Της Βίκυς Κουρλιμπίνη

Όλα τα ξενοδοχεία που είχαν καταχωρηθεί στην Booking.com οποιαδήποτε στιγμή μεταξύ 2004 και 2024, ανεξαρτήτως χώρας στην Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας), μπορούν να διεκδικήσουν αποζημίωση για οικονομικές ζημίες που υπέστησαν λόγω των λεγόμενων "ρήτρων ισοτιμίας" που τους επέβαλε. Αυτός είναι ο σκοπός της δημιουργίας της πλατφόρμας mybookingclaim.com, που υποστηρίζεται από την HOTREC, την πανευρωπαϊκή ένωση ξενοδοχειακών οργανισμών, καθώς και από περισσότερες από 25 εθνικές ενώσεις ξενοδόχων, συμπεριλαμβανομένων και ελληνικών φορέων.

Οι ρήτρες ισοτιμίας (parity clauses) ήταν συμβατικοί όροι που υποχρέωναν τα ξενοδοχεία να μην προσφέρουν χαμηλότερες τιμές ή καλύτερους όρους σε άλλες πλατφόρμες ή ακόμα και στις δικές τους ιστοσελίδες, σε σύγκριση με την Booking.com. Αυτό περιόριζε τον ανταγωνισμό και αύξανε τεχνητά τις προμήθειες που πλήρωναν τα ξενοδοχεία. Στις 19 Σεπτεμβρίου 2024, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκρινε ότι αυτές οι ρήτρες παραβίαζαν το ευρωπαϊκό δίκαιο ανταγωνισμού, ανοίγοντας τον δρόμο για αποζημιώσεις.

Η εκτίμηση είναι ότι τα ξενοδοχεία μπορούν να διεκδικήσουν έως και το 30% των προμηθειών που πλήρωσαν στην Booking.com, συν τους νόμιμους τόκους. Αρχικά, ο ενδιαφερόμενος ξενοδόχος προβαίνει σε εγγραφή στην πλατφόρμα, συμπληρώνοντας τα βασικά στοιχεία του καταλύματος. Ακολουθεί η υποβολή των σχετικών τιμολογίων που έχουν εκδοθεί από την Booking.com, τα οποία αξιοποιούνται για τον υπολογισμό της ενδεχόμενης απαίτησης.

Στη συνέχεια, υπογράφεται ηλεκτρονικά συμφωνία εκχώρησης της απαίτησης στη Stichting Hotel Claims Alliance, έναν ανεξάρτητο, μη κερδοσκοπικό οργανισμό, ο οποίος έχει αναλάβει να προωθήσει συλλογικά τη νομική διεκδίκηση των σχετικών αποζημιώσεων. Η Stichting αναλαμβάνει πλήρως τη διαχείριση της υπόθεσης, χωρίς να απαιτείται περαιτέρω εμπλοκή από την πλευρά των συμμετεχόντων.

Όπως αναφέρεται στην πλατφόρμα, η συμμετοχή στην πρωτοβουλία αυτή είναι δωρεάν και δεν ενέχει κανένα οικονομικό ή νομικό ρίσκο για τα ξενοδοχεία. Όλα τα έξοδα της νομικής διαδικασίας καλύπτονται εξ ολοκλήρου από τον προαναφερθέντα φορέα.

