Του Παναγιώτη Στάθη

Η είδηση για τις παραδοχές σχετικά με την ιδιωτική χρηματοδότηση των κομμάτων από τον Θόδωρο Τσουκάτο, έγινε –πρόσφατα– και πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης με τον ισχυρισμό ότι το ΠΑΣΟΚ "δεν λέει κουβέντα" ενώ κυβερνητικό στέλεχος τα έβαλε με τα ΜΜΕ διότι "έθαψαν"- ή δεν προέβαλαν επαρκώς-  την είδηση.  

Θα μπορούσε λοιπόν κάποιος να αντιπαραβάλει αυτή τη θεωρία, με την τύχη που είχε πρόσφατα η είδηση πως  ασκήθηκαν κακουργηματικές διώξεις για δάνεια της τράπεζας Αττικής. Με βάση όσα έχουν λεχθεί κατά καιρούς για την προνομιακή σχέση που απολάμβαναν συγκεκριμένοι επιχειρηματίες, φιλικοί προς την κυβέρνηση, από την τράπεζα, προφανώς θα μπορούσε κάποιος να πει, ότι τα συγκεκριμένα (ποινικά ελεγκτέα) δάνεια μοιάζουν να έχουν μείνει …ορφανά.

Αγνώστου πολιτικού πατρός εν ολίγοις.  Προφανώς γι αυτό και η σιγή γύρω από την υπόθεση είναι ασυνήθιστα μεγάλη σε σχέση με το χαμό που γίνεται για περιπτώσεις "διαφθοράς"  του παρελθόντος.     

60 εκατομμύρια

Οι ποινικές διώξεις είναι για κακουργήματα σχετικά με χορήγηση δανείων με επισφάλειες, που αγγίζουν τα 60 εκατομμύρια ευρώ, και στρέφονται κατά των μελών του ΔΣ της ATICCA BANK από το 2011 έως και το 2015 και κατά των νομίμων εκπροσώπων πέντε εταιρειών. Τα δάνεια αυτά εκτιμάται ότι χορηγήθηκαν στις εμπλεκόμενες εταιρίες, οι οποίες είχαν χαμηλή πιστοληπτική διαβάθμιση, με επιτόκιο πολύ χαμηλότερο από το προβλεπόμενο και με μηδενική ή μερική εξασφάλιση. Η πολιτική διάσταση της υπόθεσης είναι πως κυρίως ο ένας επιχειρηματίας θεωρείται εκ των βασικών υποστηρικτών της σημερινής κυβέρνησης και μάλιστα πολλαπλασίασε τον δανεισμό του (όπως λέει η ΤτΕ) το 2015.

Διώξεις κατά νομίμων εκπροσώπων

Οι διώξεις σε βάρος των εταιριών αφορούν την εκτίμηση ότι έπεισαν τα μέλη του ΔΣ της τράπεζας να τους χορηγήσουν δάνεια με χαμηλές επισφάλειες. Οι διώξεις δεν αφορούν τους μετόχους των εταιριών αλλά τους νομίμους εκπροσώπους, όπως π.χ στην περίπτωση πασίγνωστου εργολάβου (που είχε εμπλακεί και σε ΜΜΕ) η εταιρία του οποίου φέρεται να ήταν η "αγαπημένη" της Attica Bank.

Επίσης υπό κατηγορία είναι οι νόμιμοι εκπρόσωποι πασίγνωστης εταιρίας κολοσσού που επεκτάθηκε και στις κατασκευές και δυο εταιρίες περιφέρειας με υψηλή όμως εμπορική απήχηση. Η δίωξη αφορά (εν μέρει, για τμήμα ενός δανείου δηλαδή) και μια ακόμα εταιρία. Για την ίδια αρχειοθετήθηκε ένα τμήμα της υπόθεσης, για δάνειο δηλαδή που δεν κρίθηκε επιλήψιμο. Αντίθετα αρχειοθετήθηκαν γιατί έχουν εξοφληθεί κανονικά τα δάνεια δυο εταιρειών. Η μια διαχειρίζεται ένα μεγάλο νοσοκομείο και η άλλη είναι εταιρία της περιφέρειας. 

