Του Παναγιώτη Στάθη

Μια σημαντική αλλαγή στην ανακριτική διαδικασία που θα έχουν να αντιμετωπίζουν πλέον οι κατηγορούμενοι όταν βρίσκονται ενώπιον των δικαστικών αρχών, φέρνει νέα διάταξη του Υπουργείου Δικαιοσύνης που ψηφίστηκε στη Βουλή.   

Η αλλαγή αυτή προφανώς συνδέεται με την υπόθεση της Πολεοδομίας της Ρόδου και την απελευθέρωση με όρους των κατηγορουμένων που προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων και παρέμβαση της Προέδρου του Αρείου Πάγου.

Με αυτή για πρώτη φορά, αν ένας κατηγορούμενος αφεθεί ελεύθερος με περιοριστικούς όρους και ο εισαγγελέας εφετών διαφωνήσει μετά από μελέτη της δικογραφίας, τότε μπορεί πλέον να ζητήσει με προσφυγή του από το Συμβούλιο Εφετών  την προφυλάκισή του ή τον κατ΄οίκον περιορισμό του.

Η αιτιολογική έκθεση

Χαρακτηριστικά στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται πως "…επιδιώκεται ο Εισαγγελέας Εφετών που έχει την ανώτατη εποπτεία της ανάκρισης σύμφωνα με το άρθρο 32 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας να έχει το δικαίωμα άσκησης προσφυγής ενώπιον του συμβουλίου εφετών, στις περιπτώσεις που, ενώ μετά το πέρας της απολογίας και με σύμφωνη γνώμη του εισαγγελέα πρωτοδικών, επιβάλλονται στον κατηγορούμενο με διάταξη του ανακριτή περιοριστικοί όροι, εντούτοις από τη μελέτη των στοιχείων της δικογραφίας ο Εισαγγελέας Εφετών διαφωνεί με την επιβολή τους. Τούτο μπορεί να συμβαίνει, δεδομένου ότι ο Εισαγγελέας Εφετών θεωρεί ότι δεν επαρκούν οι περιοριστικοί όροι για την …αποτροπή του κινδύνου τέλεσης νέων εγκλημάτων και η διασφάλιση ότι εκείνος στον οποίο επιβλήθηκαν περιοριστικοί όροι θα παραστεί οποτεδήποτε στην ανάκριση ή στο δικαστήριο και θα υποβληθεί στην εκτέλεση της απόφασης. Αντιθέτως, μπορεί να συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την επιβολή σε βάρος του κατηγορούμενου κατ’ οίκον περιορισμού με ηλεκτρονική επιτήρηση".

Η διάταξη

Συγκεκριμένα, με την ισχύουσα σήμερα διατύπωση του άρθρου 290 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας δινόταν η δυνατότητα στον κατηγορούμενο να καταθέσει προσφυγή ενώπιον του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών μετά την απόφαση του ανακριτή και εισαγγελέα για προσωρινή κράτηση.

Πλέον, όμως, δίνεται η δυνατότητα στον εισαγγελέα Εφετών να προσφύγει ενώπιον του Συμβουλίου Εφετών όχι στην περίπτωση κατά την οποία ο κατηγορούμενος κρίθηκε προσωρινά κρατούμενος αλλά στην περίπτωση στην οποία αφέθηκε ελεύθερος.

Μια τέτοια περίπτωση θυμίζει η υπόθεση με το σκάνδαλο στην Πολεοδομία Ρόδου, η οποία μονοπώλησε επί μέρες τη δικαστική επικαιρότητα μετά την παρέμβαση της προέδρου του Αρείου Πάγου, Ιωάννας Κλάπα, η οποία ζήτησε τον πειθαρχικό έλεγχο των δικαστικών αρχών της Ρόδου  που αποφάσισαν να αφεθούν ελεύθεροι οι εμπλεκόμενοι στο κύκλωμα μετά τις απολογίες τους. Η παρέμβαση Κλάπα προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων από δικαστές, εισαγγελείς και δικηγόρους, με τους τελευταίους να έχουν ζητήσει τον πειθαρχικό έλεγχό της από τον υπ. Δικαιοσύνης.

Το άρθρο

Ετσι, στο άρθρο 290 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, περί προσφυγής του κρατουμένου, προστίθεται παρ. 4Α ως εξής: "Ειδικά όταν επιβάλλονται, με διάταξη του ανακριτή πλημμελειοδικών και με σύμφωνη γνώμη του εισαγγελέα πρωτοδικών, στον κατηγορούμενο μετά την απολογία του, περιοριστικοί όροι, ο εισαγγελέας εφετών, αφού ζητήσει αντίγραφα της δικογραφίας και κρίνει πως με βάση τα στοιχεία της υπόθεσης, συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για να επιβληθεί στον κατηγορούμενο κατ’ οίκον περιορισμός με ηλεκτρονική επιτήρηση ή προσωρινή κράτηση, έχει δικαίωμα, εντός προθεσμίας πέντε (5) ημερών από την έκδοση της διάταξης, να ασκήσει προσφυγή ενώπιον του συμβουλίου εφετών, το οποίο αποφασίζει εντός προθεσμίας πέντε (5) ημερών, για τη διατήρηση των όρων ή την αντικατάστασή τους με κατ’ οίκον περιορισμό με ηλεκτρονική επιτήρηση ή προσωρινή κράτηση, διατάσσοντας ταυτόχρονα την έκδοση σε βάρος του κατηγορουμένου εντάλματος σύλληψης".