Ο παλαίμαχος δημοσιογράφος Δημ. Κουμπιάς γράφει για τον "αφανή ήρωα των εφημερίδων" και την ιστορία του ελληνικού Τύπου
Παρασκευή, 14-Νοε-2025 15:03
Ο περισσότερος κόσμος,- αν και όλο και λιγότεροι πλέον διαβάζουν τις εφημερίδες - γνωρίζει τους αρθρογράφους των εντύπων, τα στελέχη και τα προβεβλημένα ονόματα. Τις διάσημες υπογραφές. Κανείς δεν ξέρει τους περίφημους "υλατζήδες". Και όμως, οι δημοσιογράφοι που ειδικεύονται στην επιμέλεια της φόρμας της έντυπης εφημερίδας, αυτοί που επιμελούνται τα κείμενα και βάζουν τους τίτλους ή ελέγχουν την αυθεντικότητα της είδησης, είναι από τις πιο κρίσιμες "ειδικότητες" σε ένα έντυπο και γι΄αυτό πολλές φορές φθάνουν μέχρι την κορυφή της ιεραρχίας.
Γι΄αυτούς τους δημοσιογράφους γράφει στο βιβλίο του "Ο Συντάκτης Υλης", ο παλαίμαχος δημοσιογράφος Δημήτρης Κουμπιάς και μέσω αυτών ξετυλίγει και την ιστορία του ελληνικού τύπου τον 20ό αιώνα.
Το βιβλίο κάνει ήδη την τέταρτη έκδοσή και οι Εκδόσεις Μπαρμπουνάκη και ο συγγραφέας Δημήτρης Κουμπιάς, το παρουσιάζουν στην ΕΣΗΕΑ Ακαδημίας 20, α’ όροφος, την Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2025, ώρα 18:30.
Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι δημοσιογράφοι Νίκος Αλιάγας, Λώρα Ιωάννου, Δημήτρης Μανιάτης, Σώτη Τριανταφύλλου και ο συγγραφέας, με συντονιστή τον Φοίβο Καρζή. Χαιρετισμό θα απευθύνει η πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ, Μαρία Αντωνιάδου.
Τι γράφει ο Αντώνης Παπαγιαννίδης για το βιβλίο
Αντώνης Παπαγιαννίδης: Σε παλιότερους καιρούς, το να αφιερώσει κάποιος ένα ολόκληρο βιβλίο στον "αιώνια αφανή ήρωα" των εφημερίδων που ανέκαθεν ήταν ο συντάκτης ύλης - ο "υλατζής" κατά το φιλικότερο, αλλά και κάπως πατροναριστικό – θα ηχούσε παράδοξα. Τις τελευταίες δεκαετίες, όμως, όταν δηλαδή οι εφημερίδες, και ο έντυπος Τύπος συνολικότερα, βρέθηκε σε περιδίνηση και ως εκ τούτου χρειάστηκε να επιμεληθεί περισσότερο την εικόνα του αλλά – κυρίως – να κάνει τα κείμενά του πιο άμεσα ελκυστικά, πιο προσιτά/κατανοητά, τότε ο συντάκτης ύλης είδε το άστρο του να ανεβαίνει.
Στο εξώφυλλο του βιβλίου του Δημήτρη Κουμπιά – βετεράνου της δημοσιογραφίας από "Ελευθερία" και "Απογευματινή" μέχρις "Ελευθεροτυπίας", "Έθνους" και "Ναυτεμπορικής" –ο συντάκτης ύλης, τον οποίο γνώρισε καλά ο ίδιος, απεικονίζεται ανάμεσα σε στοίβες χειρόγραφων να κραδαίνει μια μαχαίρα, φορώντας σκούφο μάγειρα και με το παλιοκαιρινό τηλέφωνο δίπλα του. Η απεικόνιση έχει την σημασία της: Ο υλατζής παραλαμβάνει τα χειρόγραφα (όταν υπήρχαν τα χειρόγραφα, βέβαια, τώρα όλα στην οθόνη), διαμορφώνει, κόβει-ράβει, ελέγχει (ακόμη και πραγματολογικά), εν πολλοίς τιτλοφορεί, προωθεί στην σελιδοποίηση. Δηλαδή "φτιάχνει" την εφημερίδα.
Έχοντας την γνώση από μέσα, ο Δημ. Κουμπιάς επισημαίνει κάτι που αποτελούσε καλά κρυμμένο μυστικό: Ο συντάκτης ύλης ήταν από τους πιο καλοπληρωμένους στην εφημερίδα. συν κάτι άλλο, που αυτό συνειδητοποιήθηκε με τα χρόνια – πάντως τις τελευταίες δυο-τρεις δεκαετίες – ό,τι δηλαδή αυτή η θέση οδηγούσε όλο και συχνότερα στην κορυφή της ιεραρχίας, στη διεύθυνση σύνταξης, στη διεύθυνση ακόμη-ακόμη. Δεν ήταν άμοιρον ευθύνης, σ’ αυτό, το γεγονός ότι ο συντάκτης ύλης βρισκόταν σταθερά "εκεί", στην εφημερίδα, σε αντίθεση με πιο προβεβλημένους συντάκτες ή ρεπόρτερ που κινούνταν "έξω" (κι έτσι αποκτούσαν φιγούρα δημόσια, όχι όμως αναγκαστικά και ισχύ), και από αυτόν περνούσαν όλα τα νήματα του προϊόντος "εφημερίδα".
Ποιος είναι ο Δημήτρης Κουμπιάς
Ο συγγραφέας, που έχει θητεύσει, σε διευθυντικές θέσεις σε εφημερίδες και έχει διδάξει δημοσιογραφία τόσο σε ιδιωτικές σχολές, όσο και σε σεμινάρια του Παντείου Πανεπιστημίου και της ΕΣΗΕΑ, αποτυπώνει τη σπουδαιότητα της ειδικότητας του συντάκτη ύλη στη δημοσιογραφία. Μιας ειδικότητας σχεδόν άγνωστης στο ευρύ κοινό που, χωρίς αυτήν, δεν θα υπήρχαν εφημερίδες.
Το βιβλίο απευθύνεται σε όλους όσοι επιθυμούν να ασχοληθούν με τον δημοσιογραφικό κλάδο, αλλά και σε αυτούς που επιθυμούν να γνωρίσουν εκ των έσω πώς στήνεται μία εφημερίδα, πώς λειτουργεί το ρεπορτάζ, πώς ξεχωρίζει η πραγματική είδηση από τα fake news, ποια η διαφορά της ειδησεογραφίας και των social media. Με χρηστικά παραδείγματα για την ορθή χρήση της γλώσσας, αλλά και πλούσια πληροφόρηση για τον κόσμο των media σε Ελλάδα και εξωτερικό, το βιβλίο μεταβαίνει από το πριν στις σύγχρονες προκλήσεις της δημοσιογραφίας και την ανάγκη προάσπισης της δεοντολογίας.