Έπειτα από μια δεκαετία προετοιμασίας και δημόσιου διαλόγου, η περιοχή Όρος Πάρνων - Ακρωτήριο Μαλέας εντάχθηκε επίσημα στο Δίκτυο των Αποθεμάτων Βιόσφαιρας (Biosphere Reserves - BRs) του προγράμματος "'Ανθρωπος και Βιόσφαιρα" (Man and Biosphere - MaB) της UNESCO, καθιστώντας την περιοχή το 4ο Απόθεμα Βιόσφαιρας στη χώρα μας.

Η ένταξη της περιοχής στο δίκτυο Αποθεμάτων Βιόσφαιρας σηματοδοτεί ένα νέο κεφάλαιο για την περιοχή και την Ελλάδα, ενισχύοντας το διεθνές κύρος της χώρας στον τομέα της περιβαλλοντικής διαχείρισης και της προστασίας και ανάδειξης των μνημείων της ιστορίας και του πολιτισμού.

Η απόφαση ελήφθη και ανακοινώθηκε τέλη Σεπτεμβρίου στην 37η Σύνοδο του Διεθνούς Συντονιστικού Συμβουλίου του προγράμματος, που πραγματοποιήθηκε στην πόλη Hangzhou της Κίνας, με τη συμμετοχή εκπροσώπων από 150 χώρες.

"Πριν ακριβώς 10 χρόνια εισήχθη στη δημόσια συζήτηση πρόταση της Αναπτυξιακή Πάρνωνα Α.Ε. να επιδιώξουμε την ένταξη της περιοχής στα Αποθέματα Βιόσφαιρας της UNESCO. (MAB UNESCO). Η παραπάνω στρατηγική για την Αειφόρο Ανάπτυξη και βιωσιμότητα της περιοχής, υιοθετήθηκε με αποφάσεις επτά Δημοτικών Συμβουλίων (Δήμοι: Τρίπολης, Βόρειας Κυνουρίας, Νότιας Κυνουρίας, Σπάρτης, Ευρώτα, Μονεμβασίας, Ελαφονήσου) και του Περιφερειάρχη Πελοποννήσου, Δημήτρη Πτωχού, ενώ επιστολή υποστήριξης έδωσαν πέντε Υπουργεία: Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Πολιτισμού, Παιδείας και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Η πρόταση υποβλήθηκε μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών τον Σεπτέμβρη του 2024" δήλωσε στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Διευθύνων Σύμβουλος του Αναπτυξιακού Οργανισμού Πάρνωνας Α.Ε., Μαρίνης Μπερέτσος με τον ίδιο να υπογραμμίζει ότι "ένα νέο κεφάλαιο με διεθνή αναγνώριση ανοίγει για την Ανατολική Πελοπόννησο".

Η Περιφέρεια Πελοποννήσου υποστήριξε και εξ' αρχής την πρωτοβουλία για την ένταξη της περιοχής του όρους Πάρνωνα, από το οροπέδιο της Τρίπολης και την κοιλάδα του Ευρώτα μέχρι τον κάβο Μαλιά στα Αποθέματα Βιόσφαιρας της Unesco.

"Η ανακήρυξη της περιοχής -που αποτελεί μια κορυφαία στιγμή και για τη χώρα- συμβάλλει τα μέγιστα στην ανανεωμένη ταυτότητα (place brand) της Περιφέρειας Πελοποννήσου και στην αναγνωρισιμότητά της" σημείωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Αναπληρωτής Περιφερειάρχης Πελοποννήσου, και Προέδρος του Αποθέματος Βιόσφαιρας "Όρος Πάρνωνας - Ακρωτήριο Μαλέα" της Unesco, Χρήστος Λαμπρόπουλος υποστηρίζοντας ότι "η επιτυχία οφείλεται επίσης στην υποστήριξη των Δήμων και των τοπικών φορέων και φυσικά στην πολύχρονη και επίπονη εργασία των στελεχών του Αναπτυξιακού Οργανισμού Πάρνωνας Α.Ε., που αποτελεί πολύτιμο αναπτυξιακό εργαλείο της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης" Μάλιστα σημείωσε ότι "η Περιφέρεια Πελοποννήσου προτίθεται να διαθέσει τους απαραίτητους χρηματοδοτικούς πόρους για το σχεδιασμό και την εφαρμογή ενός ειδικού αναπτυξιακού σχεδίου".

Η περιοχή που εντάχθηκε στο διεθνές δίκτυο καλύπτει συνολική έκταση 516.412 εκταρίων, με πληθυσμό περίπου 80.000 κατοίκους, και περιλαμβάνει το οροπέδιο της Τεγέας, την κοιλάδα του Ευρώτα, την οροσειρά του Πάρνωνα έως το Ακρωτήριο Μαλέας, καθώς και την περιβάλλουσα θαλάσσια ζώνη.

Η αναγνώριση αυτή αποτελεί σημαντική διεθνή διάκριση για την Ανατολική Πελοπόννησο, που πλέον συμμετέχει σε ένα δίκτυο άνω των 780 περιοχών παγκοσμίως, οι οποίες εργάζονται για την προστασία της βιοποικιλότητας και την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης.

