Γιατί καθυστερεί η αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ
Δευτέρα, 28-Μαρ-2011 09:31
Του Χάρη Φλουδόπουλου
Η απάντηση του πρωθυπουργού στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής για το εάν είναι διατεθειμένος να συγκρουστεί με συνδικαλιστές για το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, δίνει νέο στίγμα στην πολιτική της κυβέρνησης σε σχέση με τη ΔΕΗ.
«Δεν βλέπω γιατί πρέπει εκ των προτέρων να θεωρήσουμε ότι θα υπάρξουν αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις. Θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις και ελπίζω ότι θα έχουν και αίσιο αποτέλεσμα», δήλωσε ο κ. Παπανδρέου, με την τοποθέτησή του να ερμηνεύεται τόσο από την αγορά όσο και από συνδικαλιστικούς κύκλους ως επιβεβαίωση των πληροφοριών που θέλουν τη ΔΕΗ να περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, με έναν μικρό… «αστερίσκο»: λόγω των ιδιαιτεροτήτων, η υπόθεση ΔΕΗ μετατίθεται τουλάχιστον για το 2012.
Τα προβλήματα
Εκτός από τις συνδικαλιστικές αλλά και τις πιθανές εσωτερικές αντιδράσεις στην κυβερνώσα παράταξη, υπάρχει μια σειρά από άλλες πρακτικές πτυχές του εγχειρήματος που καθιστούν ανέφικτη την όποια συζήτηση επί του παρόντος για περαιτέρω ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ.
Το βασικότερο πρόβλημα αφορά στη συμμετοχή του ΟΑΠ στα δίκτυα, βασικό επιχείρημα που προβάλλουν οι συνδικαλιστές απέναντι στην όποια συζήτηση για ιδιωτικοποίηση ή πώληση μονάδων. Η συμμετοχή του ταμείου προκύπτει από το γεγονός ότι, από την ίδρυσή της, η ΔΕΗ, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 90, δεν κατέβαλε τις εργοδοτικές εισφορές, αλλά τις χρησιμοποιούσε για τις επενδύσεις της με αντάλλαγμα ότι η ίδια θα κατέβαλε τις συντάξεις τους. Το ζήτημα δε διευθετήθηκε με την είσοδο της ΔΕΗ στο χρηματιστήριο το 2001, καθώς συμφωνήθηκε με το νόμο Βενιζέλου μία μέση λύση. Δηλαδή το Δημόσιο να καταβάλει σημαντικό τμήμα των συντάξεων, (γύρω στα 400 εκατ. ευρώ κατ΄ έτος) ο ασφαλιστικός φορέας της ΔΕΗ να εισπράξει μέρος των εσόδων της μετοχοποίησης αλλά και μετοχές (ο ΟΑΠ - ΔΕΗ είναι κάτοχος σημαντικού ποσοστού μειοψηφίας της ΔΕΗ) και το υπόλοιπο της αξίας της περιουσίας του ΟΑΠ να παραμείνει ενσωµατωµένο στα πάγια της ΔΕΗ.
Αξίζει να αναφερθεί ότι τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων που θα ενταχθούν στη νέα θυγατρική της ΔΕΗ, στην οποία θα περιέλθει η κυριότητα και η διαχείριση του δικτύου μεταφοράς, ο περίφημος ΑΔΕΣΜΗΕ (ελληνικός ΙΤΟ) συνεχίζουν να αποτελούν μια βασική εκκρεμότητα του ενεργειακού νομοσχεδίου. Το νομοσχέδιο το οποίο αναμένεται να παρουσιαστεί εκ νέου εντός της εβδομάδας, καθώς στο υπουργικό συμβούλιο θα γίνει η «δεύτερη ανάγνωση» του τελικού κειμένου.
Θέμα χρόνου
Ανεξάρτητα από τις αντιδράσεις ή τα νομικά προβλήματα της πιθανής περαιτέρω αποκρατικοποίησης της ΔΕΗ, η ενσωμάτωση της οδηγίας που θα γίνει με το ενεργειακό νομοσχέδιο εκτιμάται ότι θα οδηγήσει πιθανότατα στην είσοδο ιδιωτών στα δίκτυα της μεταφοράς. Και αυτό γιατί η οδηγία 72/2009 προβλέπει ρητά ότι εφόσον ο διαχειριστής δεν προχωρήσει στην υλοποίηση έργων δικτύου που έχουν αποφασιστεί τότε ουσιαστικά τα έργα αυτά θα υλοποιηθούν με τη συνδρομή ιδιωτών (με διαγωνισμό ή αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της θυγατρικής της ΔΕΗ στην οποία θα μετάσχουν ιδιώτες). Είναι χαρακτηριστικό ότι την πενταετία 2005-2009 η ΔΕΗ είχε κληθεί να προχωρήσει στην υλοποίηση έργων μεταφοράς αξίας 1,1 δισ. ευρώ και τελικά δεν κατάφερε να ανταποκριθεί καθώς υλοποίησε μόλις το 43% των έργων αξίας 490 εκατ. ευρώ.
