Του Παναγιώτη Στάθη

Σοβαρή κρίση προκαλείται εντός της Δικαιοσύνης με τους δικαστές να προχωρούν από τη Δευτέρα έως και σήμερα  2ωρες διακοπές συνεδριάσεων από τις 10 έως τις 12 αλλά και δημοψήφισμα για διατάξεις του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης μάλιστα – ενόψει της σημερινής προγραμματισμένης συνάντησης με την ηγεσία της ΕνΔΕ,  αντέδρασε με δριμύ τρόπο αναφέροντας ότι  "όποια επί μέρους διαφωνία της "Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων" σε ένα υπό διαμόρφωση και εξέλιξη νομοσχέδιο, που εξυπηρετεί την αναβάθμιση της ποιότητας και την επιτάχυνση της αστικής δίκης δεν δικαιολογεί την αποχή των δικαστικών λειτουργών από την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Όχι μόνο είναι πρόωρη αλλά προκαταλαμβάνει τη δεοντολογία της διαβούλευσης και τελεί σε αντίθεση με την ισχύουσα συνταγματική πρόβλεψη, που απαγορεύει οποιαδήποτε μορφή απεργίας στους δικαστικούς λειτουργούς" .

Τα σημεία τριβής

Ουσιαστικά οι δικαστές θεωρούν ότι υπάρχουν (μεταξύ άλλων) 4 σημεία στο νομοσχέδιο για τις αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας που τέθηκε σε διαβούλευση , για τα οποία είχαν λάβει δεσμεύσεις από το Υπουργείο, οι οποίες δε τηρήθηκαν.

Α) Το θέμα του πλαφόν (ταβάνι) στην ετήσια  χρέωση δικογραφιών ανά δικαστή: Όπως λένε η συμφωνία ήταν να υπάρξει πλαφόν στις 130 δικογραφίες στον πρώτο βαθμό αλλά η διάταξη αναφέρει πως αυτό θα είναι οι 150 δικογραφίες. Μάλιστα επισημαίνουν πως η ύλη που θα διαχειριστεί ο δικαστής και ο εισαγγελέας αυξάνεται αφου δεν περιλαμβάνονται στο πλαφόν τα ασφαλιστικά μετρα, οι μικροδιαφορές και  οι υποθέσεις εκουσίας δικαιοδοσίας. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους αυτό σημαίνει περιπου 200 δικογραφίες το χρόνο!

Το επίμαχο άρθρο 147 του νομοσχέδιου που τροποποιεί την παρ. 5 άρθρου 19 Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών αναφέρει μεταξύ άλλων:    

"..Δεν επιτρέπεται η υπέρβαση του ανώτατου αριθμού υποθέσεων που χρεώνονται ανά δικαστικό ή εισαγγελικό λειτουργό, σε ποσοστό μεγαλύτερο του είκοσι τοις εκατό (20%) του προβλεπόμενου στους οικείους κανονισμούς ορίου. Με την επιφύλαξη έκτακτων υπηρεσιακών αναγκών, για τους δικαστές της πολιτικής δικαιοσύνης ο ανώτατος αριθμός αναλογούσας χρέωσης δεν μπορεί να υπερβαίνει ανά δικαστικό έτος, τις εκατόν πενήντα (150) δικογραφίες σε υποθέσεις Πρωτοδικείου και τις εβδομήντα (70) δικογραφίες σε υποθέσεις Εφετείου. Στα αριθμητικά όρια του προαναφερόμενου εδαφίου δεν συνυπολογίζονται υποθέσεις ασφαλιστικών μέτρων, εκούσιας δικαιοδοσίας και μικροδιαφορών…Προς τον σκοπό της ισομερούς κατανομής υποθέσεων, με τον κανονισμό θεσπίζεται σύστημα με το οποίο κατατάσσονται οι υποθέσεις, ανάλογα με τη σοβαρότητα και τη δυσχέρειά τους, υποχρεωτικά και αποκλειστικά από το ένα (1) που αντιστοιχεί στην λιγότερο απαιτητική έως το πέντε (5) που αντιστοιχεί στην πιο απαιτητική"…

"Αυτόματο πειθαρχικό"

Β-Γ) Οι δικαστές αντιδρούν σε άλλα δυο σημεία: Στο συνδυασμό αύξησης δικαστικής ύλης, όπως περιγράφουν, και μείωσης του υποχρεωτικού χρόνου έκδοσης απόφασης στους 6 μήνες (από 8 μέχρι σήμερα) με την υποχρέωσης ενημέρωσης των διαδίκων για τυχόν παρέκκλιση από το χρόνο και κίνηση αυτόματου πειθαρχικού ελέγχου. Αφενός αναφέρουν την επιβάρυνση τους που είναι ήδη μεγάλη, το γεγονός ότι μπορεί να καθυστερήσουν λόγω προβλημάτων που άπτονται προσωπικά δεδομένα τα οποία θα αναγκάζονται να κοινοποιούν και τέλος πως ήδη προβλέπεται με την παρέλευση του 8μηνου (που ισχύει σήμερα) δυνητική δυνατότητα πειθαρχικού ελέγχου.