Το ιστορικό

Το 2021, η Booking.com διέκοψε μονομερώς τις συνομιλίες για αποζημιώσεις με την Γερμανική Ένωση Ξενοδόχων (IHA) και κατέθεσε αγωγές εναντίον εκατοντάδων γερμανικών ξενοδοχείων στο Πρωτοδικείο του Άμστερνταμ. Καρπός αυτής της – ακόμη εκκρεμούς – δικαστικής διαμάχης υπήρξε η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 19 Σεπτεμβρίου 2024, με την οποία επιβεβαιώθηκαν τα ευρήματα της Ομοσπονδιακής Αρχής Ανταγωνισμού της Γερμανίας: οι λεγόμενες "ρήτρες ισοτιμίας" (rate parity clauses) που επέβαλε η Booking.com παραβίαζαν τη νομοθεσία περί ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αυτή η εξέλιξη άνοιξε τον δρόμο για ξενοδοχεία σε όλη την Ευρώπη- περιλαμβανομένων των ελληνικών- να διεκδικήσουν αποζημιώσεις. Η συλλογική διεκδίκηση αποζημιώσεων υλοποιείται πλέον με τη νομική και θεσμική υποστήριξη της HOTREC, της πανευρωπαϊκής ένωσης ξενοδοχειακών φορέων.
Ειδικά για τη χώρα μας, όπως αναφέρει σε δελτίο τύπου το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, οι πρακτικές της Booking.com τα τελευταία 20 χρόνια έχουν επιφέρει σοβαρό πλήγμα στον υγιή ανταγωνισμό στον ξενοδοχειακό τομέα. Μέσω των ρητρών ισοτιμίας, τα ξενοδοχεία δεσμεύονταν να μην προσφέρουν χαμηλότερες τιμές ή καλύτερους όρους σε άλλες πλατφόρμες ή στις δικές τους ιστοσελίδες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση του κόστους προμηθειών, τη μείωση των άμεσων πωλήσεων και τον περιορισμό της εμπορικής τους αυτονομίας.

"Πρόκειται για μια ουσιαστική ευκαιρία για τους Έλληνες ξενοδόχους να ασκήσουν τα νόμιμα δικαιώματά τους και να επιδιώξουν την αποκατάσταση των ζημιών που υπέστησαν, συμβάλλοντας παράλληλα στη διαμόρφωση ενός δικαιότερου ψηφιακού περιβάλλοντος στην αγορά τουριστικών υπηρεσιών", δήλωσε ο Πρόεδρος του ΞΕΕ Αλέξανδρος Βασιλικός 

Η υπόθεση θα διευθύνεται και θα υποστηρίζεται από ομάδα εξειδικευμένων και αναγνωρισμένων νομικών και οικονομολόγων του ανταγωνισμού, οι οποίοι ήδη πέτυχαν την απόφαση του ΔΕΕ στις 19 Σεπτεμβρίου 2024.

Όλα τα ξενοδοχεία στην Ελλάδα καλούνται και ενθαρρύνονται να εγγραφούν στο www.mybookingclaim.com. Το Ξ.Ε.Ε. θα αποστείλει κατευθυντήριες οδηγίες και εμπεριστατωμένη ενημέρωση στα μέλη για την εγγραφή στην πλατφόρμα και τα απαιτούμενα έγγραφα τεκμηρίωσης. Η προθεσμία συμμετοχής είναι η 31η Ιουλίου 2025.

Σημειώνεται πως η απόφαση του ΔΕΕ το 2024 (Υπόθεση C-264/23) επιβεβαίωσε ότι οι ρήτρες ισοτιμίας της Booking.com, δηλαδή οι συμβατικοί όροι που απαγόρευαν στα ξενοδοχεία να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές ή καλύτερη διαθεσιμότητα μέσω άλλων καναλιών, παραβίαζαν τους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ. Οι ρήτρες αυτές οδήγησαν σε αυξημένα ποσοστά προμηθειών, καταστολή άμεσων κρατήσεων και στρέβλωση του ανταγωνισμού στις διαδικτυακές κρατήσεις.

Η νομική διεκδίκηση συντονίζεται από το Stichting Hotel Claims Alliance και θα κατατεθεί στα δικαστήρια της Ολλανδίας, επιτρέποντας μια ενιαία και αποδοτική προσέγγιση για την επιβολή του δικαίου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. 

Η δράση υποστηρίζεται από τις εθνικές ενώσεις ξενοδόχων των παρακάτω κρατών: Αυστρία, Βέλγιο, Κροατία, Κύπρος, Τσεχία, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιχτενστάιν, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Νορβηγία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ελβετία.