Του Χάρη Φλουδόπουλου 

Σε εξαιρετικά κρίσιμη φάση εισέρχεται η γνωστή υπόθεση των ανταλλαγών ενέργειας των περίφημων swaps που προωθούν η κυβέρνηση και η ΔΕΗ ως εναλλακτικό μέτρο στην απόφαση της Κομισιόν για πώληση λιγνιτικών μονάδων της επιχείρησης ή εκχώρηση νέων ορυχείων λιγνίτη σε ιδιώτες. 

Ως γνωστόν από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης και σε συνεργασία με τη ΔΕΗ κατατέθηκε συγκεκριμένη πρόταση για τη διενέργεια βραχυπρόθεσμων και μακροχρόνιων ανταλλαγών ενέργειας από ένα «καλάθι» μονάδων λιγνίτη της ΔΕΗ, η οποία και έχει τεθεί σε διαβούλευση με καταληκτική ημερομηνία την 11η Φεβρουαρίου. 

Εν τω μεταξύ, η ΔΕΗ και ο σύμβουλος της κυβέρνησης (PricewaterhouseCoopers) παράλληλα με τη διαβούλευση που διενεργεί η Κομισιόν, πραγματοποίησαν τις τελευταίες ημέρες μια παράλληλη διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους, μεταξύ των οποίων οι έλληνες ανεξάρτητοι ηλεκτροπαραγωγοί, οι εταιρείες προμήθειας που δραστηριοποιούνται στη χονδρεμπορική αγορά, καθώς και οι εταιρείες προμήθειας στη λιανική. 

Εκείνο που προκύπτει από τις επαφές και απομένει να φανεί στην πράξη από την τελική πρόταση που θα κατατεθεί στην Κομισιόν, είναι μια στροφή της κυβέρνησης και της ΔΕΗ ώστε τα swaps να έρθουν πιο κοντά στις ανάγκες της αγοράς. Να θυμίσουμε άλλωστε ότι η πρόταση για ανταλλαγές όπως ανακοινώθηκε στις 14 Ιανουαρίου, προκάλεσε αρκετές αρνητικές αντιδράσεις: Από τη μια μεριά διεθνείς εταιρείες τόνισαν ότι η συγκεκριμένη μορφή ανταλλαγών (από ένα καλάθι μονάδων και όχι η ανταλλαγή ενέργειας μιας συγκεκριμένης μονάδας) δεν τους ενδιαφέρει καθώς δεν προσφέρει ουσιαστική πρόσβαση στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και είναι ένα είδος χρηματιστηριακού προϊόντος. Από την άλλη οι έλληνες ανεξάρτητοι ηλεκτροπαραγωγοί εξέφρασαν την αντίδρασή τους καθώς αποκλείονται από τη διαδικασία, προαναγγέλλοντας μάλιστα την πρόθεσή τους να αμφισβητήσουν ακόμη και τη νομιμότητά της. 

Μπροστά λοιπόν στο διαφαινόμενο αδιέξοδο και κατά τη διάρκεια των επαφών με όλη την αλυσίδα της αγοράς, φαίνεται ότι η κυβέρνηση και η ΔΕΗ είναι έτοιμοι να κάνουν αρκετά βήματα πίσω, τροποποιώντας τις αρχικές προτάσεις. Έτσι η τελική πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης αναμένεται να περιλαμβάνει περισσότερες της μιας εναλλακτικές για ανταλλαγές ενέργειας, που θα ικανοποιούν όλο το φάσμα της αγοράς. 

Δηλαδή από το συνολικό πακέτο των 900MW λιγντικής παραγωγής που διατίθεται σε πρώτη φάση σε τρίτους, ένα μέρος θα αφορά συγκεκριμένες μονάδες τη διαχείριση των οποίων θα αναλάβει όποιος προσφέρει ισοδύναμη ισχύ στη ΔΕΗ σε μια άλλη ξένη αγορά. Ταυτόχρονα όμως ένα άλλο κομμάτι της προς διάθεση ισχύος θα «σπάσει» σε μικρότερα κομμάτια – κάποιοι μιλούν για πακέτα των 100MW – και τα οποία θα μπορούν να διατεθούν και σε εγχώριους παραγωγούς και σε traders μέσω ad hoc δημοπρασιών. Σε όλες τις μορφές παραχώρησης ενέργειας πάντως, θα πρέπει να υπάρχει ανταλλαγή με ενέργεια σε ξένες αγορές, έστω και αν οι εμπλεκόμενες εταιρείες λειτουργήσουν απλά ως διαμεσολαβητές. Δηλαδή να αγοράσουν ενέργεια σε ξένες χρηματιστηριακές αγορές και να την «δώσουν» με discount στη ΔΕΗ. 

Επίσης με βάση τα όσα έχουν προταθεί στις επαφές που είχαν η PWC και η ΔΕΗ με την αγορά, τα πακέτα των ανταλλαγών θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία κυρίως στο κομμάτι της χρονικής διάρκειας των συμβάσεων. 

Οι αλλαγές αυτές πιθανόν να κάνουν πιο ελκυστική τη διαδικασία ανταλλαγής ενέργειας και να άρουν τις όποιες επιφυλάξεις έχουν διατυπωθεί. Αυτό θα φανεί και από τις διαβουλεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη και στις Βρυξέλλες, εκεί δηλαδή όπου και θα δοθεί το τελικό ΟΚ για την έγκριση ή όχι του ισοδύναμου πακέτου. Σε περίπτωση πάντως που η διαδικασία αποτύχει, τότε στο τραπέζι απομένουν δύο λύσεις είτε η παραχώρηση σε ιδιώτες νέων λιγνιτικών κοιτασμάτων σε Δράμα , Ελασσόνα και Βεγόρα είτε η αναγκαστική πώληση του 40% των πιο σύγχρονων και αποδοτικών λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ.