ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 21.09

Δεν έχουν τέλος οι σεισμοί στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού, μετά τα 5 Ρίχτερ που "χτύπησαν" τις Κυκλάδες τα ξημερώματα.

Σύμφωνα μάλιστα με το Εργαστήριο Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ, πάνω από 100 σεισμοί καταγράφηκαν στις χθες, Τρίτη, εκ των οποίων 16 μεγέθους από 4,0 έως και 4,5 Ρίχτερ. Ο μεγαλύτερος σεισμός σημειώθηκε στις 09:17 και είχε μέγεθος 4,8 Ρίχτερ.

Οι συνεχείς δονήσεις συντηρούν τις ανησυχίες γύρω από την εξέλιξη του φαινομένου, με τους επιστήμονες να εκφράζουν μια συγκρατημένη αισιοδοξία μεν, χωρίς να αποκλείεται και το ενδεχόμενο ενός επικείμενου κύριου - και κατά συνέπεια μεγαλύτερου - σεισμού. 

Έχουμε καταγράψει ανύψωση της Καλντέρας έως και 4 εκατοστά από τον Αύγουστο του 2024 έως και σήμερα. Επίσης, έχουμε παρατηρήσει οριζόντιες μετακινήσεις της καλντέρας προς ανατολάς κατά περίπου 6 εκατοστά" δήλωσε ο  διευθυντής ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Θανάσης Γκανάς.

Όπως εξήγησε, αυτό είναι αποτέλεσμα της διέγερσης και πρόσθεσε: Δεν μπορώ να πω ότι είναι ανησυχητικό τώρα γιατί το έχουμε δει το 2011-2012 και δεν ακολουθήθηκε από κάποια έκρηξη. Όμως είναι μια σημαντική μεταβολή και πρέπει να την παρακολουθούμε". 

Εξ άλλου, με απόφαση του ΓΓ Πολιτικής Προστασίας, ο Δήμος Αμοργού κηρύσσεται σε κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας, για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών που προέκυψαν από τη σεισμική δραστηριότητα που εκδηλώνεται το τελευταίο χρονικό διάστημα στην παραπάνω περιοχή.

"Δεν έχουμε αποκλείσει το ενδεχόμενο κάποιου μεγαλύτερου σεισμού" δήλωσε χαρακτηριστικά ο Βασίλης Καραστάθης, γενικός διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου.

Όπως τόνισε μιλώντας στην ΕΡΤ, "ουσιαστική εκτίμηση μπορεί να γίνει όταν αρχίσει η αποκλιμάκωση". "Είμαστε πολύ επιφυλακτικοί γιατί αυτές οι σμηνοσειρές έχουν αρκετές αστάθειες στην εξέλιξη" ανέφερε ακόμα.

Σημειώνεται ότι και το Εργαστήριο Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ, στην τελευταία του ενημέρωση για την πορεία της σεισμικής δραστηριότητας στην περιοχή, τόνιζε ότι "δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να ακολουθήσει κύριος σεισμός".

Εν τω μεταξύ, ο σεισμολόγος Άκης Τσελέντης έσπευσε να προειδοποιήσει, εκ νέου, για την πιθανότητα ενός σεισμού μεγέθους ακόμα και 6 Ρίχτερ.

"Στο ερώτημα αν μπορούμε να έχουμε σεισμό της τάξης των 6 Ρίχτερ απαντώ ναι. Ο λόγος είναι ότι αυτός ο σεισμογόνος όγκος τελειώνει αριστερά από ένα πλαγιοκατακόρυφο ρήγμα που έχει μήκος γύρω στα 25 χμ και αν ενεργοποιηθεί (πολύ πιθανό) μπορεί να δώσει περίπου 6 Ρίχτερ" αναφέρει σε ανακοίνωσή του στο Facebook.

"Το χειρότερο σενάριο είναι να ενεργοποιηθεί το μεγάλο ρήγμα της Αμοργού διεύθυνσης ΝΔ - ΒΑ, πράγμα το οποίο δεν φαίνεται μέχρι τώρα και από υπολογισμούς πού έκανα οι οι ασκούμενες σε αυτό από την έως τώρα σεισμικότητα  τάσεις (τάσεις coulomb για τους γνώστες) είναι αμελητέες. Το σενάριο όμως της ενεργοποίησης του (το οποίο απεύχομαι) είναι εφικτό και στην περίπτωση αυτή μιλάμε για σεισμό  αρκετά μεγάλο" αναφέρει ακόμα μεταξύ άλλων.

Από την πλευρά του, ο σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος, επεσήμανε:  "Στις μέχρι στιγμής επίσημες ανακοινώσεις των επιτροπών σεισμικού και ηφαιστειακού κινδύνου πουθενά δεν αναφέρεται άνω οροφή των 6 Ρίχτερ. Ένας πολύ μεγαλύτερος σεισμός δεν θα βοηθούσε. Αν υποτεθεί ότι έχουμε μεγαλύτερο σεισμό ενδεχομένως να αποφορτίσει την κατάσταση αλλά μπορεί να είναι και βλαβερός". Και συμπλήρωσε: "Ο σεισμός με μέγεθος 6 τότε αποκτά δυνατότητες διέγερσης και άλλων ρηγμάτων".

Ατελείωτος ο "χορός" των Ρίχτερ

Από τις πρωινές ώρες συνεχίζεται το μπαράζ των σεισμικών δονήσεων στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού, στην περιοχή της Ανύδρου.

Ειδικότερα λίγο μετά τις 3:00 τα ξημερώματα (03:14) σημειώθηκε σεισμός με μέγεθος 5 στην κλίμακα Pίχτερ με το επίκεντρο της δόνησης να εντοπίζεται 24 χλμ νότια - νοτιοδυτικά της Αρκεσίνης Αμοργού.

Επιπλέον από τις 03:35 έως τις 04:23 καταγράφηκαν 4 σεισμικές δονήσεις άνω των 4 βαθμών με μέγιστο μέγεθος το 4,6 στις 04:14 και επίκεντρο τα 25 χλμ. νοτιοδυτικά της Αρκεσίνης Αμοργού

Παράλληλα διαδοχικές ήταν οι σεισμικές δονήσεις από τις 10.29 έως τις 12.02 στην ίδια περιοχή καθώς καταγράφηκαν 8 σεισμοί άνω των 4 βαθμών της κλίμακας Pίχτερ με ισχυρότερη αυτή που σημειώθηκε στις 10:29 ( 4,9 ) με το επίκεντρο της δόνησης να εντοπίζεται 27 χλμ νοτιοδυτικά της Αρκεσίνης Αμοργού.

Σημειώνεται ότι όπως δήλωσε χθες ο εκπρόσωπος των δύο μόνιμων επιστημονικών επιτροπών του ΟΑΣΠ, που ασχολούνται με τα θέματα της σεισμικής επικινδυνότητας και της μείωσης του σεισμικού κινδύνου, καθώς και τα θέματα του ελληνικού ηφαιστειακού τόξου, καθηγητής Φυσικής Λιθόσφαιρας, Σεισμολογίας και Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής του ΑΠΘ, Κώστας Παπαζάχος, περισσότεροι από 1.100 σεισμοί έχουν συμβεί από την 1η Φεβρουαρίου, με μέγεθος πάνω από 3.

Κ. Παπαζάχος: Ο κόσμος δεν έπρεπε να φύγει από τη Σαντορίνη - Οι σεισμοί θα συνεχιστούν

Την άποψη ότι οι κάτοικοι της Σαντορίνης δεν θα έπρεπε να εγκαταλείψουν το νησί εξέφρασε ο καθηγητής Σεισμολογίας στο ΑΠΘ και πρόεδρος του Ινστιτούτου Μελέτης και Παρακολούθησης του Ηφαιστείου Σαντορίνης (ΙΜΠΗΣ) Κώστας Παπαζάχος, σημειώνοντας ότι οι σεισμικές δονήσεις θα συνεχιστούν. 

Ειδικότερα, ο κ. Παπαζάχος μιλώντας στην ΕΡΤ εξήγησε ότι ακόμα και αν σπάσει το μεγάλο κομμάτι του ρήγματος, η Σαντορίνη ή Ίος, η Ανάφη και η Αμοργός που είναι κοντύτερα, έχουν σε όλα τα μοντέλα περιορισμένες σχετικά επιπτώσεις.

"Μας προβληματίζει το γεγονός ότι είναι δύσκολο και δύσπεπτο από τους κατοίκους να αποδεχτούν ότι αυτές οι ακολουθίες κρατάνε σημαντικό χρονικό διάστημα. Ας υποθέσουμε ότι είναι μια σμηνοσειρά που είναι το πιο πιθανό σενάριο. Δεν είναι κάτι το οποίο θα λήξει αύριο, την Παρασκευή, το Σάββατο, τη Δευτέρα. Είναι κάτι το οποίο κρατάει εβδομάδες, συνήθως σε κάποιες περιπτώσεις και μήνες περισσότερους, καμιά φορά και από δύο και τρεις μήνες. Αυτό είναι το πρόβλημά μας. Ότι αυτή τη στιγμή εμφανίζεται αυτό που λέγαμε "κόπωση κινδύνου" δηλαδή ο κόσμος κουράζεται μετά από κάποιο διάστημα και ταλαιπωρείται από τις συνεχόμενες δονήσεις, δυσκολεύεται να αποδεχτεί ότι αυτές οι ακολουθίες κρατούν ένα σημαντικό χρονικό διάστημα" τόνισε ο κ. Παπαζάχος.

