Ένα ταξίδι τέχνης και διανόησης ήταν το Φεστιβάλ της Χίου που οργάνωσε φέτος η Περιφέρεια βορείου Αιγαίου υπό τον χαρακτηριστικό τίτλο "Με την αύρα του Χθες, στον Πολιτισμό του Αύριο: από την Αρχαιότητα στην Τεχνητή Νοημοσύνη".

Το φεστιβάλ που οργάνωσε για τέταρτη χρονιά η Περιφέρεια και το οποίο πλέον αποτελεί "όραμα και αποστολή" όπως χαρακτηριστικά λέει ο περιφερειάρχης Κώστας Μουτζούρης είχε σαν αποτέλεσμα η Χίος να γίνει σημείο συνάντησης κορυφαίων προσωπικοτήτων από όλο τον κόσμο, ένα ανοιχτό θέατρο Πολιτισμού και σύγχρονης δημιουργίας. "Ενώνοντας, λέει ο κ. Μουτζούρης, ιδέες, αξίες και εποχές με τρόπο που μόνο η Τέχνη ξέρει και μπορεί."

Στη διάρκειά του ιστορικοί χώροι, αρχαιολογικά και αρχιτεκτονικά μνημεία, εμβληματικά τοπόσημα, ατμοσφαιρικά καστροχώρια ήταν το ονειρικό σκηνικό μιας πανθομολογούμενα μοναδικής πολιτιστικής συνύπαρξης .

Στο Εμπορειός, στον Αρχαιολογικό Χώρο των ανασκαφών, μίλησαν για την ιστορία και τις αρχαιότητες της Χίου ο Βασίλης Λαμπρινουδάκης, ομότιμος καθηγητής Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ και η Rebecca Sweetman, καθηγήτρια και διευθύντρια της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Αθήνα. H βραδιά ολοκληρώθηκε με το χορωδιακό σύνολο Lyrica.

Στο γραφικό λιμάνι στα Καρδάμυλα, η μουσική συνάντηση από τις δύο πλευρές του Αιγαίου με τον Σωκράτη Σινόπουλο και τον Cäglar Fidαn, διάσημους δεξιοτέχνες της λύρας και τον Νίκο Παπαγεωργίου και τον Deryan Turkän στο τραγούδι, απέδειξε ότι η μουσική καταργεί τα σύνορα και γεφυρώνει λαούς και πολιτισμούς.

Στη Νέα Μονή, η βυζαντινολόγος καθηγήτρια του Princeton Teresa Shawcross, και η ακαδημαϊκός και καθηγήτρια του Harvard Ιολη Καλαβρέζου, μίλησαν για την αριστουργηματική αρχιτεκτονική και τέχνη του εμβληματικού αυτού μνημείου της UNESCO συνδέοντας το με τη βυζαντινή ιστορία της Χίου.

Στη συνέχεια στα Αυγώνυμα, το ατμοσφαιρικό μεσαιωνικό χωριό, ο συνθέτης Θοδωρής Οικονόμου παρουσίασε ένα μοναδικό μουσικό σύμπαν με τίτλο "Κύριε Εκέκραξα". Στο νέι ήταν η Αντιγόνη Πάππου.

Αφιέρωμα στην τεχνητή νοημοσύνη

Οι βραδιές Πολιτισμού συνεχίστηκαν στο Castelli το περιβόλι με αύρα αλλοτινής εποχής. Η ιστορική κατοικία του 15ου αιώνα φιλοξένησε θεματικές ενότητες αφιερωμένες στους ηθικούς προβληματισμούς που εγείρει η Τεχνητή Νοημοσύνη, στο Περιβάλλον και την Τέχνη, στην Βιοτεχνολογία και την Καινοτομία θέτοντας στο προσκηνιο τις σύγχρονες προκλήσεις.

