοιξε επεισοδιακά και ακόμη οι θεσμικές εκκρεμότητες να είναι πολλές, όμως η αγορά του φυσικού αερίου στην Ελλάδα, συνεχίζει έστω και με δειλά βήματα να προσελκύει το ενδιαφέρον όλο και περισσότερων παικτών. Η πιο πρόσφατη είσοδος στην αγορά εμφανίζει εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς προ ημερών η ολομέλεια της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας ενέκρινε την αδειοδότηση της ιταλικής Edison, η οποία θα μπορεί να δραστηριοποιείται ως προμηθευτής στην αγορά φυσικού αερίου.

Το ενδιαφέρον στην άδεια που απέκτησε η ιταλική εταιρεία είναι ότι εκτός από τους αγωγούς (IGI Ποσειδών μαζί με τη ΔΕΠΑ) δραστηριοποιείται και στην ηλεκτροπαραγωγή, μέσω της κοινής εταιρείας με τα ΕΛΠΕ, Elpedison. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι όπως και ο όμιλος Μυτιληναίου, έτσι και η Elpedison ως προμηθευτής φυσικού αερίου θα έχει τη δυνατότητα ανάλογα να εισάγει φορτία εξασφαλίζοντας φθηνότερο καύσιμο για τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής της εταιρείας. Το κόστος καυσίμου αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο.

Για να γίνει κατανοητή η λειτουργία της αγοράς ενέργειας να διευκρινίσουμε τα εξής: Στον ηλεκτρισμό οι μονάδες υποβάλουν προσφορές ανάλογα με το κόστος τους και μπαίνουν σε παραγωγή ανάλογα με τη ζήτηση, ξεκινώντας από τις πιο φθηνές. Επομένως οι φθηνές προσφορές εξασφαλίζουν περισσότερες ώρες λειτουργίας μιας μονάδας σε μεγαλύτερη ισχύ, άρα και περισσότερα κέρδη.

Για να εισαχθούν φορτία LNG απαιτείται η ύπαρξη πελατών με μεγάλες καταναλώσεις που θα μπορούσαν να απορροφήσουν στο μικρό διάστημα που δίνεται η δυνατότητα αποθήκευσης του φορτίου από το ΔΕΣΦΑ το αέριο. Αυτό σημαίνει ότι χωρίς μεγάλους πελάτες όπως οι ηλεκτροπαραγωγοί, δεν είναι δυνατόν να φέρει κάποιος προμηθευτής LNG στη Ρεβυθούσα.

Οι τιμές του αερίου LNG εμφανίζουν σημαντικές διακυμάνσεις, ενώ σε σύγκριση με το αέριο της ΔΕΠΑ, έχουν επιπλέον μειονέκτημα τα υψηλά κόστη μεταφοράς και χρήσης του δικτύου. Επομένως οι εταιρείες απαιτείται να γνωρίζουν άριστα την αγορά και να εκμεταλλεύονται τα «παράθυρα» ευκαιριών που εμφανίζονται π.χ. φθηνά φορτία που βγαίνουν στην αγορά για λίγες μόνο ώρες και γίνονται ανάρπαστα.

Οι προμηθευτές

Ήδη στην αγορά αερίου διαθέτουν άδειες προμήθειας οι εταιρείες: 

- M&M Gas των ομίλων Μυτιληναίου και Motor Oil 

- Gas Trade συμφερόντων ομίλου Κοπελούζου 

- Aegean Power συμφερόντων Δημήτρη Μελισσανίδη 

- Καθώς επίσης και η ΔΕΠΑ αλλά και η Προμηθέας Gas.

Στο LNG μέχρι στιγμής έχουν δραστηριοποιηθεί η ΔΕΠΑ αλλά και οι εταιρείες Μ&Μ Gas, Aegean, Eni και Vitol. Η M&M Gas εισάγει φορτία που καταναλώνονται στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής του ομίλου Μυτιληναίος αλλά και στο διυλιστήριο της Motor Oil Hellas, ενώ έχει φέρει φορτία και για λογαριασμό της ΔΕΗ. Οι υπόλοιπες εταιρείες έχουν εισάγει φορτία κυρίως για λογαριασμό της ΔΕΗ, ενώ η ΔΕΠΑ καλύπτει τις ανάγκες των πελατών της.

Το ενδιαφέρον στην αγορά του αερίου είναι ότι ενώ η ΔΕΠΑ χάνει μερίδια αγοράς, στην πραγματικότητα επωφελείται σημαντικά από την αύξηση των καταναλώσεων και την περαιτέρω διείσδυση του καυσίμου, όπως έδειξαν και τα στοιχεία από την περυσινή χρήση. Έτσι, παρά τις απώλειες μεριδίων η ΔΕΠΑ αύξησε σημαντικά τόσο το τζίρο της όσο και την κερδοφορία της. Δηλαδή το άνοιγμα της αγοράς με το χαμηλότερο κόστος του καυσίμου (στην παρούσα φάση μόνο για τους μεγάλους καταναλωτές σε κοντινό ορίζοντα όμως οι μειώσεις θα έρθουν και στους απλούς καταναλωτές) έκανε πιο ελκυστικό το καύσιμο και αύξηση έφερε περισσότερα κέρδη και για την εταιρεία (58,5 εκατ. ευρώ από 33,1 εκατ. ευρώ το 2009) που έχασε το απόλυτο μονοπώλιο και το μερίδιό της είναι πλέον στο 90% της αγοράς.

Νέα φορτία

Για τον Αύγουστο έχουν προγραμματιστεί δύο φορτία LNG 73 και 56 χιλιάδων κυβικών από την Μ&Μ Gas καθώς και δύο φορτία LNG από την Αλγερία της ΔΕΠΑ. Μέχρι στιγμής φορτία είτε για ιδιοκατανάλωση είτε για λογαριασμό της ΔΕΗ ή άλλων πελατών έχουν φτάσει στη Ρεβυθούσα από τη ΔΕΠΑ, την Μ&Μ Gas, την Aegean καθώς και τις εταιρείες Eni και Vitol.