"Ποτέ η Επιτροπή δεν πρότεινε στον κόσμο να φύγει. Δεν είναι ότι ο κόσμος είναι ανασφαλής στη Σαντορίνη και κινδύνευε. Και ειλικρινά ο κόσμος έφυγε από τη Σαντορίνη γιατί είναι δύσκολη η ψυχολογική διαχείριση των συνεχόμενων δονήσεων χωρίς τη γένεση του σεισμού, ιδιαίτερα από μικρά παιδιά. Γι αυτό και τα σχολεία έχουν κλείσει, τα σχολεία δεν έχουν κλείσει γιατί φοβόμαστε ότι θα καταρρεύσει το σχολείο αύριο από έναν ισχυρότερο σεισμό. Οι έλεγχοι που έχουν γίνει μέχρι στιγμής δεν έχουν άσχημα αποτελέσματα. Δείχνουν ότι τα κτήρια συμπεριφέρθηκαν πάρα πολύ καλά. Είναι όμως προφανές ότι δεν μπορείς να κάνεις μάθημα μέσα σε μία αίθουσα με 20 παιδάκια τα οποία κουνιούνται συνέχεια στους ρυθμούς του Εγκέλαδου. Όμως ποτέ καμιά επιτροπή και κανένα όργανο της πολιτείας και κανείς άλλος δεν είπε στον κόσμο "φύγετε από τη Σαντορίνη”. Ο κόσμος θα βρεθεί μπροστά στο ψυχολογικό δίλημμα του τι να κάνει και πότε να γυρίσει. Αν το θέμα του είναι η σεισμική δραστηριότητα πρέπει να πούμε στον κόσμο ότι αυτό θα κρατήσει για κάποιο διάστημα. Επίσης, να ξέρετε ότι έχουμε κάνει και σενάρια για τη Σαντορίνη, για μεγαλύτερους σεισμούς και γενικά τα σενάρια μέχρι στιγμής δεν είναι άσχημα" πρόσθεσε.

"Εδώ η ακολουθία είναι στην Άνυδρο. Ακόμα και αν σπάσει το μεγάλο κομμάτι του ρήγματος η Σαντορίνη ή Ίος, η Ανάφη και η Αμοργός που είναι κοντύτερα, έχουν σε όλα τα μοντέλα περιορισμένες σχετικά επιπτώσεις. Πολύ απλά ποτέ ο κόσμος, κατά τη ταπεινή μου άποψη, δεν έπρεπε να φύγει από τη Σαντορίνη. Αντιλαμβάνομαι και σέβομαι ότι κάποιος δύσκολα μπορεί να χειριστεί ψυχολογικά την πίεση των σεισμών" σημείωσε ο κ. Παπαζάχος.

Ο ίδιος έκανε λόγο για ένα πρωτόγνωρο φαινόμενο. "Για τα δεδομένα του ελληνικού χώρου μια τόσο μεγάλη ακολουθία με σεισμούς πολύ μεγάλους, μεγάλους για το επίπεδο μιας ακολουθίας, χωρίς ισχυρό σεισμό, είναι πρωτόγνωρο. Δηλαδή είναι μία δύσκολη ακολουθία. Υπάρχουν πολλές σμηνοσειρές οι οποίες έχουν ανησυχήσει τον κόσμο. Αυτή έχει ιδιαίτερα μεγάλους σεισμούς, έχει όμως το πλεονέκτημα ότι είναι στο θαλάσσιο χώρο. Συνεπώς είναι ένα φαινόμενο πραγματικά ιδιαίτερο. Θα ενθυμίζει μία εξαιρετική ακολουθία. Αυτό δεν μπορεί να αλλάξει. Το κακό σε αυτήν την περίπτωση είναι ότι αυτά τα φαινόμενα κρατάνε σημαντικό χρονικό διάστημα. Ξέρω ότι γινόμαστε δυσάρεστοι, αλλά πρέπει η κοινωνία να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα, ότι αυτό το πράγμα μπορεί να συμβαίνει για σημαντικό χρονικό διάστημα".