Η τριλογία των εκδηλώσεων αυτών ξεκίνησε με τον Παναγιώτη Ροϊλό καθηγητή Συγκριτικής Γραμματολογίας του Harvard και πρόεδρο του "Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών", ο οποίος απηύθυνε διαδικτυακό χαιρετισμό. Ο Νεκτάριος Ταβερναρακης, καθηγητής Μοριακής Βιολογίας Συστημάτων στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης και πρώην πρόεδρος του ΙΤΕ τόνισε τη σημασία της τεχνητής νοημοσύνης στην ιατρική έρευνα κυρίως με βάση το εξατομικευμένο ανθρώπινο γονιδίωμα. Ο Σπύρος Ν. Πολλάλης ομότιμος καθηγητής του Harvard και Πρόεδρος του Κολεγίου Αθηνών αναφέρθηκε στην εκπαίδευση ενώ ο Κωνσταντίνος Φίλης καθηγητής Διεθνών σχέσεων και διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων, στον κίνδυνο διαστρέβλωσης γεγονότων και χειραγώγησης της κοινής γνώμης. Ο Lou Marinoff καθηγητής Φιλοσοφίας στο City University of New York και συγγραφέας του βιβλίου "Πλάτωνας Όχι Πρόζακ!", έθεσε φιλοσοφικά ερωτήματα για τη φύση και την ηθική αξία της τεχνητής νοημοσύνης. Η Xiaojun Ding καθηγήτρια Φιλοσοφιας στο Jiaotong University αντιπαρέβαλε την ανατολική (Κομφούκιος ) και τη δυτική (Σωκράτης ) φιλοσοφία ως οδηγούς για την ηθική ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης.

Στην επομένη ενότητα μετά τον διαδικτυακό χαιρετισμό του Χιώτη Γιάννη Χανδρή, μίλησαν για θέματα Περιβάλλοντος ο αρχιτέκτων Νίκος Σηφουνάκης πρώην υπουργός Πολιτισμού και η Λυδία Καρρά, πρόεδρος της ΕΛΛΕΤ. Η Νίκη Μπουτάρη μίλησε για την πρωτοβουλία του Just a Number , ενώ ο Nickolas Pappas καθηγητής στο City University of New York παρουσίασε φιλοσοφικούς προβληματισμούς σε σχέση με τη νέα εποχή της τεχνητής νοημοσύνης μέσα από την αρχαία ελληνική σκέψη, εστιάζοντας στον Πλάτωνα. Ο Michele Casamonti (Tornabuoni art) , μαζί με τον καλλιτέχνη Νάκη Παναγιωτίδη, παρουσίασαν τη σύγχρονη τέχνη μέσα από 10 λέξεις κλειδιά.

Οι βραδιες στο Castelli ολοκληρώθηκαν με την πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση μεταξύ του Στέλιου Παπαδόπουλου, και της δημοσιογράφου Τασούλας Επτακοίλη, γύρω από την προσωπική του πορεία και τον ρόλο της βιοτεχνολογίας, της οποίας θεωρείται ο "πατέρας".

Τη σκυτάλη παρέλαβαν ο ακαδημαϊκός και καθηγητής Αστροφυσικής Σταμάτης Κριμιζης που ταξίδεψε το κοινό στα αστέρια με ήχους και εικόνες από το διάστημα και ο Δρ Γιώργος Νούνεσης, πρόεδρος του "Δημόκριτου" που παρουσίασε την έρευνα του Κέντρου με έμφαση στους κβαντικούς υπολογιστές και την καινοτομία. Ο Darwin Caldwell, καθηγητής Ρομποτικής και πρόεδρος του Ιταλικού Τεχνολογικού Ινστιτούτου παρουσίασε τις εξελίξεις στη ρομποτική, με ομιλία που είχε τίτλο "άνθρωποι και ανθρωποειδή".

Η μουσική στο Castelli είχε πρωταρχικό ρόλο τις βραδιές αυτές με τραγούδια από τον ελληνικό και ξένο κινηματογράφο με τη Νινέττα Βαφειά και τον Φώτη Νέζη στο πιάνο και τη Σοφία Παπαδημητροπούλου τραγούδι. Η διεθνούς φήμης Χιώτισσα υψίφωνος Χριστίνα Πουλίτση με τη συνοδεία του Δημήτρη Γιάκα στο πιάνο, μάγεψε το κοινό με τη μοναδική φωνή της. Το περιβόλι πλημμύρισε με άριες προσφέροντας στιγμές συγκίνησης που μόνο μια εξαιρετική ερμηνεια όπερας μπορεί να δώσει.