Η απάντηση του πρωθυπουργού στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής για το εάν είναι διατεθειμένος να συγκρουστεί με συνδικαλιστές για το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, δίνει νέο στίγμα στην πολιτική της κυβέρνησης σε σχέση με τη ΔΕΗ.
«Δεν βλέπω γιατί πρέπει εκ των προτέρων να θεωρήσουμε ότι θα υπάρξουν αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις. Θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις και ελπίζω ότι θα έχουν και αίσιο αποτέλεσμα», δήλωσε ο κ. Παπανδρέου, με την τοποθέτησή του να ερμηνεύεται τόσο από την αγορά όσο και από συνδικαλιστικούς κύκλους ως επιβεβαίωση των πληροφοριών που θέλουν τη ΔΕΗ να περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, με έναν μικρό… «αστερίσκο»: λόγω των ιδιαιτεροτήτων, η υπόθεση ΔΕΗ μετατίθεται τουλάχιστον για το 2012.
Τα προβλήματα
Εκτός από τις συνδικαλιστικές αλλά και τις πιθανές εσωτερικές αντιδράσεις στην κυβερνώσα παράταξη, υπάρχει μια σειρά από άλλες πρακτικές πτυχές του εγχειρήματος που καθιστούν ανέφικτη την όποια συζήτηση επί του παρόντος για περαιτέρω ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ.
Το βασικότερο πρόβλημα αφορά στη συμμετοχή του ΟΑΠ στα δίκτυα, βασικό επιχείρημα που προβάλλουν οι συνδικαλιστές απέναντι στην όποια συζήτηση για ιδιωτικοποίηση ή πώληση μονάδων. Η συμμετοχή του ταμείου προκύπτει από το γεγονός ότι, από την ίδρυσή της, η ΔΕΗ, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 90, δεν κατέβαλε τις εργοδοτικές εισφορές, αλλά τις χρησιμοποιούσε για τις επενδύσεις της με αντάλλαγμα ότι η ίδια θα κατέβαλε τις συντάξεις τους. Το ζήτημα δε διευθετήθηκε με την είσοδο της ΔΕΗ στο χρηματιστήριο το 2001, καθώς συμφωνήθηκε με το νόμο Βενιζέλου μία μέση λύση. Δηλαδή το Δημόσιο να καταβάλει σημαντικό τμήμα των συντάξεων, (γύρω στα 400 εκατ. ευρώ κατ΄ έτος) ο ασφαλιστικός φορέας της ΔΕΗ να εισπράξει μέρος των εσόδων της μετοχοποίησης αλλά και μετοχές (ο ΟΑΠ - ΔΕΗ είναι κάτοχος σημαντικού ποσοστού μειοψηφίας της ΔΕΗ) και το υπόλοιπο της αξίας της περιουσίας του ΟΑΠ να παραμείνει ενσωµατωµένο στα πάγια της ΔΕΗ.
Αξίζει να αναφερθεί ότι τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων που θα ενταχθούν στη νέα θυγατρική της ΔΕΗ, στην οποία θα περιέλθει η κυριότητα και η διαχείριση του δικτύου μεταφοράς, ο περίφημος ΑΔΕΣΜΗΕ (ελληνικός ΙΤΟ) συνεχίζουν να αποτελούν μια βασική εκκρεμότητα του ενεργειακού νομοσχεδίου. Το νομοσχέδιο το οποίο αναμένεται να παρουσιαστεί εκ νέου εντός της εβδομάδας, καθώς στο υπουργικό συμβούλιο θα γίνει η «δεύτερη ανάγνωση» του τελικού κειμένου.
Θέμα χρόνου
Ανεξάρτητα από τις αντιδράσεις ή τα νομικά προβλήματα της πιθανής περαιτέρω αποκρατικοποίησης της ΔΕΗ, η ενσωμάτωση της οδηγίας που θα γίνει με το ενεργειακό νομοσχέδιο εκτιμάται ότι θα οδηγήσει πιθανότατα στην είσοδο ιδιωτών στα δίκτυα της μεταφοράς. Και αυτό γιατί η οδηγία 72/2009 προβλέπει ρητά ότι εφόσον ο διαχειριστής δεν προχωρήσει στην υλοποίηση έργων δικτύου που έχουν αποφασιστεί τότε ουσιαστικά τα έργα αυτά θα υλοποιηθούν με τη συνδρομή ιδιωτών (με διαγωνισμό ή αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της θυγατρικής της ΔΕΗ στην οποία θα μετάσχουν ιδιώτες). Είναι χαρακτηριστικό ότι την πενταετία 2005-2009 η ΔΕΗ είχε κληθεί να προχωρήσει στην υλοποίηση έργων μεταφοράς αξίας 1,1 δισ. ευρώ και τελικά δεν κατάφερε να ανταποκριθεί καθώς υλοποίησε μόλις το 43% των έργων αξίας 490 εκατ. ευρώ.