Το άρθρο 32 του νομοσχέδιου προς αντικατάσταση του άρθρου 307 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας , αναφέρει μεταξύ άλλων:

-Στην τακτική και στις ειδικές διαδικασίες η οριστική απόφαση εκδίδεται εντός έξι (6) μηνών από την ημερομηνία συζήτησης της υπόθεσης.

-Στη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας η οριστική απόφαση εκδίδεται εντός τεσσάρων (4) μηνών από τη συζήτηση της υπόθεσης.

-Στη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων η οριστική απόφαση εκδίδεται εντός ενός (1) μηνός από τη συζήτηση της υπόθεσης.

-Αν ο δικαστής που έχει χρεωθεί την υπόθεση διαπιστώσει ότι πρόκειται να υπερβεί την κατά περίπτωση προβλεπόμενη προθεσμία της παρ. 1 για την έκδοση της απόφασης, οφείλει να ενημερώσει εγγράφως τον προϊστάμενο του δικαστηρίου για τους λόγους της καθυστέρησης και να δηλώσει το επιπλέον διάστημα που απαιτείται για την έκδοσή της, το οποίο δεν πρέπει να υπερβαίνει τους δύο (2) μήνες

-Ο προϊστάμενος του δικαστηρίου υποχρεούται να διαβιβάσει το εν λόγω έγγραφο στον Άρειο Πάγο και στον επιθεωρητή, ενώ το δικαστήριο οφείλει να ενημερώσει τους διαδίκους για την καθυστέρηση στην έκδοση της απόφασης που τους αφορά και για τον χρόνο στον οποίο προβλέπεται η έκδοσή της.

Δ) Οι δικαστές αντιδρούν επίσης στην πρόβλεψη πως θα πρέπει με την κατάθεση της αγωγής να πραγματοποιούν ουσιαστικά προέλεγχο , νομικό και ουσιαστικό , θεωρώντας πως θα πρέπει ουσιαστικά να καταβάλλουν διπλή δουλειά, η οποία όφειλε να γίνεται από τους δικηγόρους των διαδίκων.  Ουσιαστικά δεν αντιλέγουν να ελέγχουν για τα τυπικά ζητήματα αλλά μέχρι εκεί.

Το άρθρο 28 του νομοσχέδιου, που αντικαθιστά  το άρθρο 237 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αναφέρει μεταξύ άλλων:

"Εντός τριάντα (30) ημερών μετά τη χρέωση, ο δικαστής του μονομελούς ή ο εισηγητής του πολυμελούς πρωτοδικείου εκδίδει διάταξη, που δεν περιέχει αιτιολογία, εφόσον διαπιστώσει ότι:

α) η αγωγή πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη,

β) η αγωγή είναι μη ασκηθείσα,

γ) για την πληρέστερη εκδίκαση της διαφοράς απαιτείται η εξέταση μαρτύρων ή διαδίκων ή η διενέργεια αυτοψίας ή πραγματογνωμοσύνης, δ) απαιτείται η ένωση ή συνεκδίκαση περισσοτέρων δικών, ο χωρισμός ή η διαδοχική εξέταση αιτήσεων, ή η αναστολή της δίκης, αντίστοιχα κατά τα άρθρα 246 έως 250.

-Αν η αγωγή πάσχει από πραγματική αοριστία, αυτή επισημαίνεται από τον δικαστή με τη διάταξη και ο ενάγων δύναται να τη συμπληρώσει έως δέκα (10) ημέρες πριν από τη συζήτηση με προσθήκη στις προτάσεις.

-Με τη διάταξη, η αγωγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη, εφόσον ο ενάγων τις επόμενες πέντε (5) ημέρες από την έκδοση της διάταξης, δεν αιτηθεί την εκδίκαση της διαφοράς κατά την ορισθείσα δικάσιμο και την έκδοση της απόφασης επί της αγωγής του, καταβάλλοντας προς τούτο, το αργότερο έως τη συζήτηση, παράβολο ύψους διακοσίων (200) ευρώ.

-Σε περίπτωση ήττας του για τον λόγο που διαπίστωσε η διάταξη, το δικαστήριο διπλασιάζει τα δικαστικά έξοδα, διαφορετικά το παράβολο επιστρέφεται στον διάδικο. Αν ο ενάγων δεν αντιλέγει ή δεν συμπληρώσει την αγωγή με προσθήκη στις προτάσεις του, η διάταξη επικυρώνεται, η δίκη περατώνεται και η υπόθεση διαγράφεται από το πινάκιο, εφαρμοζόμενων αναλόγως των διατάξεων περί παραίτησης από το δικόγραφο. Κατά της διάταξης δεν ασκούνται ένδικα μέσα ή άλλα ένδικα βοηθήματα".