Στη συνέχεια, σε μια ιταλική βραδιά στην κατάμεστη πλατεία του ιστορικού Γενοβέζικου Κάστρου της Χίου με την παρουσία του Ιταλού Πρέσβη Paulo Cuculi , οι μουσικοί του φημισμένου θεάτρου Carlo Felice της Γένοβας, έπαιξαν έργα των Ludwig van Beethoven και Nicolò Paganini. Ακολούθησαν παραδοσιακοί χοροί και τραγούδια της Κάτω Ιταλίας και της Απουλίας από το συγκρότημα Agrιko.

Πολιτιστικές εκδηλώσεις

Μια ξεχωριστή εκδήλωση αφιερωμένη στην ταινία ΥΠΑΡΧΩ του Στελιου Καζαντζιδη πραγματοποιήθηκε στο Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο της Χίου με την προβολή της ταινίας "Υπάρχω" και με την παρουσία του σκηνοθέτη Γιώργου Τσεμπερόπουλου, της σεναριογράφου Κατερίνας Μπέη και της πρωταγωνίστριας της ταινίας Ασημένιας Βουλιώτη.

Η βραδιά ολοκληρώθηκε με Χιώτες καλλιτέχνες σε τραγούδια του Στέλιου Καζαντζίδη στην πλατεία της Χίου.

Το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής παρουσίασε το δίπτυχο χορού "Return of the Summer" στο Πετροκάραβο του Βροντάδου, στο πλαίσιο της φετινής του ευρωπαϊκής του περιοδείας, με χορογραφίες του διευθυντή Μπαλέτου Κωνσταντίνου Ρήγου, σε μουσική του Εκτόρ Μπερλιόζ, καθώς και του Γιάννη Μανταφούνη, σε μουσική του καλλιτεχνικού διευθυντή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Γιώργου Κουμεντάκη. Το Πετροκάραβο την ώρα του ηλιοβασιλέματος, υπήρξε μοναδικό σκηνικό για το δίπτυχο της Λυρικής που πρόσφερε πνευματική ανάταση και στιγμές σπάνιας αισθητικής απόλαυσης στο κοινό που κατέκλυσε τον χώρο .

"Με την αύρα του χθες" διάχυτη στη θεματολογία του Φεστιβάλ που μέσα από αυθεντικές βιωματικές εμπειρίες προβάλλει την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά τού τόπου οργανώθηκε στον Αη Γιώργη Συκούση με τον ιστορικό Ναό γιορτή γαστρονομίας και παραδοσιακό γλέντι με τους τοπικούς συλλόγους με το σεφ Πέτρο Συρίγο.

Το Φεστιβάλ ολοκληρώθηκε με τον πιο επιβλητικό και ατμοσφαιρικό τρόπο, στην κεντρική πλατεία του Ανάβατου, του "Μυστρά της Χίου". Το Μεσαιωνικό αυτό χωριό που η ιστορία του χάνεται στα Βυζαντινά χρόνια και τη μοναδική του κάτοικο την κ. Σμαράγδα που παρέστη στην εκδήλωση γέμισε ασφυκτικά από κόσμο. Η συγκλονιστική ερμηνεία της Καρυοφυλλιάς Καραμπέτη, στο μονόλογο της Μήδειας με μουσική συνοδεία στο πιάνο από τον μαέστρο Μάρκελλο Χρυσικόπουλο καθήλωσε το κοινό, δημιουργώντας μια εμπειρία βαθιάς καλλιτεχνικής συγκίνησης και μέθεξης που θα μείνει αξέχαστη σε όσους την παρακολούθησαν.

Το 4ο Φεστιβάλ Χίου πραγματοποιήθηκε υπό την Αιγίδα της UNESCO Greece, της Ιταλικής και της Ελβετικής Πρεσβείας.

"Οι λαμπρές προσωπικότητες που παρέστησαν, ακαδημαϊκοί και καλλιτέχνες σε συνδυασμό με την κρυμμένη ομορφιά και την αυθεντικότητα του τόπου, συνέθεσαν ένα συναρπαστικό μωσαϊκό που αποδεικνύει πως η Χίος δεν αποτελεί μόνο τόπο μνήμης αλλά και πηγή έμπνευσης για το μέλλον" λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο περιφερειάρχης Κώστας Μουτζούρης.