Σημαντικό πλεονέκτημα της υποψηφιότητας ήταν ο εξαιρετικός φυσικός και πολιτιστικός παράγοντας της περιοχής: τη μοναδική βιοποικιλότητα του Πάρνωνα, τα ιστορικά μνημεία της Μονεμβασιάς και του Μυστρά, τις βυθισμένες πολιτείες της Πλύτρας και του Παυλοπετρίου, την τσακώνικη γλώσσα και υφαντική, καθώς και τα επώνυμα αγροτικά προϊόντα όπως τα μήλα Τεγέας-Πιλαφά, οι οίνοι Μαλβαζία και Μοσχοφίλερο, καθώς και την τσακώνικη μελιτζάνα και τα κάστανα Πάρνωνα.

"Η σημασία τους έγκειται στον συνδυασμό πλούσιας, ακμαίας βιοποικιλότητας, αξιόλογων οικισμών, αρχαιολογικών μνημείων, παραδόσεων, τοπικών προϊόντων και κυρίως της εκπεφρασμένης θέλησης των τοπικών κοινωνιών και αρχών να εφαρμόσουν ένα μακρόπνοο πρόγραμμα Αειφόρου Ανάπτυξης στην περιοχή τους" είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Προέδρος της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής του Προγράμματος ΜΑΒ/UNESCO και του MIO-ECSDE, καθηγητής Μιχαήλ Σκούλλος.

Και τόνισε ότι "αυτό επετεύχθη μέσω συμμετοχικών ενεργειών και τη στήριξη του τοπικού προγράμματος LEADER/CLLD του Αναπτυξιακού Οργανισμού Πάρνωνα, μετά από επίπονες προσπάθειες πολλών ετών υπό την συνεχή και ουσιαστική καθοδήγηση της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής του Προγράμματος ΜΑΒ/UNESCO και την βοήθεια του Μεσογειακού Γραφείου Πληροφόρησης για το Περιβάλλον, τον Πολιτισμό και την Αειφόρο Ανάπτυξη (MIO-ECSDE)".

Στόχος του προγράμματος MaB είναι η ενίσχυση της ισορροπίας μεταξύ ανθρώπου και φύσης, μέσα από τη συνδυασμένη προσέγγιση των φυσικών και κοινωνικών επιστημών, με έμφαση στη διατήρηση των οικοσυστημάτων και την ανάπτυξη τοπικών κοινωνιών.

Τα επόμενα βήματα

Στους άμεσους στόχους της Αναπτυξιακή Εταιρίας Πάρνωνα και της Συντονιστικής Επιτροπής είναι η εκπόνηση ενός πολυετούς σχεδίου διαχείρισης καθώς και η διασφάλιση χρηματοδοτικών πόρων για δράσεις που θα συνδυάζουν τη διατήρηση της βιοποικιλότητας με τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Όπως επισήμανε ο επιχειρησιακός συντονιστής του Αποθέματος Βιόσφαιρας "Όρος Πάρνωνας - Ακρωτήριο Μαλέα" της Unesco, Κοσμάς Σιδηρόπουλος "τώρα έχουμε μπροστά μας το έργο της μόχλευσης πόρων, δημόσιων και ιδιωτικών, προκειμένου να συμβάλλουμε στην επιτυχία τους οράματός μας, που δεν είναι άλλο από τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, την ενίσχυση των παραγωγικών δραστηριοτήτων και της τοπικής οικονομίας με αειφορία, την έρευνα και την εκπαίδευση, ιδίως των νέων".

Σύμφωνα με τον ίδιο "η συμμετοχή των ανθρώπων της περιοχής, των Δήμων της Περιφέρειας και των τοπικών κοινωνικών φορέων είναι αυτή που θα κρίνει αύριο το έργο μας. Αποσκοπούμε σε μια κοινή προσπάθεια, με ενεργά και συμμέτοχα μέλη όλους μας. Διαθέτουμε τη γνώση, την εμπειρία και τη θέληση".

Τι είναι το πρόγραμμα MaB;

Το πρόγραμμα 'Ανθρωπος και Βιόσφαιρα (Man and the Biosphere Programme - MaB) της UNESCO εγκαινιάστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 και έχει ως στόχο τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ ανθρώπου και περιβάλλοντος με τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.

Η εφαρμογή του προγράμματος MaB γίνεται μέσω της ανακήρυξης, παγκοσμίως, εκτάσεων οι οποίες ονομάζονται Αποθέματα Βιόσφαιρας (Biosphere Reserves). Πρόκειται για περιοχές όπου ο 'Ανθρωπος και η Φύση συνυπάρχουν αρμονικά, μέσω της διατήρησης του φυσικού πλούτου και του πολιτισμού.

Ένας χώρος δηλαδή, όπου η προστασία και διατήρηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς συνδυάζονται με την έρευνα, την εκπαίδευση, την τοπική συμμετοχή και την αειφόρο ανάπτυξη.