Του Χάρη Φλουδόπουλου

Σε παρτίδα πόκερ, εξελίσσεται η υπόθεση των swaps, δηλαδή των ανταλλαγών ενέργειας που προωθεί η ΔΕΗ προκειμένου να αποφύγει την αναγκαστική πώληση λιγνιτικών της μονάδων από την Κομισιόν για τη γνωστή υπόθεση του μονοπωλίου στην αγορά λιγνίτη.

Τις προηγούμενες ημέρες, ο σύμβουλος της κυβέρνησης για το θέμα, η PriceWaterhouseCoopers, παρουσίασε την πρότασή της στους ελληνικούς ομίλους που δραστηριοποιούνται ως ανεξάρτητοι παραγωγοί ηλεκτρισμού στην ελληνική αγορά. Σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr πρόκειται για μια παράλληλη διαδικασία που εξελίσσεται ταυτόχρονα με τη διαβούλευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και στην οποία οι ανεξάρτητοι παραγωγοί εξέφρασαν τις αντιρρήσεις τους κυρίως στο κομμάτι που η PWC ζητεί τη φυσική παρουσία σε μια ξένη αγορά της εταιρείας που θα κάνει την ανταλλαγή ενέργειας με τη ΔΕΗ. Η διαδικασία αυτή ξεφεύγει από τον Έλληνα επενδυτή και βασίζεται σε ξένες εταιρείες, κάτι που είναι παράλογο για τους Έλληνες στους οποίους απαγορεύτηκε στο παρελθόν να επενδύσουν σε οποιαδήποτε άλλη τεχνολογία πλην εκείνης του φυσικού αερίου, αναφέρουν χαρακτηριστικά πηγές της αγοράς. Η λύση αυτή όπως παρουσιάστηκε δεν λύνει τα προβλήματα έλλειψης ανταγωνισμού στην αγορά, αναφέρουν οι ίδιες πηγές, που επισημαίνουν «Εάν διαβάσει κανείς το σκεπτικό της απόφασης του 2008, όταν καταδικάστηκε η Ελλάδα, το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει ανταγωνισμός γιατί οι άλλοι παίκτες δεν έχουν πρόσβαση στο καλάθι του λιγνίτη. Με τη συγκεκριμένη διαδικασία δεν τηρείται ούτε το γράμμα αλλά ούτε και το πνεύμα της απόφασης» προσθέτουν.

Οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι η διαγωνιστική διαδικασία ακόμη δεν είναι μια ξεκάθαρη διαδικασία και εντοπίζουν προβλήματα, ασάφειες και αβεβαιότητες (π.χ. ο ενοικιαστής βαρύνεται με το σύνολο των πιθανών περιβαλλοντικών επενδύσεων που θα προκύψουν στο μέλλον).

Σύμφωνα δε με άλλες πηγές της αγοράς, παρά το γεγονός ότι η διαδικασία που περιγράφεται από την PWC  αναφερόταν κυρίως σε ξένους,  σύμφωνα με τα όσα υποστήριξε η εταιρεία συμβούλων, στα swaps θα μπορούσαν να συμμετάσχουν και Έλληνες ανεξάρτητοι παίκτες. Εκτιμάται δε ότι η κίνηση αυτή, ήταν επιβεβλημένη καθώς δεν μπορεί να σταθεί στην Ε.Ε. διαγωνιστική διαδικασία που θα προχωρά σε αποκλεισμό εταιρειών με γεωγραφικά κριτήρια.  Βεβαίως, απομένει να διευκρινιστεί εάν τα όσα ανέφερε η PWC αποτελούν πραγματικές προθέσεις ή «τέχνασμα» προκειμένου να κατευναστούν οι έντονες αντιδράσεις των ανεξάρτητων παικτών της αγοράς. 

Σε κάθε περίπτωση προτεραιότητα παραμένει η διαβούλευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία και επείγει καθώς έχει οριστεί για τις αρχές Φεβρουαρίου, όταν  και οι ανεξάρτητοι παίκτες της αγοράς θα καταθέσουν τις απόψεις τους και τις ενστάσεις τους.

Αξίζει τέλος να αναφερθεί, ότι η αίσθηση που κυριαρχεί από τις συζητήσεις και τις διαβουλεύσεις που γίνονται είναι ότι η διαδικασία των swaps, έχει επιλεγεί όχι γιατί αναγκαστικά είναι η καλύτερη λύση για τη ΔΕΗ αλλά υπό το φόβο των αντιδράσεων των συνδικαλιστών, οι οποίοι εντέλει και υπαγορεύουν τις όποιες αποφάσεις. Και λέμε ότι δεν είναι απαραίτητα η καλύτερη λύση για τη ΔΕΗ καθώς όπως όλα δείχνουν, τα αλλεπάλληλα αδιέξοδα της πολύπλοκης και σύνθετης διαδικασίας των swaps θα φέρουν ξανά στο τραπέζι τις πιο ριζικές λύσεις (πώληση ή ενοικίαση μονάδων), με ευθύνη όσων διαχειρίζονται την κατάσταση αλλά και της ΓΕΝΟΠ που πιέζει για τη διατήρηση του μονοπωλίου.