Για το ηφαίστειο της Σαντορίνης σημείωσε ότι δεν έχει αλλάξει κάτι από την ανακοίνωση που έχει βγάλει η Πολιτική Προστασία στα τέλη του Γενάρη. "Δηλαδή υπάρχει μία ήπια έξαρση μέσα στη Σαντορίνη, η οποία οφείλεται σε μία διέγερση του ηφαιστείου, η οποία έχει ξεκινήσει περίπου από το καλοκαίρι. Αυτό είναι ένα φαινόμενο μόνιμο, το οποίο δεν μας απασχολεί αυτή τη στιγμή γιατί είναι πιο αργό στην εξέλιξη, αλλά αυτό υπάρχει και το έχουμε ανακοινώσει από τον Γενάρη και είναι ξεχωριστό. Όσον αφορά το Κολούμπο η ακολουθία είναι πολύ μακριά από το ηφαίστειο. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι υπάρχει δραστηριοποίηση του Κολούμπο, δραστηριοποίηση τέτοια που να δημιουργεί υποψίες διαφορετικές. Από την ανατολική μεριά της Σαντορίνης η ακολουθία που μας απασχολεί είναι η σεισμική ακολουθία που είναι στην Άνυδρο".

Κ. Συνολάκης: Πιθανή μια μικρή ηφαιστειακή έκρηξη

Πιθανό θεωρείται το ενδεχόμενο μιας μικρής ηφαιστειακής έκρηξης, σύμφωνα με τον Κώστα Συνολάκη. 

Ο καθηγητής της Ακαδημίας Αθηνών, Κώστας Συνολάκης, μίλώντας στον ΑΝΤ1 και αναφερόμενος στη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή των Κυκλάδων, είπε ότι "θα δούμε που θα οδηγήσει η σεισμική δραστηριότητα κι αν θα έχουμε μια ισχυρότερη δόνηση".

Σχετικά με το ενδεχόμενο μιας ηφαιστειακής έκρηξης, ανέφερε ότι, "από το καλοκαίρι έχει ξεκινήσει μια παραμόρφωση στο έδαφος στην περιοχή της Καλντέρας. Επίσης στο Κολόμπο, έχουμε αέρια που αναδύονται από τον βυθό. Αυτά σε συνδυασμό με τις σεισμικές δονήσεις και τη μετακίνηση ηφαιστειακών υγρών προς την επιφάνεια, καθιστούν πιθανή μια ηφαιστειακή έκρηξη, όχι όμως μεγάλης ισχύος".

Περισσότεροι από 100 σεισμοί στις 11 Φεβρουαρίου στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού    

Σύμφωνα με τα στοιχεία καθημερινής ανάλυσης σεισμικών δεδομένων του εργαστηρίου (χωρίς χρήση μεθόδων μηχανικής μάθησης), κατά την 11η Φεβρουαρίου έχουν καταγραφεί πάνω από 100 σεισμοί, εκ των οποίων 16 με μεγέθη M≥4.0 και 4 με Μ≥4.5, ενώ ο μεγαλύτερος σεισμός σημειώθηκε στις 09:17:20 τοπική ώρα και είχε μέγεθος 4.8.

Σύμφωνα με τη σημερινή ανακοίνωση της Διεπιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ, από την έναρξη της σεισμικής δραστηριότητας στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού στις 26 Ιανουαρίου έως και τις 10 Φεβρουαρίου 2025, το Εργαστήριο Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ έχει ανιχνεύσει και εντοπίσει συνολικά, με αυστηρά κριτήρια για τη διασφάλιση της ποιότητας των αποτελεσμάτων, περισσότερους από 15.300 σεισμούς με μεθόδους μηχανικής μάθησης, εκ των οποίων άνω των 13.200 με μεγέθη Μ³1.0.

Στις 10 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν πάνω από 1.200 σεισμοί, με ~240 να έχουν μέγεθος Μ³2.5, 13 σεισμούς με Μ³4.0, και 4 σεισμούς με Μ³4.5, με τον μεγαλύτερο σεισμό να έχει μέγεθος 5.2.

Σημειώνεται επίσης ότι νωρίς το πρωί σήμερα, Τετάρτη 12 Φεβρουαρίου (03:14:55 τοπική ώρα) εκδηλώθηκε νέος σεισμός μεγέθους 5.0 με χειρακτική λύση επικέντρου περίπου 5,5 km νοτιοδυτικά της νησίδας Ανύδρου. Σε σχέση με τις 9 Φεβρουαρίου, τα αποτελέσματα για την 10η Φεβρουαρίου δείχνουν μετανάστευση της σεισμικότητας προς τα βορειοανατολικά, ενδεχόμενα σε διαφορετικό τμήμα ρήγματος, με επίκεντρα ανατολικά από την Άνυδρο, ενώ οι μεγαλύτεροι σεισμοί εκδηλώθηκαν βόρεια από την Άνυδρο.