Το πόρισμα

Η έρευνα είχε ξεκινήσει μετά από πόρισμα και μηνυτήρια αναφορά της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία είχε διαπιστώσει συστηματική χορήγηση των επίμαχων επισφαλών δανείων από την Τράπεζα Αττικής. Η υπόθεση είχε ξεκινήσει μετά από μηνυτήρια αναφορά που κατέθεσε η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) στις αρχές του 2017 στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου ζητώντας της να διερευνήσει "την τέλεση ενδεχομένως αξιόποινων πράξεων".

Στην υπόθεση μεταξύ άλλων σύμφωνα με την μηνυτήρια αναφορά της Τράπεζας της Ελλάδας εμπλέκονται βαριά ονόματα του επιχειρείν, με την κεντρική τράπεζα να κάνει λόγο για συστηματική χορήγηση δανείων κάτω του κόστους, με μηδενική ή μερική εξασφάλιση, έκδοση μακροπρόθεσμων ομολογιακών δανείων για την εξυπηρέτηση βραχυπρόθεσμων χορηγήσεων που είχαν δοθεί για κεφάλαιο κίνησης και χρηματοδότηση "ημετέρων" για να συμμετάσχουν στην αύξηση κεφαλαίου προκειμένου να μη χαθεί ο έλεγχος της τράπεζας. Μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης έγινε μετά την ανάληψη της κυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ με τις καταγγελίες τότε να κάνουν λόγο για επιλεκτικές χρηματοδοτήσεις.

Στο πλαίσιο του Ελέγχου εξετάστηκαν, δειγματοληπτικά δάνεια που είχαν χορηγηθεί από την Αττικής σε 37 δανειολήπτες. Μεταξύ των ευρημάτων καταγράφονται τα εξής: 
- συστηματική χορήγηση δανείων κάτω του κόστους, με μηδενική ή μερική εξασφάλιση,
- έκδοση βραχυπρόθεσμων ομολογιακών δανείων για την κάλυψη βραχυπρόθεσμων χορηγήσεων που είχαν δοθεί για κεφάλαιο κίνησης
- και χρηματοδότηση "ημετέρων" για να συμμετάσχουν στην Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου(ΑΜΚ)  προκειμένου να μη χαθεί ο έλεγχος της τράπεζας.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση μιας κατασκευαστικής που θεωρείται εξαιρετικά φιλική προς την σημερινή κυβέρνηση, η οποία π.χ πήρε το 2015 τριάντα εννέα δάνεια  από την Τράπεζα Αττικής  με εξασφαλίσεις "υποσχετικές" έργων  αλλά και – κατά την κατηγορία- "χαριστικά" επιτόκια. Η εν λόγω εταιρεία όπως σημειώνεται συμμετείχε και στην ΑΜΚ της Αττικής με 14.295.627,30 ευρώ.

Ειδικότερα, όσον αφορά  τις συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως αναφέρεται στην μηνυτήρια αναφορά, "βραχυπρόθεσμες χρηματοδοτήσεις μετατράπηκαν σε μακροπρόθεσμα δάνεια χωρίς εύλογη αιτιολόγηση, γεγονός που δημιουργούσε ανησυχίες ως προς την ικανότητα εξυπηρέτησης του χρέους σε βραχυπρόθεσμη περίοδο. Ειδικότερα η Τράπεζα χορήγησε δάνεια για τη χρηματοδότηση αναγκών για κεφάλαιο κίνησης βραχυπρόθεσμης φύσης και ταυτόχρονα ενέκρινε μακροπρόθεσμες χρηματοδοτήσεις, κυρίως ομολογιακά δάνεια, για την αποπληρωμή βραχυπρόθεσμων χρηματοδοτήσεων που είχε επιχορηγήσει".

Αναφέρεται επίσης ότι πελάτες οι οποίοι είχαν την υψηλότερη διαβάθμιση κινδύνου στην κλίμακα ICAP, έλαβαν δάνεια με μηδενική ή  μερική εξασφάλιση ενώ επισημαίνεται πως "σύμφωνα με τα στοιχεία στις 31-12-2015, το 52,35% του επιχειρηματικού χαρτοφυλακίου, όσον αφορά αριθμό πελατών, δεν είναι διαβαθμισμένο.". Ως εκ τούτου καταλήγει η ΤτΕ "τα ασαφή και δυσδιάκριτα κριτήρια μπορεί να οδηγήσουν σε ανακριβή και καθαρά υποκειμενική αξιολόγηση του πιστωτικού κινδύνου και συνεπώς σε υπερβολική και μη συνετή ανάληψη κινδύνου".