Του Κώστα Κατίκου

Μεγαλύτερη σύνταξη αξιοποιώντας 6 κλειδιά του ασφαλιστικού μπορούν να κατοχυρώσουν οι υποψήφιοι συνταξιούχοι που πρόκειται να καταθέσουν αίτηση συνταξιοδότησης είτε ως το τέλος του 2025, είτε μέσα στο 2026.

Τα κλειδιά αυτά είναι:

1.Χρόνος υποβολής της αίτησης.  

2.Εξαγορά πλασματικών ετών.

3.Έξοδος με πλήρη αντί μειωμένη σύνταξη (βοηθά και η εξαγορά πλασματικού χρόνου) 

4.Αξιοποίηση παράλληλης και διαδοχικής ασφάλισης για θεμελίωση δικαιώματος με ευνοϊκότερες προϋποθέσεις. 

5.Επιλογή προσαύξησης της σύνταξης αντί δεύτερης ανταποδοτικής όταν υπάρχουν εισφορές παράλληλα σε δυο ταμεία ως το 2016.

6.Επιλογή συνέχισης της απασχόλησης μετά τη συνταξιοδότηση, για μελλοντική προσαύξηση σύνταξης από τον επιπλέον χρόνο εργασίας.

Ειδικότερα:

*Η διαφορά με το χρόνο υποβολής της αίτησης, αν δηλαδή γίνει στο επόμενο δίμηνο ή στον επόμενο χρόνο έγκειται στο γεγονός ότι οι συνταξιούχοι με αίτηση το 2025, θα πάρουν την αύξηση του 2026, στην εθνική αλλά και στην ανταποδοτική σύνταξη, ενώ με αίτηση το 2026, θα πάρουν την αυξημένη εθνική σύνταξη και την ανταποδοτική που θα υπολογιστεί βάσει των συντάξιμων αποδοχών και του χρόνου ασφάλισης, χωρίς επιπλέον αύξηση. Αν δηλαδή η αύξηση για το 2026 θα είναι 2,4% οι μεν ασφαλισμένοι που θα υποβάλουν αίτηση μέσα στο 2025, θα πάρουν το 2,4% στην εθνική και στην ανταποδοτική, ενώ όσοι κάνουν αίτηση το 2026, θα πάρουν την αύξηση 2,4% μόνον στην εθνική σύνταξη.

Προσοχή: Για να θεωρηθούν οι ασφαλισμένοι συνταξιούχοι του 2025, θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, γιατί βάσει νόμου η έναρξη καταβολής των συντάξεων είναι ο επόμενος μήνας από την υποβολή της αίτησης. Ως εκ τούτου  οι ασφαλισμένοι που θα υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης μέχρι τέλος Νοεμβρίου θα έχουν έναρξη πληρωμής σύνταξης τον Δεκέμβριο και θα δικαιούνται την αύξηση για το 2026 καθώς θα θεωρηθούν συνταξιούχοι του 2025. Αντιθέτως με αίτηση τον Δεκέμβριο θα θεωρηθούν συνταξιούχοι του 2026 γιατί η σύνταξη θα αρχίσει να πληρώνεται τον Ιανουάριο και θα δικαιούνται την αύξηση μόνον στην εθνική σύνταξη. 

*Η εξαγορά πλασματικού χρόνου αυξάνει τα συντάξιμα έτη και δίνει μεγαλύτερο ποσοστό αναπλήρωσης, άρα οδηγεί ντε φάκτο σε υψηλότερη ανταποδοτική σύνταξη. Για παράδειγμα στα 38 έτη ασφάλισης η σύνταξη υπολογίζεται με ποσοστό αναπλήρωσης 44,91% ενώ με εξαγορά 2 ετών και  40 έτη ασφάλισης το ποσοστό αναπλήρωσης ανεβαίνει στο  50%.  Στα αρνητικά της εξαγοράς είναι το κόστος που θεωρείται υψηλό καθώς αντιστοιχεί σε μηνιαία εισφορά αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης ίση με το 20% των μικτών αποδοχών. Για παράδειγμα με μισθό 1.700 ευρώ η αναγνώριση πλασματικού χρόνου κοστίζει  340 ευρώ το μήνα, ή  8.160  ευρώ συνολικά για 2 χρόνια. Με 38 χρόνια και συντάξιμο μισθό 1.700 ευρώ η ανταποδοτική σύνταξη βγαίνει στα 763 ευρώ ενώ με τα 2 έτη εξαγοράς και συνολικά 40 χρόνια ασφάλισης η ανταποδοτική ανεβαίνει στα 850 ευρώ, δηλαδή σχεδόν 90 ευρώ παραπάνω.  

*Το καθεστώς συνταξιοδότησης, και αν ο ασφαλισμένος αποχωρεί με όριο ηλικίας για πλήρη σύνταξη ή με όριο ηλικίας για μειωμένη σύνταξη, είναι καθοριστικής σημασίας καθώς μπορεί στη μειωμένη, ή έξοδος να γίνεται με χαμηλότερο όριο ηλικίας αλλά οι συνταξιούχοι έχουν πέναλτι 30% στο ποσό της εθνικής σύνταξης. Με τα νέα όρια ηλικίας, ακόμη και η σύνταξη με 35ετία όταν αυτή συμπληρώνεται μετά το 2022, εντάσσεται στο καθεστώς της μειωμένης σύνταξης εφόσον οι ασφαλισμένοι είναι κάτω των 67 ετών. Η μειωμένη σύνταξη μπορεί να μετατραπεί σε πλήρη αν αυξηθούν τα έτη ασφάλισης με εξαγορά πλασματικού χρόνου.

* Ο χρόνος διαδοχικής ασφάλισης αυξάνει τα συνολικά έτη και το συντελεστή υπολογισμού της σύνταξης, ενώ ο χρόνος από παράλληλη ασφάλιση αυξάνει τις συντάξιμες αποδοχές και βελτιώνει το ποσό της σύνταξης. 

*Η επιλογή του τρόπου που θα υπολογιστεί ο παράλληλος χρόνος ασφάλισης που έχει διανυθεί ως το 2016 θεωρείται κομβικής σημασίας καθώς η νομοθεσία δίδει το δικαίωμα στους ασφαλισμένους να πάρουν είτε δεύτερη ανταποδοτική σύνταξη για τον παράλληλο χρόνο ασφάλισης, είτε να τον μετατρέψουν σε προσαύξηση της μιας ανταποδοτικής που θα πάρουν. Σε όλες τις περιπτώσεις παράλληλης ασφάλισης το μεγαλύτερο όφελος στη σύνταξη το δίνει η επιλογή της προσαύξησης αντί της δεύτερης ανταποδοτικής σύνταξης.

*Η συνέχιση της απασχόλησης και μετά τη συνταξιοδότηση προσδίδει μπόνους στους συνταξιούχους καθώς όταν διακόψουν  την εργασία τους θα πάρουν έξτρα ποσό στη σύνταξή τους. Ενδεικτικά, με ένα χρόνο εργασίας και μισθό 1.000 ευρώ η σύνταξη αυξάνεται κατά 8 ευρώ και με μισθό 1.300 ευρώ αυξάνεται κατά 10 ευρώ.